TEKNOLOJİK ÜRÜN YATIRIM DESTEK PROGRAMI’NIN DÜNYADAKİ BENZER KAMU DESTEKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI VE ANALİZİ

Ar-Ge faaliyetleri sonucu ortaya çıkan teknolojik ürünlerin ticarileşmeye ve yatırıma dönüşmesi, pazarlanabilir ve kullanılabilir ürünler haline gelmesi, bu faaliyetlerin etkinliğinin ve verimliliğinin en önemli göstergelerinden biridir. Çıktıları üretime dönüşmeyen Ar-Ge faaliyetlerinin katma değer ve ekonomik fayda sağlamayacağı ve kaynak israfına yol açacağı açıktır. Teknoloji üreten ve ihraç eden bir ülke olmak ve orta-üst gelir grubundan çıkmak isteyen ülkemizde, Ar-Ge faaliyetlerinin ticarileşmesi noktasındaki eksiklik sebebiyle T. C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2014 yılında Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı hayata geçirilmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, aradan geçen zamanda belli bir olgunluğa erişen programda yapılacak değişiklik ve iyileştirmelere dair önerilerde bulunmaktır. Çalışmada dünyadaki benzer destekler incelenmiş, ardından Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi ile destek alan firmaların program hakkındaki görüş ve beklentileri sayısallaştırılmıştır. Bu şekilde ortaya çıkan iyileştirme önerileri, programa ilişkin mevzuat güncellemelerinde değerlendirilebilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Ar-Ge, Yenilik, Ticarileşme, Yatırım, Seri İmalat, Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı, Analitik Hiyerarşi Süreci

COMPARISON AND ANALYSIS OF TECHNOLOGICAL PRODUCT INVESTMENT SUPPORT PROGRAM WITH SIMILAR GOVERNMENT SUPPORT PROGRAMS IN THE WORLD

For technological products emerged from R&D activities, turning into commercialization and investment and becoming marketable and utilizable products is one of the most important indicators regarding effectiveness and efficiency of these activities. It is evident that R&D activities whose outputs do not turn into production will not provide added value and economic benefit and cause waste of resources. In Turkey, which desires to be a technology producer and exporter and to get out of upper middle income level group, because of lack of commercialization regarding R&D activities, Technological Product Investment Support Program has been launched by Ministry of Science, Industry and Technology in 2014. Main objective of this study is to give suggestions about amendments and improvements for the program, which has grown to a certain level of maturity in the course of time. In the study, similar programs in the world have been examined, then opinions and expectations of funded firms about the program have been quantified with the help of Analytic Hierarchy Process (AHP) method. Improvement suggestions obtained this way might be considered in legislative amendments about the program.

Keywords:

R&D, Innovation, Commercialization, Investment, Serial Production, Technological Product Investment Support Program, Analytic Hierarchy Process,

PDF

___

• AVCIOĞLU, G. Ş., (2003), Sanayileşme ve Küreselleşme (Denizli Tekstil Sanayi Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 5.
• AYDIN, Ö., ÖZNEHİR, S. ve AKÇALI, E., (2009), Ankara için Optimal Hastane Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Modellenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14 (2), 75.
• BAYAT, B., (2014), Uygulamalı Sosyal Bilim Araştırmalarında Ölçme, Ölçekler ve “Likert” Ölçek Kurma Tekniği, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), 15.
• ÇAKIR, P. ve SESLİ, F. A., (2013), Arsa Vasıflı Taşınmazların Değerine Etki Eden Faktörlerin ve Bu Faktörlerin Önem Sıralarının Belirlenmesi, Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5 (3), 6-7.
• ELEREN, A., (2006), Kuruluş Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Belirlenmesi; Deri Sektörü Örneği, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (2), 411.
• GOVINDARAJU, C., (2010), R&D Commercialization Challenges for Developing Countries: The Case of Malaysia, Tech Monitor, (Nov-Dec 2010), 27.
• GÖKKAYA, H. ve KELLEGÖZ, T., (2017), Personel Tayin İşlemleri için AHP, TOPSIS ve MACAR Algoritması Tabanlı Karar Destek Modeli, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 28(1), 6.
• GRANTS, (2017), Find, Apply, Succeed, https://www.grants.gov/web/grants/search-grants.html (Erişim Tarihi: 27.01.2017).
• KILIÇ, Y., (2016), Yeni Ürünlerin Ticarileştirme Sürecinin Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Teknokent) Örneği Üzerinden İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon, 28.
• KİŞİ, N., (2016), Çağrı Merkezi Müşteri Temsilcisi Yetkinliklerinin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Önceliklendirilmesi, C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17 (2), 150.
• KOSGEB, (2017), KOBİ TEKNOYATIRIM Destek Programı İle 5 Milyon TL'lik Destek, http://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/6448/kobi-teknoyatirim-destek-programi-ile-5-milyon-tllik-destek (Erişim Tarihi: 07.01.2018).
• MACİT, B., (2010), Devlet Destekli Özel Sektör Ar-Ge Projeleri Seçim Probleminin Bulanık Yaklaşımla Ele Alınması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 22-24.
• MEVZUAT BİLGİ SİSTEMİ, (2017), Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Hakkında Yönetmelik, http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.19632&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=teknolojik (Erişim Tarihi: 06.01.2018).
• ÖMÜRBEK, N. ve TUNCA, M. Z., (2013), Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci Yöntemlerinde Grup Kararı Verilmesi Aşamasına İlişkin Bir Örnek Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), 57.
• ÖZDEMİR, M. N., (2014), Fikri Mülkiyet Haklarının Ticarileştirilmesi, TÜSİAD, TÜSİAD-T/2014-10/558, İstanbul, 30.
• PWC, (2016), The future of industries: Bringing down the walls, PwC’s future in sight series, 4.
• RESMİ GAZETE, (2014), Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Hakkında Yönetmelik,http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140429.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140429.htm (Erişim Tarihi: 06.01.2018).
• SAATY, R. W., (1987), The Analytic Hierarchy Process-What it is and how it is used, Mathematical Modelling, 9 (3-5), 163,171.
• SAATY, T. L., (2008), Decision making with the analytic hierarchy process, Int. J. Services Sciences, 1 (1), 83.
• T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI-BSTB, (2014), Nace Rev 2 Kodlarına Göre Teknoloji Sınıflaması, https://teknoyatirim.sanayi.gov.tr/Upload/SingleFile/Dosya-67-429.pdf (Erişim Tarihi: 06.01.2018).
• T. C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI-BSTB, (2017), Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı İstatistikler, https://btgm.sanayi.gov.tr/DokumanGetHandler.ashx?dokumanId=e7464692-b85a-40b1-a54b-00b646d641be (Erişim Tarihi: 07.01.2018).
• TURAN, İ., ŞİMŞEK, Ü. ve ASLAN, H., (2015), Eğitim Araştırmalarında Likert Ölçeği ve Likert-Tipi Soruların Kullanımı ve Analizi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 187-201.
• TÜBİTAK, (2002), OECD Frascati Kılavuzu: Araştırma ve Deneysel Geliştirme Taramaları İçin Önerilen Standart Uygulama, Ankara: TÜBİTAK, 30,78.
• TÜBİTAK, (2005), OECD ve Eurostat ortak yayımı Oslo Kılavuzu: Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler (Üçüncü Baskı), Ankara: TÜBİTAK, 50-96.
• WORLD BANK, (2018a), High-technology exports (current US$), https://data.worldbank.org/indicator/TX.VAL.TECH.CD?view=chart&year_high_desc=true (Erişim Tarihi: 23.01.2018).
• WORLD BANK, (2018b), Who filed the most PCT patent applications in 2016? http://www.wipo.int/export/sites/www/ipstats/en/docs/infographic_pct_2016.pdf (Erişim Tarihi: 23.01.2018).
• WORLD BANK, (2018c), Research and development expenditure (% of GDP), https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS?year_high_desc=true (Erişim Tarihi: 23.01.2018).
• WORLD BANK, (2018d), Upper middle income, https://data.worldbank.org/income-level/upper-middle-income (Erişim Tarihi: 23.01.2018).
• WORLD BANK, (2018e), High income, https://data.worldbank.org/income-level/high-income (Erişim Tarihi: 23.01.2018).