KAMU HARCAMA YÖNETİMİNİN YENİ BİR GÜNDEMİ: YUKARIDAN-AŞAĞIYA BÜTÇELEME

Geleneksel olarak bütçeler “aşağıdan-yukarıya” bütçeleme yaklaşımı ile hazırlanmakta ve onaylanmaktadır. Ancak günümüzde gerçekleştirilen bütçe reformlarıyla bütçeleme sürecinin “yukarıdan-aşağıya” karakterinin güçlendirilmesine yönelik çabalar ön plana çıkmıştır. Yukarıdan- aşağıya bütçeleme çoğu OECD ülkelerinin giderek artan bir şekilde yaşadığı mali açıklara bir çözüm olarak 1990’ların başında ortaya çıkmış ve genel (toplam) ve alt-harcama tavanları belirlenmesi yoluyla maliye politikası hedeflerine bütçenin riayet etmesini garantileyen bir araç olarak görülmüştür. Çeşitli dünya ülkelerinde yaygınlaşmaya devam eden bu bütçeleme yaklaşımının uygulaması ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bu çalışma yukarıdan-aşağıya bütçeleme yaklaşımına odaklanan tarama modelinde yapılmış betimsel bir araştırmadır. Çalışmanın amacı; teorik perspektiften yukarıdan-aşağıya bütçeleme yaklaşımını tanıtmak, uygulama perspektifinden bazı OECD ülkelerindeki ilk uygulama örneklerini ele alarak 21. yüzyıl kaynak yönetiminde önemli bir politika haline gelen yukarıdan-aşağıya bütçeleme uygulamalarına ve etkilerine ışık tutmaktır.

A NEW AGENDA OF PUBLIC EXPENDITURE MANAGEMENT: TOP-DOWN BUDGETING

Traditionally, budgets have been prepared and approved according to a “bottom-up” approach. But nowadays, efforts to strengthen “top-down” character of the budget process have come to the fore with budget reforms. Top-down budgeting emerged in the early 1990s as a response to growing fiscal deficits experienced by OECD countries and viewed as an instrument for ensuring that the budget respects fiscal policy goals by determination of the overall and sub-expenditure ceilings. This budgeting approach, application of which continues to widespread in various countries, is shifting the balance of the budget process with the aim of ensuring that budget decisions at all stages properly reflect aggregate fiscal policy priorities and its application varies country by country. This study focused on top-down budgeting approach is a descriptive research conducted in the screening model. The aim of the study is to introduce top-down budget approach from theoratical perspective and shed lihgt on applications and effects of top-down budgeting which has become an important tool in 21st century resource management by taking samples of first applications in some OECD contries from practice perspective.