CEMALETTİN ŞAHİN, A. Mutlu GÖZLER, Necati HACIMURTAZAOĞLU, Nazlı KONGUR

2004-2005 Av sezonunda Doğu Karadeniz' deki hamsi (Engraulis encrasicolus L., 1758) populasyonunun yapısı

Bu çalışmada, Doğu Karadeniz'deki hamsi populasyonununa ilişkin bazı temel parametrelerin tahmini amaçlanmıştır. Araştırmada 1499 birey incelenmiş olup, % 8'i "0", %54'ü "1", % 23'ü "2" ve % 151 "3" yaşındaki balıklardan oluştuğu tespit edilmiştir. Cinsiyet oranı % 3.5'i olgunlaşmamış, % 52'si dişi ve % 44.5'i erkek olarak gözlenmiştir. Ortalama boy 11.359±0.031cm ve ağırlık 9.275±0.066 g iken boy-ağıriık ilişkisi W= 0.0101L27948 ve r= 0.95 büyüme parametreleri ise U=16.114, k= 0.2919, WM = 23.889 ve to =-2.5626 tahmin edilmiştir. 2004 av sezonunda alınan verilerin yaşa karşılık gelen frekanslarından yararlanarak S=0.39 ve anlık toplam ölüm oranı Z=0.93 anlık doğal ölüm oranı M= 0.39 ve avcılık ölüm oranı F= 0.54 şeklinde tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Karadeniz, cinsiyet, populasyon yapısı, ölüm oranı, uzunluk, büyüme faktörleri, hamsi, yaş grupları, Türkiye

Stock structure of Eastern Black Sea anchovy (Engraulis encrasicolus, L., 1758

Population During 2004-2005 Fishing Season. The main aim of this study was to estimate some of the basic characteristic of anchovy population in the Eastern Black Sea. Total of 1499 individual were examined. The samples were between 0 and III ages groups and their ratios 8 %, 54 %, 23 %, 15 % respectively. The sex ratios found as 52 % females and 44.5 males and 3.5 % determined as unmatured. The mean length 11.359±0.031 cm, the mean weight 9.275±0.066 g and the length-weight relationship and the growth parameters calculated as W=0.0091L27948i p o.95, U=16,114, W. =23.889, k=0.2919 and to= -2.5626 respectively. The data obtained in the 2004 fishing term; living rate (S), total mortality rate (Z), natural mortality rate (M) and fishing mortality (F) ratio determined as S=0.39, Z=0.93, M= 0.39 and F= 0.54 respectively.

Keywords:

Black Sea, sex, population structure, mortality, length, growth factors, anchovies, age groups, Turkey,

___

Avşar, D. 1998. Balıkçılık Biyolojisi Ve Populasyon Dinamiği, No: 20 I. Baskı Baki Kitap ve Yayınevi, Adana.

Boran, M. 1995.Trabzon Sahillerinde Çeşitli Kirleticilerin Zamansal ve alansal Dağılımı, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Ens. Balıkçılık Tek. Müh. Anabilim Dalı, Trabzon.

Düzgüneş, E., Karaçam, H. 1989. Karadeniz'deki Hamsi (Engraulis encrasicolis L 1758) Balıklarında Bazı Populasyon Büyüme Özelliklerinin İncelenmesi, Doğa Zoology, 13,77-83.

Gulland, J.A. 1988. Fish Population Dynamics, The implications for Menagement, Second Edition, John Wiley, New York.

Kideyş, A. 1994. Recent Dramatic Changes in the Black Sea Ecosystem: The Reason for the Sharp Decline in Turkish Anchovy Fisheries. Journal of Marine Systems. 5,171-181.

King, M. 1995. Fisheries Biology Assessment and Management, Editorial Office, Osney Mead, Oxford 0X2 OEL, Printed and Bound in Great Britannia by Hartnols Ltd., Bodmin.

Mutlu, C. 1994. Doğu Karadeniz'deki Hamsi (Engraulis encrasicolis L, 1758) Balıklarının Bazı Populasyon Özellikleri Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bal. Tek. Müh. Anabilim Dalı, Trabzon.

Mutlu, C. 2000.Doğu Karadeniz'de Hamsi Populasyonunun Özellikleri ve Stok Miktarının Tahmininde Analitik Yöntemlerin Uygulanması, Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bal. Tek. Müh. Anabilim Dalı, Trabzon.

Özdamar, E., Kihara, K., Erkoyuncu, İ. 1991. Some Biological Characteristics of European Anchovy (Engraulis encrasicolis L.1758) in the Black Sea, Fisheries Research, 9,18.

Pauly, D. 1984. Fish population Dynamics in Tropical Waters; A Manuel for Use With Programmamle Calculators, ICLARM, Stud, Rev. 8: 325p, Manila.

Rass, T.S. 1992. Changes in the fish Resources of the Black Sea Oceanology (32), 2, UDC 551.463.262., 192-203.

Ricker, W.E. 1975. Computation and interpretation of Biological Statistic of Fish popularion, Fish. Res. Board of Can. Bull., 191:382p.

Seyhan, K., Düzgüneş, E., Mutlu, C, Şahin, C, Kayalı, E., Tiftik, R.E. 1997. Karadeniz Hamsi Stoklarındaki Son Değişmeler, Belirsizlikler ve Yönetim Stratejileri, XIII: Ulusal Biyoloji Kongresi, 5,237-245.

Şahin, C, Çiloğlu, E., Gözler, A.M., Engin.,S. 2003 Doğu Karadeniz'deki Hamsi (Engraulis encrasicolus, L, 1785) Populasyonunda Son Yıllardaki Değişimler II. National Fisheries Symposium, 2-5 September, Fırat University, Turkey.