Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Kök Yara Nematodları Pratylenchus thornei ve Pratylenchus neglectus’a (Tylenchida: Pratylenchidae) Karşı Dayanıklılıklarının Belirlenmesi

Kök yara nematodları, Pratylenchus spp. bitkilerin kökünde beslenir ve toprak kökenli patojenlerin bitkiye girişinisağlayan yaralanmalara sebep olur. Buğday yetiştiriciliğinde nematodlara karşı en etkin mücadele yöntemi dayanıklı/tolerant çeşitlerin kullanımı olarak bilinmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan 82 adet ekmeklik buğday çeşidinin kök yara nematodları, Pratylenchus thornei ve P. neglectus’a karşı in vitro koşullarda dayanıklılıkları araştırılmıştır. Çalışma sonucunda denemeye alınan buğday genotiplerinden P. thornei ve P. neglectus’a karşı dayanıklı çeşide rastlanılmamıştır. Bununla birlikte, P. thornei’ye karşı 29 çeşit orta dayanıklı, 44 çeşit orta hassas ve 9 çeşidin hassas olduğu ve P. neglectus’a karşı ise 37 çeşit orta dayanıklı, 38 çeşit orta hassas ve 7 çeşidin hassas olduğu saptanmıştır. Ayrıca, 14 adet buğday çeşidi hem P. thornei’ye hem de P. neglectus’a karşı orta derecededayanıklı bulunmuştur. Denemeye alınan çeşitler içerisinde Uzunyayla, Atlı, Yayla 305 ve Harmankaya buğday çeşitleriCROC_1/AE. SQUARROSA(224)//OPATA) buğday çeşidine göre daha yüksek performans gösterdiği için ulusal ıslahprogramlarına dahil edilmesi önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Kök yara nematodu; P. thornei; P. neglectus; Buğday; Dayanıklılık

Anahtar Kelimeler:

Bitki Paraziti nematodlar, Kök yara nematodları

-

Root lesion nematodes, Pratylenchus spp. feeds on plants root and causes wounds provide a means of entry for soilborne pathogen. It is known that the using of resistant/tolerant wheat varieties is the most effective method in order to control nematodes in wheat cultivation. In this study, the resistance of 82 bread wheat varieties grown in Turkey were investigated against root lesion nematodes, Pratylenchus thornei and P. neglectus, in-vitro conditions. At the end of this study, no resistant wheat genotype against Pratylenchus thornei and P. neglectus was found. However, it was found that 29 varieties moderately resistant, 44 varieties moderately susceptible, 9 varieties susceptible against P. thornei and 37 varieties moderately resistant, 38 varieties moderately susceptible, 7 varieties susceptible against P. neglectus. Additionally, 14 wheat varieties were moderately resistant against both P. thornei and P. neglectus. Among the tested wheat varieties, Uzunyayla, Atlı, Yayla 305 and Harmankaya showed higher performance than CROC_1/AE. SQUARROSA(224)//OPATA) variety, therefore it is suggested that these varieties should be incorporated into national wheat breeding programs

Keywords:

Root lesion nematode; P. thornei; P. neglectus; Wheat; Resistance,

PDF

___

Agrios G N (1997). Plant Pathology. Academic Press incorporated, London
Boerma H R & Hussey R S (1992). Breeding Plants for Resistance to Nematodes. Journal of Nematology 24(2): 242-252
Castillo P & Vovlas N (2007). Pratylenchus, Nematoda, Pratylenchidae: Diagnosis, biology, pathogenicity and management. Nematology 6(1): 522-530
Cook R & Rivoal R (1998). Genetics of resistance and parasitism. In: Sharma SB (Ed), The Cyst Nematodes, Chapman and Hall, London, pp. 240-252
Farsi M, Vanstone V A, Fisher J M & Rathjen A J (1995). Genetic variation in resistance to Pratylenchus neglectus in wheat and triticales. Australian Journal of Experimental Agriculture 35: 597-602
Gözel U & Elekcioğlu İ H (2001). Doğu Akdeniz Bölgesi Buğday Alanlarında Bulunan Bitki Paraziti Nematod Türleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Adana
Hafez S I, Golden A M, Rashid F & Handoo Z (1992). Plant-parasitic nematodes associated with crops in Idaho and eastern Oregon. Nematropica 22:193-204
Handoo Z A & Golden A M (1989). A key and diagnostic compendium to the species of the genus Pratylenchus Filpjev, 1936 (lesion nematodes). Journal of Nematology 21: 202-218
Hooper D J (1986). Extraction of free living stages from soil. In: Southey JF (Ed). Laboratory Methods for Work with Plant Soil Nematodes. Her Majesty’s Stationary Office, London, pp. 5-30
İmren M & Elekcioğlu İ H (2008). Diyarbakır İli Buğday, Sebze ve Bağ Alanlarında Önemli Bitki Paraziti Nematod Türlerinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17(2): 116-121
İmren M, Kasapoğlu B E, Toktay H, Dababat A A & Elekcioğlu İ H (2014). Dayanıklılık Geni Cre1’in Akdeniz Tahıl kist nematodu, Heterodera latipons’a Franklin Karşı Etkinliğinin Araştırılması. Tarım