19955

Amerikan İşlevselciliğinin Krizi ve Refleksif Sosyolojinin Olanaklılığı Üzerine

Sosyolojinin krizinin tartışıldığı bu çalışmada, kriz iddialarının arka planı anlaşılmaya çalışılmıştır. 1970’te Alvin W. Gouldner’ın başlattığı bu tartışma, dönemin sosyal, ekonomik ve siyasal alanıyla yakından ilişkilidir.“Ortodoks konsensüs” olarak nitelendirilen dönemin hakim paradigması işlevselcilik, 1960’ların ve 1970’lerin çalkantılı dönemlerini -1968 hareketi, Vietnam Savaşı gibi- açıklamada çeşitli sıkıntılar yaşamıştır. Dönemi anlamada işlevselciliğin sunduğu cevaplar birçok tartışmanın da nedeni haline geldi. Bu durum karşısında sosyolojinin artık sonunun geldiği dile getirilmeye başlandı. İşlevselciliğin özellikle 1960’lardaki protesto hareketlerini ve dolayısıyla değişim isteğini, çatışmayı ve bu çatışmaya öncülük eden bireyi ihmal ettiği/açıklayamadığı görülmektedir. Bu nedenle, sosyolojinin krizinin aslında işlevselciliğin krizi olduğu ileri sürülecektir. Bu bağlamda, çalışmamızda dönemin tarihsel olayları kısaca verildikten sonra, Talcott Parsons’çı işlevselciliğe değinilecek ve Gouldner üzerinden bir kriz okuması yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyolojinin krizi, işlevselcilik, Alvin W. Gouldner, Talcott Parsons, düzen

On the Crisis Of American Functionalism and Possibility of Reflexive Sociology

In this study which the crisis of sociology is discussed, we have tried to understand the background of this crisis. This debate have been initated by Alvin W. Gouldner in 1970 and it is closely related to social, economic and political situation in this period. Functionalism, so called “ortodox consensus”, had difficulty to understand 1960’s and 1970’s tumultuous period. Because of the functionalism response to understand this period, it became the cause of many debates. Under these circumstances, some social scientists argue that sociology came to the end. Functionalism either ignored or failed to explain the protest movements of 1960s, the demand for change and also conflict and the individual who leaded this conflict. That is why we will argue that the crisis of sociology is the crisis of functionalism. In this regard, aftergiving a brief of historical events in the given period, we will adres to Talcott Parsons’ functionalism and then make a discussion over Gouldner about crisis.

Keywords:

The Crisis of Sociology Functionalism, Alvin W. Gouldner, Talcott Parsons, order, change,

PDF

___

Ahmet CEVİZCİ, Felsefe Sözlüğü, İstanbul, Paradigma Yayıncılık, 2005.
Alan DAWE, “The Two Sociologies”, The British Journal of Sociology, Vol. 21, No. 2, 1970, s. 207-218.
Alan SWINGEWOOD, Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, Çev. Osman Akınhay, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 1998.
Alvin W. GOULDNER, “The Myth of a Value-Free Sociology”, Social Problems, Vol. 9, No. 3, 1962, s. 199-213.
Alvin W. GOULDNER, The Coming Crisis of Western Sociology, New York, Basic Books, Inc., 1970.
Alvin W. GOULDNER, “Remembrance and Renewal in Sociology”, For Sociology: Renewal and Critique in Sociology Today, New York, Basic Books, 1973, s. 69-81.
Alvin W. GOULDNER, “The Norm of Reciprocity”, For Sociology: Renewal and Critique in Sociology Today, New York, Basic Books, 1973, s. 226-259.
Alvin W. GOULDNER, “The Politics of the Mind”, For Sociology: Renewal and Critique in Sociology Today, New York, Basic Books, 1973, s. 82-127.
Alvin W. GOULDNER, “Toward the New Objectivity: An Introduction to Theory and Society”, Theory and Society, Special Issue in Memory of Alvin W. Gouldner, Vol. 1, No. 1, 1974, s. i-v. Anthony GIDDENS, Sosyal Teorinin Temel Problemleri: Sosyal Analizde Eylem, Yapı ve Çelişki, Çev. Ümit Tatlıcan, İstanbul, Paradigma Yayıncılık, 2005.
Berch BERBEROĞLU, Klasik ve Çağdaş Sosyal Teoriye Giriş: Eleştirel Bir Perspektif, Çev. Cem Cemgil, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009.
Berivan BİNAY, “Alvin Ward Gouldner’ın Eleştirel Sosyolojisi”, 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı: Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar, Ekim 2009, Aydın, s. 113-131.
Bryan S. TURNER, Classical Sociology, London, Sage Pub., 1999.
Charles LEMERT, Paul Piccone, “Gouldner’s Theoretical Method and Reflexive Sociology”, Theory and Society, Special Issue in Memory of Alvin W. Gouldner, Vol. 11, No. 6, 1982, s. 733-757.
Charles LEMERT, Sociology: After the Crisis, Colorado, Westview Press, 1995; M. C. ELMER, Contemporary Social Thought: Contributors and Trends, USA, University of Pittsburgh, 1956.
Dennis H. WRONG, “A Note on Marx and Weber in Gouldner’s Thought”, Theory and Society, Special Issue in Memory of Alvin W. Gouldner, Vol. 11, No. 6, 1982, s. 899-905.
Edward A. TİRYAKIAN, “Introduction to the Sociology of Sociology”, The Phenomenon of Sociology: A Reader in the Sociology, Edt. by Edward A. Tiryakian, New York, Meredith Corporation, 1971, s. 1-15.
Fran TONKISS, “Devamlılık-Değişim”, Çev. Erkan Koca, Temel Sosyolojik Dikotomiler, Edt. by Chris Jenks, Çev. Edt. İhsan Çapcıoğlu, Ankara, Birleşik Yayınevi, 2012, s. 60-78.
Franco FERRAROTTI, “Is There a Crisis in Sociology”, Crisis and Contention in Sociology, Edt. by Tom Bottomore, London, Sage Pub., 1975, s. 13-24. George C. HOMANS, “Fifty Years of Sociology”, Annual Review of Sociology, Vol. 12, 1986, s. xii-xxx.
George STEINMETZ and Ou-Byung CHAE, “Sociology in an Era of Fragmentation: From the Sociology of Knowledge to the Philosophy of Science, and Back Again”, The Sociological Quarterly, Vol. 43, No. 1, 2002, s. 111-137.
Göran THERBORN, Science, Class and Society: On the Formation of Sociology and Historical Materialism, London, NLB, 1976.
Graham C. KINLOCH, Sociological Theory: Its Development and Major Paradigms, McGraw-Hill, Inc., New York, 1977.
Harold GARFINKEL, Studies in Ethnomethodology, Prentice-Hall, Inc., New Jersey, 1967.
I. Louis HOROWITZ; The Decomposition of Sociology, Oxford University Press, New York, 1994. James CHRISS, Alvin W. Gouldner: Sociologist and Outlaw Marxist, London, Ashgate Publishing, 1999.
John HOLMWOOD, “Functionalism”, The Cambridge Dictionary of Sociology, Edt. by Bryan S. Turner, Cambridge, Cambridge University Press, 2006, s. 218-220.
Karen Scheers COOK, “The Sociology of Power and Justice: Coming of Age in the Sixties”, The Disobedient Generation: Social Theorist in the Sixties, Edt. by Alan Sica and Stephen P. Turner, Chicago, The University of Chicago Press, 2005, s. 114- 128.
N. BIRNBAUM, “The Crisis in Marxist Sociology”, Radical Sociology, Eds. J. D. Colfax and J. L. Roach, New York, Basic Books, 1971, s. 108-131.
Nick CROSSLEY, Key Concepts in Critical Social Theory, London, Sage Publications, 2005.
Margaret M. POLOMA, Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev. Hayriye Erbaş, Ankara, Gündoğan Yayınları, 1993.
Ralph M. FARİS, “Reflections of Crisis”, Crisis and Consciousness, Edt. by Ralph M. Farris, Amsterdam, B. R. Grüner Publishing, 1977, s. 131-135.
Randall COLLINS, Sociology Since Midcentury: Essays in Theory Cumulation, Academic Press, New York, 1981.
Raymond BOUDON, The Crisis in Sociology: Problems of Sociological Epistemology, Translated by. Howard H. Davis, London, The Macmillian Press, 1980.
Richard J. BERNSTEİN, “Critique of Gouldner’s The Coming Crisis of Western Sociology”, Sociological Inquiry, Vol. 42, No. 1, s. 65-72.
S. N. EİSENSTADT and M. CURELARU, The Form of Sociology: Paradigm and Crisis, New York, John Wiley&Sons, Inc, 1976.
S. N. EİSENSTADT, “Some Reflections on the Crisis in Sociology”, Sociological Inquiry, Vol. 44, No. 3, 1974, s. 147-157.
Steve BRUCE and Steven YEARLEY, The Sage Dictionary of Sociology, London, Sage Publications, 2006.
Steve WOOLGAR, Bilim: Bilim İdesi Üzerine Sosyolojik Bir Deneme, Çev. Hüsamettin Arslan, İstanbul, Paradigma Yayınları, 1999.
Talcott PARSONS, Essays in Sociological Theory, Glencoe, The Free Press, 1954.
Talcott PARSONS, The Social System, London, Routledge&Kegan Paul, 1991.
Tom BOTTOMORE ve Robert NISBET, “Giriş”, Çev. Mete Tunçay, Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Edt. Tom Bottomore ve Robert Nisbet, Yay. Haz. Mete Tunçay ve Aydın Uğur, Ankara, Ayraç yayınevi, 1997, s. 7-15.
Vefa Saygın ÖĞÜTLE, Metodolojik Bireyciliğin Eleştirisi, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2013.