OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E TEHLİKELİ BİR MİRAS: “FRENGİ”

Frengi, toplumları hem fiziksel hem de psikolojik olarak sarsan sinsi bir zührevi hastalık olarak karşımıza çıktı. Çalışmamızda, 1492 yılında Amerika kıtasının keşfinden sonra hızla Avrupa’ya yayılan büyük salgınlara yol açan çeşitli temaslar sonucunda Osmanlı Ülkesine taşınan Frenginin, toplumları nasıl yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktığını, Osmanlı ‘nın bu salgına karşı verdiği mücadeleler üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Cumhuriyet döneminde de devam eden salgına karşı alınan tedbirlere de yer verilmiştir. Frengili insanların fotoğraflarıyla da bu gerçek ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Frengi, İllet-i Efrenciye, Maraz-ı Efrenci, Frenk Uyuzu.

A Dangerous Heritage From The Ottoman Empire To The Republic: "Pox"

We confronted pox as a sly venereal disease shaking societies both in physical and psychological terms. In our study, we tried to discuss how pox becoming spread in Europe quickly after the discovery of America continent in 1492 and causing great epidemics and being moved to Ottoman empire made societies confront with destruction danger and struggles of the Ottoman empire for this epidemic. Moreover, measures taken against the epidemic carrying on during period of Republic are emphasized. This reality is tried to be shown with pictures of people being of pox.

Keywords:

Pox, İllet-i Efrenciye, Maraz-ı Efrenci, Frank’s Scab.,

PDF

___

Gazeteler Ahenk Anadolu Nizamâme
Fuhuşla ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele
Nizamnamesi, T.C Başvekalet Neşriyat Müdürlüğü, Müfit Matbaası, Ankara,1935. Kitaplar
BEHÇET (1936a): Hulusi Behçet, Guraba Hastanesi Deri Ve Frengi
Şerriyatında Verilen Frengi Dersleri, Akşam Matbaası,
İstanbul, 1936 BEHÇET (1936b): Hulusi Behçet, Frengi Dersleri İle Çıkan Resimli Kitaptan
Birkaç Örnek, Akşam Matbaası, İstanbul,1936. BEHÇET (1940): Hulusi Behçet, Frengi Teşhisi ve Benzeri Deri Hastalıkları,
Kenan Basımevi, İstanbul, 1940. BEHÇET (1935): Hulusi Behçet, “Frengi Niçin Ayıp Görülür? Frengiyi Neden
Gizli Tutmak Adet Olmuştur?Tabiatta Ayıp Denen Hastalık
Var mıdır?” İstanbul Radyosunda Verilen Konferans, İstanbul
Halkevi, İstanbul, 1935. BEYRU (2005): Rauf Beyru, 19.Yüzyılda İzmir’de Sağlık Sorunları ve Yaşam,
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını, 1.Baskı, İzmir, 2005. FRACASTOR (1945): Jerome Fracastor, La Syphılıs(1530)Golvalıların
Hastalığı Üzerine 3 Kitap, çev. Feridun Nafiz Uzluk,Ankara
Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınlarından, Ankara, 1945. FOURNİER (1911): Alfred Fournier, Frengi ve İzdivaç çev.Celal Muhtar
Özden, Gazete Matbaası, İstanbul, 1911. KARAYAMAN (2008): Mehmet Karayaman, 20.Yüzyılın İlk Yarısında
İzmir’de Sağlık, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını,
baskı, İzmir, 2008. MARTAL (2007): Abdullah Martal, Belgelerle Osmanlı Döneminde İzmir, İzmir, 2007. NASUHİOĞLU (1975): İlhami Nasuhioğlu, Tıp Tarihine Kısa Bir Bakış,
Diyarbakır Tıp Fakültesi Yayını, Ayyıldız Matbaası, Ankara,1975. YILDIRIM (1985): Nuran Yıldırım, “Tanzimattan Cumhuriyete Koruyucu
Sağlık Uygulamaları”, Tanzimattan Cumhuriyet’e Türkiye
Ansiklopedisi, C.5, İstanbul,1985. ÖZPEKCAN (1999): Meliha Özpekcan, Türkiye Cumhuriyetinde Sağlık
Politikaları(1923-1933)İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlke ve
İnkılapları Tarihi Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul,1999.