Türkiye’de Para Politikası Stratejilerinin Fiyat İstikrarına Etkisi: Enflasyon Hedeflemesi Örneği

Fiyat istikrarı, fiyatlar genel düzeyinin zaman içinde sabit kalması veya düşük bir oranda artmasını ifade etmektedir. Fiyat istikrarı, para politikasının nihai hedefi olarak belirlendiğinde, bu hedefe ulaşmada hangi yaklaşımın kullanılacağı önem kazanmaktadır. Türkiye’de temel amacı fiyat istikrarını sağlamak olan Merkez Bankası’nın bu amacı gerçekleştirmek üzere farklı dönemlerde farklı yöntem ve araçlar uyguladığı gözlenmektedir. Buna rağmen enflasyonda kalıcı bir iyileşme sağlanamamıştır. Fiyat istikrarını sağlamadaki başarısızlığı nedeniyle parasal ve döviz kuru hedeflemesi gibi mevcut politikalar sorgulanırken, dışsal şokların etkisini azaltacak, yeni bir strateji olan enflasyon hedeflemesi rejiminin uygulanmasını gerektirmiştir. Bu rejim, alternatiflerine göre daha avantajlı olarak değerlendirilmesine rağmen, aksayan yönleri dikkate alındığında mükemmel olduğunu söylemek mümkün görünmemektedir. Türkiye, geçmiş dönemlerde parasal ve döviz kuru hedeflemesini denemiş, fakat başarılı olamamış;2002 yılından sonra örtük, 2006 yılından sonra ise açık enflasyon hedeflemesini uygulamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fiyat İstikrarı, Enflasyon, Enflasyon Hedeflemesi, Para Politikası, Türkiye

THE EFFECTS OF MONETARY POLICY STRATEGIES ON THE PRICE STABILITY: THE CASE OF INFLATION TARGETING

Price stability indicates that price levels‟ is being constant in time or increasing by small rates. When the price stability is the final target of the monetary policy, it becomes important that which method will be used. In Turkey, Central Bank, whose main purpose is price stability, imposes different methods and tools in different periods in order to achieve to this purpose. However, there is no permanent recover in inflation. Whereas, this failure in the stabilizing price levels leads to questioning existing policies like monetary and exchange rate targeting, it requires a new inflation targeting strategy which reduces the effects of external shocks. Although, this strategy is evaluated as more useful than others, because of its failures, it cannot be said that it is perfect. Turkey tried to impose monetary and exchange rate targeting policies in previous terms but failed. Turkey applied inflation targeting policy implicitly after 2002 and explicitly after 2006

Keywords:

Price Stability, Inflation, Inflation Targeting, Monetary Policy, Turkey,

PDF

___

Akyazı, H. ve Ekinci, A. (2009), ―Enflasyon Hedeflemesi, Büyüme ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası‖, Bankacılar Dergisi, Sayı 68, 3-19.
Alıcı, A. A. (1999), ―Enflasyon Hedefinin Belirlenmesi (Para Politikası Açısından Değerlendirme)‖, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl: 36, Sayı: 8, 33.
Alparslan, M. ve Erdönmez, P. A. (2000), ―Enflasyon Hedeflemesi‖, Türkiye Bankalar Birliği, www.tbb.org.tr,/ (erişim tarihi: 22.12.2009).
Başçı, E. (2009), ―Fiyat İstikrarı‖ Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 2. KPMG Türkiye Finansal Risk Yönetimi Konferansı.
Batini, N., Breuer, P., Kochhar, K. ve Roger, S. (2006), ―Inflation Targeting and the IMF‖. IMF Board Paper, SM/06/33, Washington D.C.
Bernanke, B. S. and Miskhin, F. S. (1997), ―Inflation Targeting: A New Framework for Monetary Policy?‖, Journal of Economics Perspectives, Vol:11, No:2, 97-116.
Bernanke, B. S., Laubach, T., Mishkin, F. S. ve Posen, A. S. (1999), ―Inflation Targeting: Lessons from the International Experience‖, Princeton, N. J.: Princeton University Press.
Berument, H. ve Neyaptı, B. (1999), ―Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ne Kadar Bağımsız?‖, İktisat İşletme ve Finans, Yıl: 14, Sayı: 165.
Blanchard, O. (2003), ―Comment on ‗Inflation Targeting in Transition Economies: Experience and Prospects‘ by Jiri Jonas and Frederic Mishkin‖, NBER Conference on Inflation Targeting, Florida.
Büyükakın, T. ve Erarslan, C. (2004), ―Enflasyon Hedeflemesi ve Türkiye‘de Uygulanabilirliğinin Derlendirilmesi‖, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2004/2, 18-37.
Cabos, K., Funke, M. ve Siegfried, N. A. (1999), ―Some Thoughts On Monetary Targeting vs. Inflation Targeting‖, Quantitative Macroeconomic Working Paper Series, Universitat Hamburg.
Clarida, R. and M. Gerdler (1997), ―How the Bundesbank Conducts Monetary Policy‖ in Reducing Inflation, C.D. Romer and D.H. Romer (Ed.) The Univ. of Chicago Press, 363-604.
Clarida, R., J. Gali and M. Gerdler (1998), ―Monetary Policy Rules in Practice: Some International Evidence‖, European Economic Rewiev, 42, 1033-1067.
Corbo, V., Landerrretche, M. O. ve Schmidt-Hebbel, K. (2002), ―Does Inflation Targeting Make a Difference?‖, Central Bank of Chile, Santiago.
Cukierman, A. (1999), ―Targeting Monetary Aggregates and Inflation in Europe‖, Economic Research Discussion Paper, No: 39.
Çiçek, M (2005), ―Türkiye‘de Parasal Aktarım Mekanizması: VAR Yaklaşımıyla Bir Analiz‖, İktisat İşletme ve Finans, 233, 82-105.
Çolakoğlu, B. (2003), ―T.C. Merkez Bankası Para Politikasının Güvenilirliği‖, http://www.econturk.org/turkiyeekonomisi/bayram.doc, tarihi:08.01.2010). (Erişim
Demirhan, E. (2002), Para Politikasının Değişen Yüzü: Enflasyon Hedeflemesi. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, Yayın No:231. DPT (2001), ―Katılım Öncesi Ekonomik Program‖, /http://ekutup.dpt.gov.tr/ab/kep/2001. pdf/10.02.2010.
Jeffrey, F. C. (1995), ―Central Bank Independence and Inflation Targeting:Monetary Policy Paradigms for The Next Millennium?‖, New England Economic Rewiev, January, 19-36.
Ongun, T. (2001), ―İstikrar Arayışından Krize: Bir Değerlendirme‖, GÜ.İİBF Dergisi, 3. Cilt 2. Sayı.
Örnek, İ. (2005), ―Türkiye‘de Enflasyon Hedefi Uygulanabilir mi?‖, www.dtm.gov.tr/ dtmadmin/upload/EAD/.../turkiyeenf.doc, (Erişim Tarihi: 22.12.2009).
Kara, A. H. ve Orak, M. (2008), ―Enflasyon Hedeflemesi‖, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü.
Keyder, N. (2002), Para, Teori-Politika-Uygulama, Ankara: Seçkin Yayıncılık ve Dağıtım.
Levin, A. T., Natalucci, M. F. ve Piger, J. M. (2004), ―The Macroeconomic Effects of Inflation Targeting‖, Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 86 (4), 51-80.
Malatyalı N. K. (1998), Enflasyon Hedeflemesi, Ülke Uygulamalarına Örnekler ve Türkiye‘ de Uygulanabilirliği, DPT, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Çalışma Raporları: 1998- 01.
Mishkin, F. S. (2000), ―Inflation Targeting in Emerging-Market Countries‖, The American Economic Review, 90 (2), 105-109.
Mishkin, F. S. (2006), ―Monetary Policy Strategy: How Did We Get Here?‖, National Bureau of Economic Research Working Paper 12515.
Mishkin, F. S. ve Schmidt-Hebbel, K. (2007), ―Monetary Policy under Inflation Targeting: An Introduction‖, Central Bank of Chile.
Müslümov, A. Hasanvov, M. ve Özyıldırım C. (2002), ―Döviz Kuru Sistemleri ve Türkiye‘de Uygulanan Döviz Kuru Sistemlerinin Ekonomiye Etkileri‖, TÜGİAD Ekonomi Ödülleri, 2002, http://www.tugiad.org.tr/tugiad.php?sayfa=ekonomi& kategori=3&all=1, ET: 3 Temmuz 2007).
Neumann, M. J. M. ve Von Haggen, J. (2002), ―Does Inflation Targeting Matter‖, The Federal Reserve Bank of St.Louis, July-August 2002, 127-148.
Obsfeld, M. and Rogoff, K. (1995), ―Exchange Rate Dynamics Redux‖, Journal of Political Economy, 103.
Oktar, S. (1998), ―Para Politikasının Güvenirliği ve Güvenilirliğin Sağlanmasında Enflasyon Hedeflemesi Yaklaşımı‖, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl:35, Sayı:2.
Portugal, M. (2007), ―Perspectives and Lessons from Country Experiences with Inflation Targeting‖, Remarks at a Panel on Inflation Targeting.
Svensson, L. E. O. (2007), ―Inflation Targeting‖, The New Plagrave Dictionary of Economics.
Şıklar, İ. (1999), ―Enflasyon Hedeflemesi ve Para Talebinin Rolü‖, Eskişehir Sanayi Odası Yayınları, Yayın No:27.
Taylor, J. (1993), ―Discreation Versus Policy Rules in Practice‖ Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, 38, December, 195-214.
TCMB (2001), ―Enflasyon Hedeflemesi‖, Araştırma Genel Müdürlüğü Tartışma Tebliği, No:9801.
TCMB (2005), Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve 2006 Yılında Para ve Kur Politikası.
TCMB (2008), Para Politikası ve Enflasyon Hedeflemesi,www.tcmb.gov.tr/yeni/ iletisimgm/sss.php/10.05.2009.
Türkkan, E. (2002), ―Türkiye‘de 2001 Ekonomik Krizi ve Güven Faktörü‖, Yeni Türkiye Dergisi, Kriz Özel Sayısı.
TÜSİAD, Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri Gelişmekte Olan Ülke Deneyimleri Işığında Türkiye Analizi, Aralık 2002, Yayın No: TÜSİAD- T/ 2002, 12/ 341.
Yay, G.G. (2006), ‘‘Para Politikası Stratejileri ve Enflasyon Hedeflemesi‘‘, İktisat Dergisi, Şubat-Mart, Sayı:470-471, 3-17.
Yıldırım, O. (2003), ―Kura Dayalı İstikrar Politikası Çerçevesinde Enflasyonu Düşürme Programı ve Türkiye Ekonomisinde Yeni İstikrar Arayışları‖, DTM Dergisi, Sayı: 27, Ocak-2003.
Yiğit, N. (2009), Türkiye‘de ve Yükselen Ekonomilerde Para Politikası Uygulamaları ve Enflasyon Hedeflemesi, TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
Yükseler, Z. (2005), ―IMF Programları ve Enflasyon Hedeflemesi: Brezilya Deneyimi ve Türkiye İçin Dersler‖, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2005/9.