BERLİN BİLİMLER AKADEMİSİNDEKİ METİN PARÇALARI

Altun Yaruk Sudur, Mahāyāna budizmine ait bir sūtradır. Eser, Buddha’nın vaazlarını ve hikâyeleri ile Budist felsefenin esaslarını ihtiva eder. Altun Yaruk Sudur, Çinceden Eski Uygurcaya Şiŋko Şeli Tutuŋ tarafından tercüme edilmiştir. Altun Yaruk Sudur’un pek çok nüshası mevcuttur. Bunlar içinde en büyük yazma St. Petersburg nüshasıdır. Berlin Bilimler Akademisi, Turfan koleksiyonunda eserin yetmişten fazla yazması bulunur. Makalede, Altun Yaruk’un (VIII. Kitap) en son neşrinin tanımı yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

VIII. Kitap, Altun Yaruk Sudur, Eski Uygurca

BERLİN BİLİMLER AKADEMİSİNDEKİ METİN PARÇALARI

Altun Yaruq Sudur (Suvarṇaprabhāsottama) is a sūtra which belongs to Mahāyāna Buddhism. This text includes the essence and philosophy of Buddhism, as well as legends andsermons of Buddha. Altun Yaruq Sudur was translated from Chinese to Uighur by Šiŋko Šäli Tutuŋ. Altun Yaruq Sudur has a lot of manuscripts. Within these the biggest copy is St.Petersburg manuscript. There are more than seventy Altun Yaruq Sudur manuscripts in BerlinBrandenburg Academy of Sciences Turfan collection. In this article, the latest edition of Altun Yaruq (Book VIII) will be reviewed.

Keywords:

Altun Yaruq Sudur, Book VIII, Old Uighur,

PDF

___

AYUP, T.; M. SAYİT (2001). Kedimki Uygur Til-Yézikidi Altun Yaruk, Ürimçi: Şincan Helk Neşriyati.
ÇETİN, E. (2012). Altun Yaruk, Yedinci Kitap, Berlin Bilimler Akademisindeki Metin Parçaları, Karşılaştırmalı Metin, Çeviri, Açıklamalar, Dizin, Adana: Karahan Kitabevi.
CLAUSON, Sir G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford: Oxford University Press.
DEMİRCİ, Ü. Ö. (2004). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (251-300), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
EHLERS, G. (1987). Alttürkische Handschriften: Teil 2, das Goldglanzsūtra und der buddhistische Legendenzyklus Daśakarmaparhāvadānamālā, Depositum der Preußischen Akademie der Wissenschaften (Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz, Berlin), Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII/10, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation, a Functional Approach to the Lexicon, Vol. I-II, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
ERDAL, M. (2004). A Grammar of Old Turkic, Leiden-Boston: E. J. Brill.
FINCH, R. (1993). “Chapters XVI and XVII from the Uighur Suvarnaprabhāsottama Sūtra (Altun Yaruq)”, Türklük Bilgisi Araştırmaları, 17: 37-116.
GHARİB, B. (2004). Sogdian Dictionary: Sogdian-Persian-English, Tehran: Farhangan Publications.
KARA, G.; P. ZIEME (1976). Fragmente tantrischer Werk in uigurischer Übersetzung, mit 82 Faksimilies auf 49 Tafeln, Berliner Turfantexte: 7, Berlin: Akademie Verlag.
KAYA, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk, Giriş, Metin ve Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KOÇ, T. A. (2014). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (701-750), Ardahan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ardahan. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
KORKMAZ, Ş. (2005). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (501-550), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
KÜÇÜK, Y. (2003). Uygurca Altun Yaruk’a Ait 50 Belge, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
MUTİ’İ, İ. (1990). İbrahim Muti’i İlmiy Makaliliri, Beyjing: Milletler Neşriyati.
NADELYAYEV, V. M. et al. (1969). Drevnetyurkskiy Slovar’, Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
NOBEL, J. (1958). Suvarṇaprabhāsottama-Sūtra, das Goldglanz-Sūtra, ein Sank-rittext des Mahāyāna-Buddhismus, I-Tsing’s Chinesische Version und Iyanhre Tibetische Übersetzung, I-Tsing’s Chinesische Version übersetzt, eingeleitet, erläutert und mit einem Photomechanischen Nachdruck des Chinesischen Textes Versehen, Erster Band, Leiden: E. J. Brill.
RADLOV, V. V.; S. E. MALOV (1913-1917). Suvarṇaprabhāsa (Sutra zolotogo bleska), Tekst’ Uygurskoy Redaktsii, izdali V. V. RADLOV i S. E. MALOV, I-IV, Bibliotheca Buddtica: XVII, St. Petersburg; XV+723. I-II: 1913, III-IV: 1914, V-VI: 1915, VII-VIII: 1917.
RASCHMANN, S.-C. (2000). Alttürkische Handschriften: Teil 5, Berliner Fragmente des Goldglanz-Sūtras, Teil 1: Vorworte und Erstes bis Drittes Buch, Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII/13, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
RASCHMANN, S.-C. (2002). Alttürkische Handschriften: Teil 6, Berliner Fragmente des Goldglanz-Sūtras, Teil 2: Viertes und Fünftes Buch, Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII/14, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
RASCHMANN, S.-C. (2005). Alttürkische Handschriften: Teil 7, Berliner Fragmente des Goldglanz-Sūtras, Teil 3: Sechstes bis Zehntes Buch Kolophone, Kommentar und Verifizierungen Gesamtkonkordanzen, Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII/15, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
RASCHMANN, S.-C.; A. SAMET (2007). “Kommentierte Bibliographie von ausgewählten chinesischen und uigurischen Arbeiten zum Altun Yaruk Sudur”, Ural-Altaische Jahrbücher Neue Folge, 20: 233-240. (Rezension)
RÖHRBORN, K. (1991). Die alttürkische Xuanzang-Biographie VII, nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem Transkript von A. v. GABAIN ediert, übersetzt und kommentiert, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
RÖHRBORN, K. (2010). Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der Vorislamischen Türkischen Texte aus Zentralasien, Neubearbeitung, I. Verben, Band 1: ab- - äzüglä-, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
RÖHRBORN, K. (2015). Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasie, Neubearbeitung, II. Nomina-Pronomina-Partikeln, Teil 1: a-asvık, Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
SARIYILDIZ, A. (2004). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (101-150), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
SAVAŞÇI, Y. (2006). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (401-450), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
SCHULZ, P. (1978). Verbalnomina und Konverbien als adverbiale Ergänzungen im Alttürkischen, Justus-Liebig-Universität Gießen. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]
SOOTHILL, W. E.; L. HODOUS (1937). A Dictionary of Chinese Buddhist Terms with Sanskrit and English Equivalents and a Sanskrit-Pali Index, London: Kegan Paul. Trench, Trubner & Co.
SOYDAN, Y. (2004). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (201-250), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
STEINGASS, F. J. (1892). A Comprehensive Persian-English Dictionary, Including the Arabic Words and Phrases to be Met with in Persian Literature, London: Routledge & K. Paul.
TEKİN, Ş. (1987). “Altun Yaruk’un 20. Bölümü: İligler Qanlarnıng Köni Törüsin Aymaq (= Rājaşāstra)”, Türklük Bilgisi Araştırmaları, 11: 133-199.
TERGİP, A. (2003). Uygarca Altun Yaruk’a Ait Belgeler, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
TEZCAN, S. (1974). Das uigurische Insadi-Sūtra, mit 69 Faksimilies auf 69 Tafeln, Berliner Turfantexte: 3, Berlin: Akademie Verlag.
TEZCAN, S. (1989). “özkän - ein verkanntes alttürkisches Wort für ‘Regen,”, Altorientalische Forschungen, 16: 193-195.
TOPÇU, E. (2011). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (601-650), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
UÇAR, E. (2015). “Uygurcada Bag Diye Başka Bir Kelime Daha Var Mı?”, Alkış Bitigi: Kemal Eraslan Armağanı, Ed. B. GÜL, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara: 265-269.
UÇAR, E. (2017a). “Altun Yaruk Sudur: VIII. Tegzinç, Yüce Sarasvatī (XV. Bölök, II. Kısım)”, Dede Korkut, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6/12: 100-150.
UÇAR, E. (2017b). “Altun Yaruk Sudur: VIII. Tegzinç, XIX. Bölök (Yeni Neşir)”, Prof. Dr. Talat Tekin Hatıra Kitabı, Haz. O. F. SERTKAYA et al, C. II, Çantay Kitabevi, İstanbul: 1197-1250.
USTA, M. (2005). Altun Yaruk’a Ait Belgeler (451-500), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
RÖHRBORN, K. (1977-1998). Uigurisches Wörterbuch, Sprachmaterial der Vorislamischen Türkischen Texte aus Zentralasien, Lieferung 1-6, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
YÜCAL, M. (2014). Uygurca Altun Yaruk’a Ait Belgeler (651-700), Ardahan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ardahan. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
YÜSÜP, İ.; A. QEYUM (2001). “Altun Yaruqniŋ 8inçi Cildiniŋ 16inçi Bölümi Üstide Tetqiqat”, Turpanşunasliq Tetqiqati, 1: 15-37.
ZIEME, P. (1985). Buddhistische Stabreimdichtungen der Uiguren, mit 244 Faksimilies auf 89 Tafeln, Berliner Turfantexte: 13, Berlin: Akademie Verlag.
ZIEME, P. (1991). Die Stabreimtexte der uiguren von Turfan und Dunhuang: Studien zur alttürkischen Dichtung, Budapest: Akadémiai Kiadó.