Nadir BAŞÇINAR, Fatma Delihasan SONAY, İlhan ALTINOK, Şahin ALSAN

İstavrit Balığı (Trachurus mediterraneus Steindachner, 1868)'nın Doğu Karadeniz'de Kafeslerde Büyüme Performansının Belirlenmesi

Bu çalışma istavrit balığının (Trachurus mediterraneus Steindachner, 1868) Doğu Karadeniz'de kafeslerde kültür potansiyeli üzerine yapılan ilk çalışmadır. Balıklar, ağ tuzaklarla doğadan yakalanmış ve doğrudan kafeslere transfer edilmiştir. Büyütme çalışması Ekim 2010 ile Ekim 2011 arasında yürütülmüştür. Ebatları 5x5x3 m olan kare kafes, birbirinden tamamen bağımsız eşit hacimli üç eşit küçük kafese (5x1,6x1.5 m) bölünmüş ve her bir küçük kafese yaklaşık 1000'er adet balık stoklanmıştır. Balıklar ticari deniz levreği yemi ile doyuncaya kadar elle günde iki kez yemlenmiştir. Çalışmanın başında 12.20±0.97 cm ve 24.09±3.25 g olan ortalama boy ve ağırlık değerleri çalışma sonunda 19.61±1.47 cm ve 76.80±16.24 g'a (n= 100) ulaşmıştır. Ortalama yem değerlendirme ve yaşama oranları sırasıyla 2.33±0.21 (2.122.54) ve % 95.58-98.59 olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre, deniz kafeslerinde istavrit balığının su sıcaklığının 12 °C'nin altına düştüğü kış ayları haricinde büyüyebildiği sonucuna varılmıştır.

Growth Performance of Horse Mackerel (Trachurus mediterraneus Steindachner, 1868) Reared in Sea Cages at the Southeastern Black Sea

This study is the first potential culture of the Mediterranean horse mackerel (Trachurus mediterraneus Steindachner, 1868) in cages in the Southeastern Black Sea. The wild fish was captured by net and transferred into sea cages. Growth study was performed between October 2010 and October 2011. Sea cage which 5x5x3 m dimensioned, was divided there equal volume (5x1, 6x1.5 m) independent from the other, and the fish of approx. 1000 specimen was stocked in per volume. Commercial seabass feed was used, and ad libitum feeding regime was set as twice a day. At the beginning, the experimental fish were 12.20±0.97 cm in length and 24.09±3.25 g in weight, and at the end of study, they reached to 19.61±1.47 (n= 100) cm in length and 76.80±16.24 g in weight. Average feed conversion ratio and the survival rate were calculated as 2.33±0.21 (2.12 to 2.54), and 95.58-98.59%, respectively. According to the results of this study, there is a potential for culturing horse mackerel in sea cages and fish grow trough out the year except winter when water temperature decreased to the 12 °C.

PDF

___

Başçınar N, Altınok İ, Köse S, Akhan S, Alsan Ş, Sonay F D, Şahin Ş A, Şahin A, Tufan B, Boran H, Erbaş H İ & Civelek R O (2013). Doğu Karadeniz Bölgesi'nde İstavrit Balığı (Trachurus mediterraneus Steindachner, 1868) Yetiştiriciliği, GTHB Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Proje no: TAGEM-10/AR-GE/19. Trabzon, 104 s
Boran H, Terzi E, Altınok İ, Çapkın E & Başçınar N (2013). Bacterial diseases of cultured Mediterranean horse mackerel (Trachurus mediterraneus) in sea cages. Aquaculture 396(1): 8-13
Bostancı D (2009). Sarıkuyruk istavrit, Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868)'un otolit özellikleri ve bazı populasyon parametreleri. F Ü Fen Bilimleri Dergisi 21(1): 53-60
Çelikkale M S, Düzgüneş E & Okumuş İ (1999). Türkiye Su Ürünleri Sektörü Potansiyeli, Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri, İstanbul Ticaret Odası Yayınları No: 1999-2. İstanbul, 414 s
Düzgüneş E & Karaçam H (1991). Some population aspects, meat yield and biochemical composition of Mediterranean horse mackerel, Trachurus mediterrraneus (Steindachner, 1868) in the Black Sea. Doğa-Turkish Journal of Zoology 15: 195-201
Erdem M E & Bilgin S (2005). Tuzlama ve marinasyon yöntemleri ile işlenmiş istavrit balığının (Trachurus mediterraneus, Steindachner, 1868) muhafazası sırasındaki kalite değişimleri. O M Ü Ziraat Fakültesi Dergisi 20(3): 1-6
Genç Y, Zengin M, Başar S, Tabak İ, Ceylan B, Çiftçi Y, Üstündağ C, Akbulut B & Şahin T (1998). Ekonomik Deniz Ürünleri Araştırma Projesi Sonuç Raporu. Proje No: TAGEM/IY/96/17/3/001. Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Trabzon, 127 s
Güroy D, Kahyaoğlu G, Özen Ö & Tekinay A A (2006). Çanakkale Boğazı ve civarında yakalanan istavrit balığının bazı biyolojik özellikleri. E Ü Su Ürünleri Dergisi 23(Ek Sayı 1): 91-93
Kartal M, Kurucu S, Aslan S, Özbay Ö, Ceyhan T, Sayar E & Cevheroğlu Ş (2003). Comparison of w-3 fatty acids by GC-MS in frequently consumed fish and fish oil preparations on the Turkish market. FABAD Journal of Pharmacy Science 28: 201-205
Korkmaz A Ş & Kırkağaç M (2008). Tatlı suda beton havuzlarda ve denizde ağ kafeslerde yetiştirilen gökkuşağı alabalıklarının (Oncorhynchus mykiss) et verimi, vücut kompozisyonu ve enerji kapsamı. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Sciences 14(4): 409-413
Okumuş İ, Küçük E, Başçınar N, Şahin T & Akbulut B (1997). Deniz levreği (Dicentrarchus labrax) yavrularının doğu Karadeniz koşullarında büyüme performansı. Akdeniz Balıkçılık Kongresi, Bildiriler: 9-11 Nisan, İzmir, s. 277-282
Özdemir S, Erdem Y, Erdem E & Özdemir Z B (2009). Dip trolü ile farklı av sahalarından avlanan karagöz istavrit (Trachurus trachurus, L.) ve lüfer (Pomatomus saltatrix, L.) balıklarının av verimi ve boy kompozisyonlarının karşılaştırılması. C B Ü Fen Bilimleri Dergisi 5(1): 19-26
Patır B & İnanlı A G (2005). Elazığ'da taze olarak tüketime sunulan istavrit (Trachurus mediterraneus, S. 1868) balıklarının mikrobiyolojik kalitesi ve TMA-N değerleri. F Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17(2): 360-369
Samsun N, Kalaycı F, Samsun O & Bilgin S (2006). Samsun Körfezi'nde avlanan istavrit (Trachurus trachurus L., 1758) balığının bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi. E Ü Su Ürünleri Dergisi 23(3): 481-486
Satılmış H H, Gordina A D, Bat L, Bircan R, Çulha M, Akbulut M & Kıdeys A E (2003). Seasonal distribution of fish eggs and larvae of Sinop (the Southern Black Sea) in 1999-2000. Acta Oecologica 24(Supl 1): 275- 280
Satılmış H H & Erdem Y (2008). Orta Karadeniz kıyılarında ekonomik değere sahip küçük pelajik balıkların bazı populasyon parametreleri. F Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 20(2): 279-288
Şahin T, Akbulut B, Çiftçi Y, Aksungur M, Erteken A & Aksungur N (1999). Karadeniz'de Çipura Balığı (Sparus aurata L., 1758) Yetiştiriciliği Proje Sonuç Raporu. TKB Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Trabzon, 39 s
Şahin C, Kasapoğlu N, Gözler A M, Kalaycı F, Hacımurtazaoğlu N & Mutlu C (2009). Age, growth, and gonadosomatic index (GSİ) of Mediterranean horse Steindachner, 1868) in the Eastern Black Sea. Turkish Journal of Zoology 33: 157-167 mediterraneus
TÜİK (2012). 2003-2011 Yılı Su Ürünleri İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara
Yankova M H & Raykov V S (2006). Morphological properties mediterraneus ponticus Aleev, 1956 (Osteichthyes: Carangidae) from the Black Sea. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 6: 85-91 Trachurus
Yücel Ş & Erkoyuncu İ (2000). Orta Karadeniz Bölgesi'nde avlanan istavrit (Trachurus trachurus L., 1758)'in populasyon dinamiği. Turkish Journal of Biology 24: 543-552