Nevin Hotun ŞAHİN, DİLEK BİLGİÇ, Ümmühan ESEN, Rojda ÇETİNKAYA, Zehra TOZOĞLU

Bayan kuaförü çalışanlarının hepatit B’ye ilişkin bilgi ve uygulamalarının belirlenmesi

AMAÇ: Hepatit B virüsü enfeksiyonu ve yarattığı sonuçlar önemli küresel sağlık sorunlarından birisidir. Dünyada 300–400 milyon insanın Hepatit B virüsü taşıyıcısı olduğu tahmin edilmektedir. Hepatit B virüsü enfeksiyonu dünyada kuaförleri, manikür ve pedikürcüleri de içeren bazı meslek grupları tarafından taşınabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu çalışmada İstanbul’da kadın kuaförlerinde çalışan kuaför ve manikür-pedikürcülerin Hepatit B’ye ilişkin bilgilerini ve uygulamalarını belirlemek amaçlandı. YÖNTEM: Tanımlayıcı tipteki araştırmada evreni, İstanbul’un bir ilçesindeki (Şişli), Berber ve Kuaförler Odasına üye olan 76 kuaför salonunda çalışan kuaför, manikür ve pedikürcüler oluşturmuştur. Örneklemi, olasılıksız yönteme göre araştırmaya katılmayı kabul eden 124 kuaför çalışanları oluşturmuştur. Araştırma verileri Ocak-Nisan 2007 tarihleri arasında kuaför salonlarında yüz yüze görüşme yöntemi ile 47 sorulu “Hepatit B’ye ilişkin bilgi ve uygulama formu” ile toplanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenleri eğitim düzeyi, yaş, meslek yılı, meslek eğitimi, Hepatit B enfeksiyonu ve korunma önlemleri hakkında bilgi ve uygulamalardır. Verilerin analizi SPSS (Client Version 11.9) ile gerçekleştirilmiştir. BULGULAR: Katılımcıların %62,9’u erkek, %54,1’i bekâr, %49,2’si 8 yıl ve altı eğitimli, yaklaşık yarısı mesleki kurs almış olduğu, yaklaşık yarısının düzenli sağlık kontrolü yaptırdığı, %7,5’inin taşıyıcı olduğu, %60,7’sinin Hepatit B aşının olmadığı belirlenmiştir. Katılımcıların %42,3’ü kan yoluyla geçen hastalıklara ilişkin bilgisinin olmadığını %20,3’ü deri bütünlüğü bozulduğunda bir korunma önlemi almadığını, %26,6’sı sağlıklı bireyleri korumak için bir şey yapmadığını bildirmiştir. %50,8’nin kullanılan setleri, makas ve usturaları her kullanımdan sonra dezenfekte ettiği, %9,7’sinin bu amaçla duru su kullandığı belirlenmiştir SONUÇ: Çalışmaya katılan kadın kuaförü çalışanlarının Hepatit B ve diğer kanla geçen hastalıklar konusunda bilgi ve uygulamalarının yetersiz olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Berberlik, Hepatit B, Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları, Konu ile ilgili görüşmeler

Determining knowledge and practices of hairdressers and manicurist-pedicurists about hepatit B

AIM: Hepatitis B virus infection and its sequelae are major global health problems Hepatitis B is an infectious disease occurring worldwide which can be transferred by some professions, including hairdressers and manicurist-pedicurists. It is estimated that 300 – 400 million people worldwide are Hepatitis B virus carriers. This study was designed to determine the knowledge and practices of hairdressers and manicurists-pedicurists who work in women hairdressers in Istanbul towards Hepatitis B. METHODS: This study was planned as a descriptive research. The population of this study was consisted of hairdressers and manicurist-pedicurists (76 salon) who were members of Istanbul Hairdressing Association in district of Istanbul. Convenience sample of the study included 124 workers in hairdressers who volunteered to participate in this research. The data of the study were collected by face to face interviews with a 47-item questionnaire about hairdresser’s knowledge and practices towards Hepatitis B. Subjects who voluntarily participated in the study were interviewed in their office by the researcher. RESULTS: Sixty-three percent of the participants were male, 54.1% were married, 38.7% had five-year education, and approximately half of them had courses about their job. Half of the participants had regular health controls, 6.6% were porter and 60.7 % was not vaccinated against Hepatitis B. CONCLUSION: Hairdressers and manicurists-pedicurists who work in women hairdressers in Istanbul don’t have adequate knowledge and practices towards Hepatitis-B and other blood transmitted diseases.

Keywords:

Barbering, Hepatitis B, Health Knowledge, Attitudes, Practice, Interviews as Topic,

PDF

___

1. Lai CL, Ratziu V, Yuen MF, Poynard T. Viral hepatitis B. Lancet. 2003; 362: 2089-2094.
2. Sharma SK, Saini N, Chwla Y. Hepatitis B Virus: Inactive carriers. Virol J. 2005; (82): 1-5.
3. Lavanchy D. Hepatitis B virus epidemiology, disease burden, treatment, and current and emerging prevention and control measure. Journal of Viral Hepatitis. 2004; 11(2): 97-107.
4. Ökten A. Türkiye’de Kronik hepatit, siroz ve hepatosellüler karsinoma etiyolojisi. Güncel Gastroenteroloji._2003;_7/3:_187_191._guncel.tg v.org.tr/journal/12/pdf/147.pdf._Erişim_tarihi:_[8.11.2008].
5. Hou J, Liu Z, Gu F. Epidemiology and prevention of hepatitis B virus ınfection. Int. J.Med. Sci. 2005; 2(1): 50–57.
6. Chu CJ, Lee SD. Hepatitis B virus/hepatitis C virus coinfection: epidemiology, clinical features, viral interactions and treatment. J Gastroenterol Hepatol. 2008; 23(4): 512-20.
7. Hassan ZM, Wahsheh MA, Shishani KR, Pryor ER. Hepatitis needs assessment among Jordanian healthcare workers. International Nursing Review. 2008; 55: 142–147.
8. Türkiye üreme sağlığı programı Türkiye’de cinsel yolla bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) ve HIV/AİDS’İN Sürveyans Sistemine İlişkin Durum Analizi. Ankara. T.C.Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, 2007._sbu.saglik.gov.tr/tusp/turkce/yayinlar/pdf_d okumanlar/27_CYBE HIV_DurumAnalizi. pdf Erişim tarihi: [04.10.2008].
9. Karadakovan A. Hepatit-B infeksiyonu ve koruyucu önlemler. Aile ve Toplum Dergisi. www.sabem.saglik.gov.tr/kaynaklar/3524.pdf. Erişim tarihi: [04.10.2008].
10. Uzunalımoglu Ö, Yurdaydın C, Cetınkaya H, Bozkaya H, Sahın T,Colakoglu, S ve ark. Risk factors for hepatocellular carcinoma in Turkey. digestive diseases and sciences, 2001; 46(5): 1022–1028.
11. Akçam FZ. Hepatit B virüsü enfeksiyonu. STED 2003; 12(6): 211-214.
12. Tan N C, Cheah SL, Teo EK, Yang LH. Patients with chronic hepatitis B infection: what is their quality of life? Singapore Med J. 2008; 49(9): 682-687.
13. Ong SC, Mak B, Aung MO, Li SC, Lim SG. Health-related quality of life in chronic hepatitis B patients. Hepatology. 2008; 47(4): 1108-17.
14. Çadırcı D. Kronik viral hepatit B olgularında yaşam kalitesi ve depresyon. TC. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile hekimliği Anabilim Dalı. Şanlıurfa. Uzmanlık tezi, 2007.
15. Johnson IL, Dwyer JJM, Rusen DI, Shahin R, Yaffe B. Survey of infection control procedures at manicure and pedicure establishments in north York. Canadian Journal Of Publıc Health. 2001; 92(2): 134-137.
16. Kloser P C.Ugly Risks of Beauty Routines, Medscape_General_Medicine._http://www.medsc ape.com/viewarticle/408835_Erişim_Tarihi:_[20.1 1.2008].
17. Kişioğlu N, Öztürk M, Uskun E, Doğan M. Isparta'daki kuaför ve güzellik salonlarında HIV/AIDS konusunda bilgi ve tutum değerlendirmesi. Türk HIV&AIDS Dergisi. 2004; 7(1): 14-22.
18. Yanıkkerem E, Dedeli Ö, Pekuslu, S, Ertuğun Z, Topçu S, Bayhantopçu H ve ark. Manisa İl merkezinde bulunan berber ve kuaförlerin HIV/AIDS konusundaki bilgi düzeyleri, tutum ve davranışları. Celal Bayar Üniversitesi. Manisa Sağlık_Yüksek_Okulu._http://www.hatam.hacette pe.edu.tr/hatam714.shtml#5._Erişim_tarihi:_[20.1 1.2008].
19._Özvarış_ŞB._Sağlık_Çalışanlarının_Enfeksiyonla rdan Korunması, STED 1999; 8(12).
20. Kömürcü A. Kuaför Manikür Pedikür Makyaj ve Güzellik Çıraklık Eğitim Kitabı, Kuaförlük Meslek Bilgileri. 1. Baskı. İstanbul. Tor Ofset Sanayi, 2005.
21. Hıdıroğlu S, Karavuş M, Topuzoğlu A, Şalva T. Manikür-pedikür yapan kadın berberlerin hepatit B hakkındaki bilgi tutum ve davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2006; 5(4): 276-286.
22. Üner S, Özvarış ŞB. Kan yoluyla bulaşan hastalıklardan korunmada farklı bir hedef grup için eğitim program. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni. 2001; 22: 2.
23. Bilski B, Marynowicz B. Knowledge, hygiene behavior and risk of bloodborne infections in the selected staff of beauty parlors and hairdressing salons. Med Pr. 2006; 57(6): 517-24.
24. Janjua NZ, Nizamy MA. Knowledge and practices of barbers about hepatitis B and C transmission in Rawalpindi and Islamabad. J Pak Med Assoc. 2004; 54(3): 116-9.
25. Boztaş G, Çilingiroğlu N, Özvarış ŞB, Karaöz A, Karataş F, Kara G ve ark. Ankara ilinin bir semti’nde bulunan kuaför ve güzellik salonlarında çalışan kişilerin kan yoluyla bulaşan hastalıklar konusunda bazı görüş ve uygulamaları. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 60–68.
26. Ünal K, Bakar N. Ankara ili Keçiören ilçesinde çalışan erkek berberlerin hijyen ile ilgili bilgilerinin değerlendirilmesi._isggm.calisma.gov.tr/docs/ulus lararası/4_uluslararasi_kon_sunumlar/sozel_bildir iler/nejla_bakar.doc. Erişim Tarihi: [9.11.2008].
27. Gaze R, Carvalho DM, Tura LFR. Health providers’ knowledge on transfusion-transmitted viral hepatitis. Rev Saúde Pública. 2006; 40(5): 1-6.
28. Kişioğlu N. Öztürk M, Demirel R, Uskun E, Kırbıyık S. İsparta il merekezi’ndeki erkek berberlerin hepatit B hakkında ki bilgi tutum ve davranışların değerlendirilmesi. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2000; 7(2): 52-57.
29. Özmert EN. Dünya'da ve Türkiye'de aşılama takvimindeki gelişmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2008; 51: 168-175.
30. Türkiye’de sağlığa Bakış 2007, Aşı İle Önlenebilen_Hastalıklar_www.tusak.saglik.gov.tr/ pdf/kitaplar/200708281545440._TurkiyedeSagliga BakisKitabi2007web.pdf._Erişim_tarihi:_[19.12.2008].
31. Moghadam MHB, Mazloomy SS, Ehrampous MH. The effect of health education in promoting health of hairdressers about hepatıtıs B based on health belief model: A field trial in Yazd, Iran. Acta Medica Iranica. 2005; 43(5): 342-346.