Çay Üretiminde Üretici Geliri ve Verimi Artırmaya Yönelik Bir Araştırma: Artvin İli Örneği

Türkiye’de çay üretimi Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan 5 ilde yapılmaktadır. Bu illerden Artvin Türkiye üretiminden %10’luk pay alarak 3. sırada yer almaktadır. Ancak bu ilde çay verimi diğer iller kadar yüksek değildir. Bu çalışmanın amacı Artvin ilinde çay üretiminde verim düşüklüğüne neden olan faktörlerin belirlenmesi, bunların etkilerinin azaltılması ve kaliteye yönelik gelişmelerle üründe fiyat artışları sağlayarak hanelerin ekonomik kalkınmalarına yardımcı olmaktır. Çalışmada ana kitle oranlarına dayalı basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak 100 birey ile yüz-yüze görüşülmüştür. Çalışma verileri Betimleyici Faktör Analizi ve En Küçük Kareler (EKK) yöntemi ile değerlendirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre önceki yılın çay fiyatı arttıkça, bu yılın çay üretimini de arttırmaktadır. Gübre miktarı, üretim deneyimi ve arazi miktarındaki artışlar verim ve üretim artışında etkili olmuştur. Ayrıca çay üretimine yönelik destekler ve hane geliri artışları çay verimini düşürmektedir. Düşük verimli arazilerdeki çay bahçelerinde uygun bakım ve besleme yapılması hem çay verimini hem de kalitesini arttıracaktır. Verimsizleşen yaşlı çay bahçelerinin sökülerek yeni çay bahçelerinin tesis edilmesi ile hanehalkının refah seviyesi artırılabilir.
Anahtar Kelimeler:

Çay, EKK metodu

___

  • Kaynaklar Alabi, O.O., Lawal, A.F., Coker, A.A., Awoyinka, Y.A. 2014. Probit Model analysis of smallholder’s farmers decision to use agrochemical inputs in Gwagwalada and Kuje area councils of federal capital territory, Abuja, Nigeria. International Journal of Food and Agricultural Economics, 2(1): 85-93.
  • Alma, Ö.G., Vupa, Ö. 2008. Regresyon analizinde kullanılan en küçük kareler ve en küçük medyan kareler yöntemlerinin karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 3(2): 319-329.
  • Anonim, 2017. Artvin İl Gıda Tarım ve Orman Bakanlığı Kayıtları, Artvin.
  • Aykaç, G., Uzun, M.B., Özçelikay, G. 2014. Sosyal yönüyle çay “Camellia sinensis”. Lokman Hekim Tıp Dergisi, 4(1): 1-5.
  • Bagyalakshmi, B., Ponmurugan, P., Balamurugan, A. 2017. Potassium solubilization, plant growth promoting substances by potassium solubilizing bacteria (KSB) from Southern Indian tea plantation soil. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 12: 116-124.
  • ÇAYKUR, 2016. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü Çay İstatistik Bülteni 2016.
  • http://www.caykur.gov.tr/CMS/Design/Sources/Dosya/Yayinlar/201.pdf (Erişim tarihi: 06.02.2018).
  • Dirican, E. 2012. Toplam Kolesterol, LDL, HDL ve Trigliserit Seviyelerinin Yaşa Göre Değişiminin Değişik Regresyon Modelleriyle İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
  • Ekinci, K., Sayılı, M. 2010. Tarım arazilerinin parçalanmasını önlemeye yönelik mevzuat üzerine bir inceleme. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2): 121-129.
  • Erdal, G., Erdal, H. 2008. Kuru soğanda üretim-fiyat etkileşimi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(1): 33-39.
  • Fan, D., Fan, K., Zhang, D., Zhang, M., Wang, X. 2017. Impact of fertilization on soil polyphenol dynamics and carbon accumulation in a tea plantation, Southern China. Journal of Soils and Sediments, 17(9): 2274-2283.
  • FAOSTAT, 2018. Tea Production. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi: 01.01.2018).
  • Gök, İ.Y. 2009. Vadeli Piyasalarda Samuelson Hipotezinin Geçerliliğinin Garch ve Lineer Regresyon Modelleriyle Test Edilmesi: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
  • Harman, C. 2014. Karadeniz Bölge'sinde Endemik Tarım Ürünleri: Fındık, Çay ve Kivi'nin Üretimi Pazarlanması ve Tüketimi. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İktisat A.B.D. Yüksek Lisans Tezi, Giresun.
  • Kılıç, D. 2016. Çay’ın Karadeniz bölgesi için önemi ve tarihi seyri. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 21: 269-280.
  • Liu, H., Shao, S. 2016. India’s tea price analysis based on ARMA model. Modern Economy, 7: 118-123.
  • Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice Hall Inc. USA. Pages 1016.
  • Onurlubaş, E., Gözener, B., Aydemir A., Gençoğlu, H. 2017. Çay tüketim tercihlerinin belirlenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(16): 112-122.
  • Özata, M., Sevinç, İ. 2005. Hastanelerde kurumsal imajın ölçülmesinde dikkate alınması gereken faktörlerin belirlenmesi. Journal of Azerbaijani Studies, 59-74.
  • Qiao, Y., Halberg, N., Vaheesan, S., Scott, S. 2016. Assessing the social and economic benefits of organic and fair trade tea production for small-scale farmers in Asia: a comparative case study of China and Sri Lanka. Renewable Agriculture and Food Systems, 31(3): 246-257.
  • Şahinler, S. 2000. En küçük kareler yöntemi ile doğrusal regresyon modeli oluşturmanın temel prensipleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1-2): 57-73.
  • Sayılı, M., Gözener, B. 2013. Trabzon ili of ilçesinde ailelerin çay tüketim durumu ve alışkanlıkları. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8(2): 1-7.
  • Topcu, Y., Uzundumlu, A.S., Celep, S., Hun, S. 2010. Analysis of the factors affecting apple farming: the case of Isparta province, Turkey. Scientific Research and Essays, 5(14): 1881-1889.
  • Tozlu, G., Uzundumlu, A.S., Gedikli, O. 2013. Çeltik üretiminde ilaçlama başarısızlığını etkileyen faktörlerin analizi: Samsun ili örneği. Alınteri Ziraai Bilimler Dergisi, 25(B): 13-22.
  • TÜİK, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Ürün İstatistikleri. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi: 01.01.2018).
  • Üstün, Ç., Demirci, N. 2013. Çay Bitkisinin (Camellia sinensis L.) Tarihsel Gelişimi ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi. Çay-Lojistik-Turizm Bildiriler Kitabı, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı, s.175-186, 3-4 Mayıs, Rize.
  • Uzundumlu, A.S. 2011. Erzurum İlinde İşlenmiş ve İşlenmemiş İçme Sütü Tüketim Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi A.B.D. Doktora Tezi, Erzurum.
  • Uzundumlu, A.S., Kılıç, B., Tozlu, G. 2017. Fındık üretiminde kimyasal ilaç kullanımını etkileyen faktörlerin analizi: Giresun ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1): 1-9.
  • Wang, H., Provan, G.J., Helliwell, K. 2000. Tea flavonoids: their functions, utilization and analysis. Trends in Food Science and Technology, 11: 152-60.
  • Yang, L. 2014. The Effect of Western Diet Culture on Chinese Diet Culture. In International Conference on Education, Language, Art and Intercultural Communication (ICELAIC- May 2014).
  • Zenginbal, H. 2013. Rize İli Bahçe Bitkileri Yetiştiriciliğinde Çay Tarımının Yeri, Sorunları ve Çözüm Önerileri, II. Rize Kalkınma Sempozyumu, Çay-Lojistik-Turizm Bildiriler Kitabı, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı, s.101-113, 3-4 Mayıs, Rize.
  • Zhang, L., Yan, P., Shen, C., Zhang, L., Wei, J., Xu, H., Han, W. 2017. Effects of exogenous tiba on dwarfing, shoot branching and yield of tea plant (Camellia sinensis L.). Scientia Horticulturae, 225: 676-680.
  • Zhu, H., Ye, Y., He, H., Dong, C. 2017. Evaluation of green tea sensory quality via process characteristics and image information. Food and Bioproducts Processing, 102(03): 116-122.
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 2148-3647
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Prof. Dr. Mevlüt AKÇURA
Sayıdaki Diğer Makaleler

Tescilli Fasulye Çeşitlerinin Pas (Uromyces appendiculatus) Etmenine Karşı Dayanıklılık Durumlarının SCAR Markörleri ile Belirlenmesi

MEHMET ZAHİT YEKEN, GÖKSEL ÖZER, ALİ ÇELİK, VAHDETTİN ÇİFTÇİ

Uludere İlçesi Arıcılık İşletmelerinin Genel Yapısı ve Arıcılık Faaliyetleri Üzerine Bir Çalışma

MEHMET ALİ KUTLU

Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Yöntemleri ile Arazi Örtüsü/Alan Kullanım Değişimlerinin Belirlenmesi: Bingöl Kent Merkezi Örneği¥

Sülem ŞENYİĞİT DOĞAN, SEVGİ YILMAZ

Erzurum İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yenilikleri Benimseme Açısından Değerlendirilmesi¥

Sinan KILIÇTEK, ADEM AKSOY

Olgunlaşma Dönemlerinin Sirken (Chenopodium album) Otunun Kimyasal Kompozisyonuna, Besleme Değerine ve Metan Üretimine Etkisi

ALİ İHSAN ATALAY, ADEM KAMALAK

Ekmeklik Buğday Genotiplerinde Verim ve Verim Öğelerinin Korelasyon ve Path Analizi ile İncelen

Kerem BORU, Semra YILDIRIM, ESRA AYDOĞAN ÇİFCİ

Yield and Quality Feature of Some Silage Sorghum and Sorghum-Sudangrass Hybrid Cultivars in Ecological Conditions of Kırşehir Province

HAKAN KIR, Başak DURSUN ŞAHAN

Kadmiyum (Cd) Uygulamasının Tane Sorgumda (Sorghum bicolor L.) Bazı Morfolojik Özellikler Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Hava Şeyma YILMAZ, Kağan KÖKTEN

Amsonia orientalis’de 6-Benzilaminopürin Destekli In vitro Sürgün Çoğaltımı Üzerine Kuraklık Stresinin Morfolojik ve Fizyolojik Etkileri

ARDA ACEMİ, Halil TOYGAR, YONCA YÜZÜGÜLLÜ KARAKUŞ, Yonca Avcı DUMAN, FAZIL ÖZEN

Dilkanatanın (Galium aparine L.) Çimlenme Biyolojisi ve Bazı Herbisitlere Tepkisi

Nurcan BÜYÜKKURT, Ahmet ULUDAĞ