19969

Kül Tigin Yazıtının Çince Metni ve Tercümesi

II. (Kök)türk Kağanlığı Dönemine ait Kül Tigin yazıtı, Kutlug İlteriş Kağan’ın oğlu Kül Tigin’in ölümü üzerine ağabeyi Bilge Kağan tarafından 732 yılında diktirilmiştir. Kül Tigin yazıtının güney, doğu ve kuzey yüzlerinde (Kök)türk harfli Türkçe metin; batı yüzünde ise, Tang İmparatoru Xuan Zong tarafından yazılmış Çince bir metin bulunmaktadır. Tang İmparatoru Xuan Zong’a ait Çince metin bugüne kadar pek çok araştırmacı tarafından yayımlanmıştır. Ancak söz konusu yayınların büyük bölümü Çince metnin orijinalini tam olarak yansıtmamakta ve yanlış anlaşılmalara da sebebiyet vermektedir. Bu makalede mevcut tercümelerin tamamı da göz önünde bulundurularak Kül Tigin yazıtının Batı yüzündeki Çince metin yeniden okunup yorumlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kül Tigin yazıtının batı yüzü, Tang İmparatoru Xuan Zong, Çince metin.

Chinese Text and Translatıon of the Kül Tigin Inscription

The II. Turkish Khanate Inscription Kül Tigin was erected by his brother Bilge Kagan on the death of Kutlug İlteriş Kagan’s son Kül Tigin on 732. There are Turkish texts in Turkish-letter on the south, east and north sides of Kül Tigin inscription, the west side has a Chinese text which was writen by Tang Emperor Xuan Zong. The Chinese text of Tang Emperor Xuan Zong has been published by many researchers till today. But the majority of these publications don’t reflect completely the original of Chinese text, and also gives rise to misunderstandings. With considering the translations in this article re-read and interpreted the Chinese text on west side of Kül Tigin inscription.

Keywords:

The west side of Kül Tigin Inscription, Tang Emperor Xuan Zong, Chinese text.,

PDF

___

ALYILMAZ, C. (2003). Köl Tigin Yazıtına Yapılan Eklemeler Üzerine. Orkun Dergisi, 59, 24-27.
ALYILMAZ, C. (2005). Orhun Yazıtlarının Bugünkü Durumu. Ankara. 岑仲勉《突厥集史》，中华书局2004，第827-828页 (Cen Zhong Mian, (2004). Türk Tarihi). Zhong Hua Yayınevi.
ORKUN, H. N. (1994). Eski Türk Yazıtları. Ankara.
ÖLMEZ, M. (2013). Orhon Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları Metin Çeviri Sözlük. Ankara.
SCHLEGEL, G. (1892). La Stèle Funéraire du Teghin Giogh et ses Copites et traducteurs Chinois, Russes et Allemands. Helsinki.
SHIRATORI, K. (1899). Die Chinesische Inschrift auf dem Gedenkstein des K'üe-t'ek'in am Orkhon. Tokyo.