TÜRKÇE DERSİNDE KONUŞMA EĞİTİMİNE İLİŞKİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Bu çalışmada, Türkçe dersinde konuşma eğitimine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri incelenmiştir. Bu amaçla nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir ilde görev yapan sınıf öğretmenlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilen 17 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiş, verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda sınıf öğretmenlerin konuşma eğitimine ilişkin görüşleri “Konuşma Becerisinin Tanımı, Konuşma Becerisini Etkileyen Faktörler, Konuşma Eğitiminin Önemi, Konuşma Eğitiminde Kullanılan Yöntem Teknikler, Konuşma Eğitiminde Kullanılan Konuşma Türleri, Konuşma Eğitiminin Değerlendirilmesi, Konuşma Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar, Konuşma Eğitiminde Yaşanan Sorunlara Getirilen Çözümler, Konuşma Eğitimine İlişkin Öneriler” olmak üzere 9 tema altında incelenmiştir. Kendini ifade etme ve iletişim olarak belirtilen konuşma becerisinin çevre, duygusal etmenler gibi pek çok faktörden etkilendiği öğretmenler tarafından ifade edilmiştir. Konuşma eğitimde soru-cevap en çok kullanılan teknik olurken drama, beyin fırtınası, tekerleme okuma gibi teknikler de dile getirilmiştir. Gözlem yoluyla değerlendirilen konuşma becerinde en çok karşılaşılan sorun olarak konuşma kaygısı belirtilmiş, çözüm olarak da öz güven kazandırma ve ailelerle iş birliği yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Konuşma becerisi eğitiminin daha nitelikli hâle gelmesi için sınıf öğretmenleri tarafından çeşitli öneriler sunulmuştur.

The Views of the Classroom Teachers on Speaking Skills in Turkish Lessons

This study examines the views of classroom teachers on speaking skills in Turkish lessons. The case study model, one of the qualitative research approaches, was applied for this purpose. 17 of the primary school teachers working in a province located in the Southeastern Anatolia Region of Turkey selected with the convenience sampling method make up the research group of this study. The data of the research was obtained by semi-structured interview form and the content analysis method was used for their analysis. As a result of the findings, teachers stated that many elements such as the environment and emotional factors affect the speaking skill which was defined as self-expression and communication. While most commonly using the question-answer technique for speaking education, they also referred to techniques such as drama, brainstorming, and reading rhymes a little bit. Being evaluated by observation, speaking anxiety was addressed as the most common problem in speaking skills, and it was underlined that it is necessary to bring up self-confidence and cooperate with families as a solution. To make speaking skill education more qualified, the classroom teachers particularly recommended teacher training.

PDF

___

Akkaya, A. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma sorunlarına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 405-420.
Akkaya, N. (2020). Konuşma. F. Susar Kırmızı (Ed.) İlk ve Orta Okullarda Türkçe Öğretimi içinde (s. 53-82). Anı Yayıncılık
Akyol, H. (2011). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretimi Yöntemleri (4. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Altunkaya, H. (2017). Konuşma ile ilgili temel kavramlar (1. Baskı). A. Akçay ve S. Baskın. (Eds.). Etkinliklerle Hafta Hafta Konuşma Eğitimi içinde (s. 25-56). Anı Yayıncılık.
Arhan, S. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Okulları İkinci Kademede Konuşma Eğitimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Arıcı, A. F. & Taşkın, Y. (2019). Okuma becerisinin diğer dil becerileriyle ilişkisi. International Journal of Field Education, 5(2), 185-194.
Asan, H. & Çeliktürk-Sezgin, Z. (2020). Effects of the educational games on primary school students’ speaking skills and speaking anxiety. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 13(4), 685-700.
Aslan, Y. & Yaylı, D. (2021). Konuşma eğitiminde temel kavramlar (2. Baskı). G. Çetinkaya. (Ed.). Konuşma ve Eğitimi içinde (s. 1-18). Pegem Akademi Yayıncılık.
Aykaç, M. & Çetinkaya, G. (2013). Yaratıcı drama etkinliklerinin Türkçe öğretmen adaylarının konuşma becerilerine etkisi. Turkish Studies, 8(9), 671-682.
Başaran, M. & Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754.
Bayburtlu, Y. S. (2019). Öğrencilerin hazırlıksız konuşmalarında kelime hazinesi katsayıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 44-66.
Çerçi, A. (2015). Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerin konuşma becerisini ölçme ve değerlendirmeye ilişkin görüşleri. International Journal of Social and Educational Sciences, 2(4), 186-204.
Çintaş Yıldız, D. (2015). Etkileşimli öğretim stratejisinin Türkçe eğitimi ana bilim dalı öğrencilerinin konuşma becerilerine etkisi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 14-43.
Demir, S. & Gül Özdil, B. (2019). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin konuşma becerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 865-881.
Doğan, B. (2018). Konuşma eğitimi. S. M. Taşkaya ve R. Karadağ (Eds.). Türkçe Öğretimi içinde (s. 47-78). Lisans yayıncılık.
Duran, C. (2020). Birleştirilmiş Sınıflı İlkokul 3. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Konuşma Becerilerinin Karikatürler Yoluyla Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Dülger, M. (2011). Konuşma Becerisinin İlköğretim Öğrencilerine Öğretimi Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Erdem, A. & Erdem, M. (2015). The effect of constructivist blended learning environment on listening and speaking skills. İlköğretim Online, 14(3), 1130-1148.
Erdem, İ. (2013) Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 415-452.
Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. & Taşğın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller (3. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Hamzadayı, E. & Dölek, O. (2017). Konuşma becerisinin değerlendirilmesinde Türkçe öğretmenlerinin yaklaşımları. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(3), 135-151.
Hwang, W., Shih, T. K., Ma, Z., Shadiev, R. & Chen, S. (2016). Evaluating listening and speaking skills in a mobile game-based learning environment with situational contexts, Computer Assisted Language Learning, 29(4), 639-657, DOI: 10.1080/09588221.2015.1016438
İşcan, A. (2015). İletişim, konuşma ve konuşmayla ilgili temel kavramlar (1. Baskı). A. Şahin. (Ed.). Konuşma Eğitimi: Yöntem-Etkinlikler içinde (s. 1-27). Pegem Akademi Yayıncılık.
Karakoç Öztürk, B. & Altuntaş, İ (2012). İlköğretim ikinci kademede konuşma eğitimine yönelik öğretmen görüşleri: Nitel bir çalışma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 342-356.
Kardaş, M. N. ve Kardaş, N. (2020). Konuşma eğitimiyle ilgili temel bilgiler. M. N: Kardaş (Ed.) Konuşma Eğitimi içinde (s. 1-24). Pegem Akademi Yayıncılık.
Katrancı, M. (2014). Öğretmen adaylarının konuşma becerisine yönelik öz yeterlilik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 174-195.
Kıymaz, M. S. & Doyumğaç, İ. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının dinlediklerinden hareketle hazırlıksız konuşma başarıları: Karma yöntem araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1049-1070.
Kösreli, S. & Gürhan, D. (2019). Ses eğitimi çalışmalarının sınıf öğretmeni adaylarının konuşma becerilerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 359-388.
Kuru, O. (2013). Akıcı Konuşma Problemi Yaşayan İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Konuşma Becerilerinin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. TÜBAR, (13), 287-309.
Maden, S. (2011). Rol kartlarının konuşma eğitimindeki başarı ve tutum üzerine etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 23-38.
MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2. Edition). Sage Publications.
Özbaşı, D. (2019). Örneklem Belirleme (1. Baskı). K. Yılmaz ve R.S. Arık. (Eds). Eğitimde Araştırma Yöntemleri içinde (s. 101-126). Pegem Akademi Yayıncılık.
Özdemir, S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygılarını gidermede hazırlıklı konuşmaların rolü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 361-374.
Öztürk, Ö. (2017). İlkokul 3. Sınıf Türkçe Dersinde Yaratıcı Drama Yönteminin Konuşma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Sari Dewi, R., Kultsum, U. & Armadi, A. (2017). Using communicative games in improving students’ speaking skills. English Language Teaching, 10(1), 63-71.
Sever, S. (2015). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. (6. Baskı). Anı Yayıncılık.
Subaşı, M. & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
Taşkaya, S. M. (2021). Konuşma eğitimi. M. Yılmaz (Ed.). Yeni Gelişmeler Işığında Türkçe Öğretimi içinde (s. 43-78). Pegem Akademi Yayıncılık.
Tekşan, K. & Çinpolat, E. (2018). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları ve konuşma öz yeterlik algılar. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 1219-1236. http://dx.doi.org/10. 7827/TurkishStudies.13400
Temizkan, M. (2009). Akran değerlendirmenin konuşma becerisinin geliştirilmesi üzerindeki etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 90-112.
Temizyürek, F. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma becerisinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 113-131.
Temizyürek, F., Erdem, İ. & Temizkan, M. (2017). Konuşma Eğitimi Sözlü Anlatım. (7. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
Topçuoğlu Ünal, F. & Degeç, H. (2012). Öğretmen görüşlerine göre konuşma eğitiminde karşılaşılan sorunlar. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 735-750.
Tüzemen, T. & Kardaş, M. N. (2017). Akademik çelişki tekniğinin 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe konuşma becerisine etkisi ve bazı değişkenlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 581-610.
Ul-Haq, Z., Khurram, B. A. & Bangash, A. K. (2017). Development of speaking skills through activity based learning at the elementary level. Eurasian Journal of Educational Research, 69, 241-252.
Ulu, H. (2019). Öğretmen adaylarının dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerine ilişkin metaforik algıları. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 272-314.
Ürün Karahan, B. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının konuşma eğitimine yönelik tutumları (Kars İli Örneği). e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-45.
Wulandari, I., Purwati, O., Setiawan, S. & Anam, S. (2021). Indonesian Novice EFL teachers’ perceptions of the use of peer assessment in speaking class. Journal of English Teaching, 7(1), 67-79. DOI: https://doi.org/10.33541/jet.v7i1.2347
Yaşar, Z. (2017). Kavram Karikatürleriyle Yapılan Etkinliklerin İlkokul 3. Sınıf Öğrencilerinin Konuşma Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.