Tokat ili Merkez ilçesindeki Doğal Agrega kaynaklarının beton agregası olarak kullanılabilirliğinin incelenmesi

Bu çalışmada Yeşilırmak nehrinden sağlanan ve Tokat Merkez ilçesindeki Tarımsal yapılarda yaygın olarak kullanılan agregaların büyük bir bölümünü karşılayan 3 adet ocaktan elde edilen agregaların beton yapımına uygunluğu araştırılmıştır. Çalışmada Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul edilen agrega deney yöntemleri kullanılmıştır. Agrega ocaklarından standartlara uygun olarak alınan agrega örnekleri üzerinde granülometri, birim ağırlık, özgül ağırlık ve su emme oranı, dona dayanıklılık, aşınmaya dayanıklılık, ince madde oranı ve organik madde miktarı, mineralojik analiz ile bu agregalarla üretilen betonun basınç dayanım deneyleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlardan incelenen agrega ocaklarına ilişkin agregaların granülometrik dağılımının uygun olmadığı, diğer özelliklerinin ise beton üretimi için uygun olduğu ve bu agregalarla üretilen betonun basınç dayanımının da yeterli olduğu görülmüştür. Çalışmada ayrıca agregaların uygun olmayan özelliklerinin iyileştirilmesinin nasıl yapılabileceği belirlenerek çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

emilim, tarımsal yapı, doğal kaynaklar, kaynak kullanımı, Tokat, agregat, beton, direnç, Türkiye

Utilization possibility of natural aggregate resources in central Town of Tokat as concrete aggregate

In this study, aggregates of three quarries sampled from Tokat Province were tested to evaluate their suitability for concrete production. The aggregates were supplied from Yesilirmak River, and largely used in agricultural structures constructed in Tokat. Standard aggregate tests approved by Turkish Standards Institute were carried out to analyze the samples. Granulation, unit weight, specific weight, water absorption rate, resistance to frost, resistance against abrasion, ratio of fine materials, organic material contents and, mineralogical analysis of aggregates sampled from aggregate quarries were determined. Pressure resistance tests were conducted on concrete prepared by the aggregates. The results indicated that the aggregate granulation distribution of aggregate quarries evaluated was not suitable however other parameters determined were appropriate for concrete production. The resultant concrete had sufficient pressure resistance. The possible solutions to improve the improper characteristics of aggregates used in concrete were also determined and introduced with this study.

Keywords:

absorption, agricultural structure, natural resources, resource utilization, Tokat, aggregates, concrete, resistance, Turkey,

PDF

___

Akman, S., 1990. Yapı Malzemeleri. ĠTÜ. inşaat Fak. Ders Notları, No: l408, İstanbul.
Alkan, Z., 1972. Zirai İnşaat. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, No.252/A, Erzurum. Anonim, 1978a. Agrega Karışımlarının Elek Analizi Deneyi için Metot. TS 130, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 7 s.
Anonim, 1978b. Bimsbeton Yapım Kuralları, Karışım Hesabı ve Deney Metotları. TS 3234, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 30 s.
Anonim, 1979. Beton Basınç Deney Numunelerinin Hazırlanması, Hızlandırılmış Kürü ve Basınç Dayanım Deneyi. TS 3323, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 11 s.
Anonim, 1980a. Beton Agregalarından Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama Yöntemi. TS, 707, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 9 s.
Anonim, 1980b. Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini. TS 3526, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 13 s.
Anonim, 1980c. Beton Agregalarında ince Madde Oranı Tayini. TS 3527, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 7 s.
Anonim, 1980d. Beton Agregalarının Birim Ağırlıklarının Tayini. TS 3529, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 5s.
Anonim, 1985. Beton Karışımı Hesap Esasları. TS 802, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 18 s.
Anonim, 1996a. Deney Elekleri-Teknik Özellikler ve Deneyler-Kısım 2:Delikli Metal Levhalı Deney Elekleri. TS 1226, ISO 3310-2, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 14 s.
Anonim, 1996b. Deney Elekleri-Teknik Özellikler ve Deneyler-Kısım 1: Tel Örgülü Deney Elekleri. TS 1227 ISO 3310-1, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara 14 s.
Anonim, 1997a. Agregaların Genel Özellikleri için Deneyler-Kısım 1, Numune Alma Metotları. TS EN 932-1, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 23 s.
Anonim, 1997b. Agregaların Genel Özellikleri için Deneyler Kısım-3: Basitleştirilmiş Petrografik Tanımlama için işlem ve Terminoloji. TS 10088 EN923-3, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 12 s.
Anonim, 1999a. Agregaların Genel Özellikleri için Deneyler, Bölüm 2: Laboratuar Numunelerin Azaltılması Metodu. TS EN 932-2, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 20 s.
Anonim, 1999b. Agregaların Geometrik Özellikleri için Deneyler Bölüm 1: Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini-Eleme Metodu. TS 3530 EN 933-1, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara 11 s.
Anonim, 2000a. Agregaların Kimyasal Özellikleri için Deneyler-Bölüm 1: Kimyasal Analiz. Türk Standartları Enstitüsü, TSEN1744-1, Ankara.
Anonim, 2000b. Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri için Deneyler, Bölüm 2: Parçalanma Direncinin Tayini için Metotlar. TS EN 1097-2, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonim, 2002a. Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri için Deneyler, Bölüm 6: Tane Yoğunluğu ve Su Emme Oranının Tayini. TS EN 1097-6, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonim, 2002b. Beton-Taze Beton Deneyleri- Bölüm 2: Çökme (Slamp) Deneyi. TS EN 12350-2, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 5 s.
Anonim, 2002c. Beton-Sertleşmiş Beton Deneyleri-Bölüm 2: Dayanım Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Kürlenmesi. Türk Standartları Enstitüsü, TS EN 12390, Ankara, 4 s.
Anonim, 2003a. Beton-Sertleşmiş Beton Deneyleri-Bölüm 3: Deney Numunelerinde Basınç Dayanımının Tayini. TS EN 12390-3, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 12 s.
Anonim, 2003b. Beton Agregaları. TS EN 12620, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 46 s.
Anonim, 2006. Beton Agregaları. TS 706 EN 12620/AC, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara 1 s.
Anonim, 2007. Agregaların Geometrik Özellikleri için Deneyler-Bölüm 1: Tane büyüklüğü Dağılımı Tayini-Eleme Metodu. TS 3530 EN 933-1/A1, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2 s.
Anonim, 2008a. http://www.teknolojikarastirmalar.com/e-egitim/yapı malzemesi/beton/3.l., (Ulaşım, 2008).
Anonim, 2008b. Agregaların Isıl ve Bozunma Özellikleri Ġçin Deneyler-Bölüm 1: Donmaya ve Çözülmeye Karşı Direncin Tayini. TS EN 1367-1, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 14 s.
Anonymous, 1994a. Standard Test Method for Finer Than 75 μm(No.200), ASTMC117, Sieve in Mineral Aggregates by Washing. Annual Book of ASTM Standards.
Anonymous, 1994b. ASTM C88, Standard Test Method for Soundness of Aggregates by Use of Sodium Sulfate or magnesium Sulfate. Annual Book of ASTM Standards.
Anonymous, 2000. Standard Test Methods for Chemical Analysis of Glass Sand. ASTM C146-94a (1999), Volume 15.02.
Baradan, B., 1996. Yapı Malzemesi II. Dokuz Eylül Üniv., Mühendislik Mimarlık Fak. Yay., No:207. 4. Baskı, İzmir
Batmaz, A., 2006. Rize ili Çevresindeki Derelerden Elde Edilen Agreganın Beton Yapımına Uygunluğunun Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 76 s.
Çakır, G., 1992. İzmir ili Dahilinde Yapılan inşaatlarda Kullanılan Agregaların Fiziksel Özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. E.Ü.. Fen Bilimleri Enst.,. Ġzmir, 53 s.
Çomak, B, 2007. Isparta Yöresinde Çıkarılan ve Beton Üretiminde Agrega Olarak Kullanılan Malzemenin Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. SDÜ., Yapı Eğitimi Anabilim Dalı, Isparta, 57 s.
Erdoğan, Y.T., 1995. Betonu OluĢturan Malzemeler; AGREGA. Türkiye Hazır Beton Birliği Yayını, İstanbul, 110 s.
Jackson, M.L.,1975. Soil Chemical Analysis Advanced Course. 2nd. Ed. Published by the author. Madison, Wisconsin, pp.179-138.
Kocabay, N., 1991. Sivas-Hafik Ocağındaki Agreganın Beton Yapımında Kullanılabilirliğinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Eğitimi ABD, Ankara, 40 s.
Kocaçıtak, S., 1978. Betonu kimyasal olarak parçalayan etkenler. DSĠ Genel Müdürlüğü DSĠ Teknik Bülteni, (44), Ankara, s: 3-7.
Kocataşkın, F., 1975. Yapı Malzemesi Bilimi. Birsen Kitapevi, Ġstanbul, 132 s. Postacıoğlu, B., 1987. Beton, Bağlayıcı Maddeler, Agregalar, Beton, Cilt 2. Teknik Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 404 s
Yıldırım, M. ve Yılmaz, I., 2002. Yıldız Irmağı çökellerinin Beton Agregası Olarak Kullanılabilirliklerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Dergisi, Seri-Yerbilimleri 9 (2):181-192.