İbrahim UYSAL, İbrahim UYSAL

28454

Çanakkale (Türkiye)’de kışlayan su kuşu türlerinin farklı sulak alan tercihlerinin değerlendirilmesi

Yapılan çalışmada, Çanakkale Boğazı çevresinde farklı habitat özelliklerini barındıran sulak alanlarda 2021 yılında yapılan kış ortası su kuşu sayımları değerlendirilmiştir. Farklı sulak alanların barındırdığı habitat sayısı ve kapladığı alanlar ile su kuşu tür sayısı ve toplam birey sayıları karşılaştırılmıştır. Kavak Deltası’nda 30 su kuşu türüne ait 3086 birey, Çardak Lagünü’ünde 31 tür ve 1150 birey, Gökçeada Tuz Gölü’nde 22 tür ve 3906 birey, Suvla Tuz Gölü’nde 11 tür ve 289 birey ve Uzunhızırlı Göleti’nde 8 tür ve 84 birey sayılmıştır. En yüksek tür çeşitliliği (Shannon-Wiener İndeksleri, H´: 2,473) ve en yüksek tür zenginliği (Margalef İndeksi, M: 4,257) Çardak Lagünü’nde hesaplanmıştır. Sulak alanda bulunan habitat sayısı arttıkça tür sayısı da artmıştır (p<0,0001). Sonuç olarak elde edilen veriler kapsamında araştırmanın yapıldığı sulak alanların kış ziyaretçisi su kuşları için önemleri ortaya konmuş ve ileri yıllarda yapılacak çalışmalarda sulak alanlarının sürdürülebilirliğinin takibi için öncü veriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Su kuşu, Kış Ortası Su kuşu Sayımları, Çeşitlilik İndeksi, Çanakkale

Evaluation of different wetland preferences of wintering waterbird species in Çanakkale, Turkey

In the study, International Waterbird Census (IWC) conducted in 2021 in wetlands with different habitat characteristics around the Dardanelles were evaluated. 3086 individuals belonging to 30 waterbird species were counted in Kavak Delta, 31 species and 1150 individuals in Çardak Lagoon, 22 species and 3906 individuals in Gökçeada Salt Lake, 11 species and 289 individuals in Suvla Salt Lake and 8 species and 84 individuals in Uzunhızırlı Pond. The highest species diversity (Shannon-Wiener Indices, H: 2,473) and the highest species richness (Margalef Index, M: 4,257) were calculated in the Çardak Lagoon. As the number of habitats in the wetland increased, the number of species also increased (p<0.0001). As a result, the data obtained revealed the importance of the wetlands for the winter visitor waterbirds, and pioneering data were presented for the sustainability of the wetlands in future studies.
Keywords:

Waterbirds, Mid-winter Waterbird Census, Diversity index, Çanakkale,

PDF

___

  • Akarsu F, Balkız Ö (eds) (2010). Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2008-2009-2010. Ankara: Doğa Derneği Yayını, 155p.
  • Arslangündoğdu Z (2006). İstanbul Boğazı Kış Ortası Su Kuşu Sayımı. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 56(1): 141-147.
  • Arslangündoğdu Z (2009). Sakarya Havzası Sulak Alanlarında Aralık Ayı Su Kuşu Sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 59(2): 1-14.
  • Barış S, Bilgin C, Oksay S, Göksu A, Ertan A, Eken, G (eds) (1996). Ankara: Türkçe Kuş İsimleri Doğal Hayatı Koruma Derneği & Ankara Kuş Gözlem Topluluğu Yayını.
  • Bellio MG, Kingsford RT (2013). Alteration of Wetland Hydrology in Coastal Lagoons: Implications for Shorebird Conservation and Wetland Restoration at a Ramsar Site in Sri Lanka. Biological Conservation 167:57– 68.
  • Bellio MG, Kingsford R, Kotagama SW (2009). Natural versus artificial- wetlands and their waterbirds in Sri Lanka. Biological Conservation 142: 3076–3085.
  • Chen JY, Zhou LZ (2011). Guildstructure of wintering waterbird assemblages in shallow lakes along Yangtze River in Anhui Province, China. Shengtai Xuebao/Acta Ecologica Sinica 31(18): 5323–5331.
  • Clarkson BR, Ausseil AE, Gerbeaux P (2013). Wetland ecosystem services. In Dymond JR (ed). Ecosystem services in New Zealand – conditions and trends. Lincoln, New Zealand: Manaaki Whenua Press, 192-202.
  • Custer TW, Osborne RG (eds) (1977). Wading Birds As Biological Indicators: 1975 Colony survey. Washington, D.C.: U.S. Fish and Wildlife Service, p28.
  • Çağırankaya S, Meriç BT (2013). Türkiye’nin Önemli Sulak Alanları: Ramsar Alanlarımız. Ankara: Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doga Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, 97-107.
  • Çağlayan E, Kılıç DT, Per E, Gem E (2005). Türkiye kış ortası su kuşu sayımları. Ankara: Doğa Derneği.
  • Erciyas Yavuz K, Kartal E (eds) (2012). Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2011. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, p48.
  • Galewski T, Collen B, McRae L, Loh J, Grillas P, Gauthier-Clerc M, Devictor V (2011). Long-term trends in the abundance of Mediterranean wetland vertebrates: from global recovery to localized declines. Biological Conservation 144: 1392–1399.
  • Hsu CH, Chou JY, Fang WT (2019). Habitat selection of wintering birds in farm ponds in Taoyuan, Taiwan. Animals 9: 113.
  • IUCN (2021). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2021-1. http://www.iucnredlist.org. Downloaded on 10 January 2021.
  • Karadeniz N, Tırıl A, Baylan E (2009). Wetlands Management in Turkey: Problems, Achievements and Perspectives. African Journal of Agricultural Research 4(11): 1106-1119.
  • Keddy-Hector DP (ed) (2000). The birds of North America online. Philadelphia: No. 549.
  • Kılıç DT, Eken G (eds) (2004). Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları 2004 güncellemesi. Ankara: Doğa Derneği.
  • Kirwan GM, Boyla KA, Castell P, Demirci B, Özen M, Welch H, Marlow T (eds) (2008). The Birds of Turkey: A Study of The Disturbution, Taxonomy and Breeding of Turkish Birds. London: Christopher Helm, p512.
  • Kocataş A (1997). Ekoloji ve Çevre Biyolojisi. İzmir: Ege Üniv. Basımevi, p564.
  • Larsen FW, Bladt J, Balmford A, Rahbek C (2012). Birds as biodiversity surrogates: will supplementing birds with other taxaimprove effectiveness?. Journal of Applied Ecology 49(2): 349–356.
  • Ma ZJ, Li B, Zhao B (2004). Are artificial wetlands good alternatives to natural wetlands for waterbirds?. A case study on Chongming Island, China. Biological Conservation 13: 333–350.
  • MacGregor-Fors I (2008). Relation between habitat attributes and bird richness in a western Mexico suburb. Landscape and urban planning 84(1): 92–98.
  • Margalef R (1958). Information theory in ecology. General Systems Yearbook 3: 36-71.
  • Mitsch W, Gosselink J (2007). Wetlands. New York: Willey.
  • Nilsson L, Hermansson C (2021). Changes in numbers and distribution of wintering waterbirds around Gotland 1969–2020. Ornis Svecica 31: 78-93.
  • Nilsson L (2020). Changes in numbers and distribution of wintering waterbirds at the south coast of Scania, Sweden, during 55 winters, 1964–2018. Ornis Svecica 30: 38–52.
  • Onmuş O (2007). Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2007. Ankara: Doğa Derneği, p29.
  • Özcan H, Akbulak C, Kelkit A, Tosunoğlu M, Uysal İ (2008). Ecotourism Potential and Management of Kavak Delta (Northwest Turkey). Journal of Coastral Research, 25(3): 781-787.
  • Özdamar K (ed) (2013). Sampling methods. SPSS ile Biyoistatistik. Ankara: Nisan Kitapevi, 237-61.
  • Özkoç ÖÜ, Yavuz N, Yavuz KE (2019). Sarıkum Gölü’nde Kışlayan Su Kuşları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 22(4): 631-640.
  • Pavón-Jordán D, Santangeli A, Langendoen T, Lehikoinen A (2018). Distribution changes, species richness and the role of protected areas in Europe and Northern Africa. The case study of waterbirds. In: ECCB2018 5th European Congress of Conservation Biology. 12th-15th of June 2018, Jyväskylä, Finland. Open Science Centre, University of Jyväskylä.
  • Pielou EC (1966). The measurement of diversity in different types of biological collections. Journal of Theoretical Biology 13: 131-144.
  • Potvin DA, Välimäki K, Lehikoinen A (2016). Differences in shifts of wintering and breeding ranges lead to changing migration distances in European birds. Journal of Avian Biology 47(5): 619-628.
  • Samsa Ş (2012). Çardak (Çanakkale/Türkiye) Lagünü Avifaunası. Msc, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
  • Samsa Ş (2014). Gökçeada Kuşları. Çanakkale: Gökçeada Doğa ve Kültür Varlıkları, Çanakkale Valiliği Yayınları. 155-180.
  • Santangeli A, Lehikoinen A (2017). Are winter and breeding bird communities able to track rapid climate change? Lessons from the high North. Diversity and Distributions 23(3): 308-316.
  • Sayoud MS, Salhi H, Chalab B, Allali A, Dakki M, Qninba A, El Agbani MA, Azafzaf H, Feltrup-Azafzaf C, Dlensi H, et al. (2017). The first coordinated trans-North Africanmid-winter waterbird census: The contribution of the International Waterbird Census to the conservation of waterbirds and wetlands at a biogeographical level. Biological Conservation 206: 11-20.
  • Shannon CE, Weaver W (1963). The Mathematical Theory of Communication. Urbana: University of Illinois Press, p117.
  • Sinav L (2019). Türkiye'deki Kuş Türü Zenginliğinin Coğrafi Varyasyon Deseni. Msc, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Suseven B, Onmuş O, İsfendiyaroğlu S (eds) (2006). Kış ortası su kuşu sayımı (KOSK) raporu. Ankara: Doğa Derneği.
  • Svensson L Mullarney K, Zettersröm D (eds) (2009). Bird Guide: The Most Complate Guide to The Birds of Britain and Europe (2nd ed.). London: Collins Yayınları, 448s. Şekercioğlu CH (2010). Ecosystem functions and services. New York: Conservation biology for all, 45-72.
  • Tosunoğlu M, Gül Ç, Önder Ü, Küçüksöylemez A, Gürel H (2014). Çanakkale İli Sulak Alan Envanteri. Çanakkale: Doğa Koruma ve Milli Parklar Yayınları: p34.
  • Tosunoğlu M, Uysal İ, Erdoğan A (2016). Çanakkale Kuşları. Çanakkale, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 2. Bölge Müdürlüğü, Çanakkale Şube Müdürlüğü, p216.
  • Trakus (2021) Türkiye’nin Anonim Kuşları. https://www.trakus.org/, Downloaded on 05 February 2021.
  • Ulusoy K, Bulut Ş (2020). Wintering Bird Diversity and Population Sizes at Obruk Dam Lake (Corum) in Turkey. Hittite Journal of Science and Engineering 7(4): 353-358.
  • Uysal İ, Tosunoğlu M (2016). The Avifauna Of The Wetland Areas of Gelibolu Peninsula. In: 5. Uluslararası Ornitoloji Kongresi 10-13 Mayıs 2016, Çanakkale/Turkey.
  • Uysal İ, Uysal İ (2021). Suvla Tuz Gölü (Çanakkale/Türkiye)'nün Ornithofaunası ve Su Kuşları Çeşitlilik Göstergeleri’nin Aylık Değişimi. Etoxec 1: 14-26.
  • Uysal İ (2016). Gelibolu Yarımadası’nın (Çanakkale-Türkiye) Kuş Göç Rotaları ve Rüzgar Enerji Santralleri’nin (RES) Kuş Popülasyonları Üzerine Etkileri. Phd, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü 424123, Çanakkale, Türkiye.
  • Ürker O, Özen A (2020). Işıklı Gölü ve Gökgöl Sulak Alanlarında Avrupa Doğa Bilgi Sistemi (EUNIS) Habitat Sınıflandırmasının Değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 13(2): 518-531.
  • Wang X, Chen J, Zhou L (2020). Effects of human activities on the diversity of waterbirds wintering in a shallow lake of the middle and lower Yangtze River floodplain, China. Diversity 12(8): 302.
  • Yarar M, Magnin G, Tireli A (1996). Türkiye Sulak Alanları Kış Ortası Su Kuşu Sayımı. İstanbul: Doğal Hayatı Koruma Derneği.
  • Yavuz KE, Boyla KA (2013). Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları. Ankara: Doğa Derneği.
  • Yıldız Karakoç D (2017). Türkiye’de sulak alanlar. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • Yu CX, Yang G, Lu Z, Li D, Zhou F (2014). Habitat use by waterbirds in coastal wetlands during migratory seasons in Shankou Nature Reserve, Guangxi, South China. Oceanologia et Limnologia Sinica 45: 513–521.
  • Zhang Y, Xie HB, Zeng WB (2014). The waterfowl community structure and waterflowl habitat-selection analysis for four artificial wetlands type in spring in Chongming Dongtan, China. Chinese Journal of Zoology 49: 490–504.
Turkish Journal of Biodiversity-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Artvin Çoruh Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’de tespit edilen fosil gymnosperm ağaçlarının mekânsal ve zamansal dağılımı

Ünal AKKEMİK, Hakan ÇELİK

Türkiye Rosaceae familyasına yeni cinsler (Aria, Hedlundia, Torminalis) ile taksonomik katkılar

Hayal AKYILDIRIM BEĞEN, Özgür EMİNAĞAOĞLU

Beşpare köyleri (Artvin-Türkiye) halk ilaçları

Bahar PALAŞOĞLU, Özgür EMİNAĞAOĞLU

Dittrichia graveolens (Asteraceae) yaprakları kullanılarak gümüş nanopartiküllerin biyosentezi: karakterizasyonu, ve antioksidan aktivitelerinin değerlendirilmesi

Esma Nur GEÇER, Ramazan ERENLER

Çanakkale (Türkiye)’de kışlayan su kuşu türlerinin farklı sulak alan tercihlerinin değerlendirilmesi

İbrahim UYSAL, İbrahim UYSAL

Türkiye’de doğal olarak yetişen Frankenia hirsuta ve endemik F. salsuginea (Frankeniaceae) türleri üzerine anatomik bir inceleme

Emre ÇİLDEN, Golshan ZARE