Farklı zamanlarda hasat edilen ve silolanan şeker pancarında silolama süresinin verim ve kaliteye etkisi

Bu araştırma, 2003 yılında Konya ekolojik şartlarında farklı zamanlarda hasat edilen şeker pancarının kökünde meydana gelen ağırlık ve kalite kayıplarını belirlemek amacı ile Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Uygulama ve Araştırma Arazisi’nde yürütülmüştür. Denemede silolama “Tesadüf Parsellerinde Faktöriyel Deneme Deseni”ne göre yapılmıştır. Şeker pancarı kökleri dört farklı tarihte (15 Eylül, 1 Ekim, 15 Ekim, 1 Kasım) hasat edilmiş ve üç farklı süreyle (30, 60, 90 gün) silolarda bekletilmiştir. Analizler bu süreler sonunda yeniden tespit edilmiştir. Araştırmada; kök verimi, şeker oranı, ağırlık kaybı ve şeker kaybına ait tespit ve analizler yapılmıştır. Denemede kök verimleri ve şeker oranları hasat tarihlerine göre, ağırlık ve şeker kayıpları ise hasat tarihleri ve silolama sürelerine göre istatistiki açıdan önemli bulunmuştur. Ortalama en yüksek kök verimi 15 Ekim hasadından (6023 kg/da), şeker oranı 1 Kasım (% 18.3) hasadından elde edilmiştir. Farklı hasat tarihlerinin ortalaması olarak, en yüksek şeker kaybı (% 19.53) 90 gün, ağırlık kaybı (% 49.55) ise 60 gün süre ile yapılan silolamadan elde edilmiştir. Araştırma sonuçları dikkate alındığında, şeker kaybı için en uygun silolamanın 1 Ekim tarihinde 30 gün süreyle, ağırlık kaybı için ise 1 Kasım tarihinde ve 30 gün süre ile yapılması gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

ürün kalitesi, şeker pancarı, depolama, depolama kayıpları, hasat zamanı, hasat, verim, ağırlık kayıpları, şeker kaybı

The effect of storage duration on the yield and quality of sugar beet, harvested and storaged different times

This research was conducted to determine the effects of different harvesting time on yield, yield component, weight losses and quality losses of sugar beet during 2003 growing season under Konya ecological conditions. The experiment of storage was arranged in “Completely Randomized Design” with factorial. Sugar beet were harvested four different dates (15th September, 1st October, 15th October and 1st November) and storaged at third different dates (30, 60 and 90 dates). In this research; root yield, sugar content, weight losses and sugar losses were determined and statistically significant differences were found between root yield, sugar content, weight losses and sugar losses. The highest root yield at 15th October (6.023 $t^{-1}$ ha) and the highest sugar content at lsd November (18.3 %) was obtained. In the mean of different harvesting time, the highest sugar (19.53 %) and weight losses (49.55 %) were obtained at 60 and 90 dates storaged, respectively. According to data, the most suitable storage condition for the prevention of sugar loss should be a period of 30 days starting from the October the 1st and for the prevention of weight loss a period of 30 days will be suitable when started at the November 1st.

Keywords:

crop quality, sugarbeet, storage, storage losses, harvesting date, harvesting, yields, weight losses, sugar loss,

PDF

___

Acar, R., 2000. Bazı Yemlik Pancar (Beta vulgaris L. vapacea Koch.) Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanı ve Bitki Sıklıkları Uygulamalarının Verim, Verim Unsurları ve Kalite Üzerine Etkileri. Selçuk Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), Konya.
Akınerdem, F., Sade, B., Acar, R., Soylu, S., 1996. Konya Şartlarında Şeker Pancarının (Beta vulgaris L.) Hasat Zamanının Belirlenmesi. Tubitak-Doğa Dergisi 20: 139-143.
Anonymous, 2003. FAO Kayıtları. www.faostat.fao.org
Anonymous, 2004. Squirrel “Clamps” Down on Sugar Loss. Grant Insruments Cambridge Ltd. http://www.grantdataloggers.com/sugar.html
Batu, A., 2002. Şeker pancarının silolanması sırasında oluşan kayıplar ve bu kayıpların şeker kalitesi üzerine etkileri. Üçüncü Ulusal Şeker Üretim Teknolojisi Sempozyumu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Yenişehir, Ankara.
Berghall, S., Eronen, L., Walliander, P., 1996. Long Time Storage of Sugar Beet Under Cold Climatic Conditions. Zuckerindustrie, 121(12):939-943. Verlag Albert Bartens, Berlin, Germany.
Bilgin, Y., 1987 a. Şeker Pancarının Silolanması ve Deneme Sonuçları. Şeker Pancarında Verim ve Kalitenin Yükseltilmesi. 1. Ulusal Şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut, Ankara.
Bilgin, Y., 1987 b. Şeker Pancarı Tarımında Vejetas- yon Seyrinin Verim ve Kaliteye Etkisi. 1. Ulusal Şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu. Türkiye Şe- ker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut, Ankara.
Bugbee, W. M., 1976. Sugarbeet Storage Rot Research. Sugarbeet Research and Extension Re- ports, Vol-ume7, Pages 149-153, North Dakota,USA.
Cengiz, H.İ., Çelik, Y., Balbaşıo, M., Erdem, H., 2002. Kayseri şeker fabrikasının donma pörsüme riski yüksek olan kantarlarında yapılan pancar silosu örtme denemeleri. Üçüncü Ulusal Şeker Üretim Teknolojisi Sempozyumu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Yenişehir, Ankara.
Ekmen, M. E., 1987. Tesellüm ve Silolamanın Kaliteye Etkisi. 1. Ulusal Şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut, Ankara.
Er, C. 1984. Nişasta ve Şeker Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 915, Ankara.
Er C. ve Yıldız M. 1994. Şeker Pancarında Beslenme ve Kalite İlişkileri. Şeker Pancarı Yetiştirme Tekniği Sempozyumu. II. S.Ü. Ziraat Fakültesi ve Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi, Konya.
Er, C, Uranbey, S., 1998. Nişasta Şeker Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Yayın No: 1504, Ders Kitabı:458, Ankara.
İlisulu, K. 1986. Nişasta Şeker Bitkileri ve Islahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 960, Ders Kitabı 279, Ankara.
Kasap, Y. ve Kıllı, F., 1994. Şeker Pancarında (Beta vulgaris L.) Ekim Zamanı x Potasyum İnteraksiyonu. Şeker Pancarı Yetiştirme Tekniği Sempozyumu. II. S.Ü. Ziraat Fakültesi ve Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi, Konya.
Ketizmen, H., 1987. Pancarda Silolamanın Kaliteye Etkisi. Şeker Pancarında Verim ve Kalitenin Yükseltilmesi 1. Ulusal Şeker Pancarı Üretimi Sempozyumu. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Etimesgut, Ankara.
Lejealle, F., Cie, D., 1999. Şeker Pancarı Hastalık ve Zararlıları. Özel Baskı: Ses Europe N.V. 50. Ku- ruluş Yıldönümü, Paris, Fransa.
Topal, A., Akınerdem, F., Öztürk, Ö., Akgün, N., 2003. Konya Şartlarında Şeker Pancarı-Hububat Münavebesinde Uygun Ekim ve Hasat Zamanlarının Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri No: ZF 2000/039, Sonuç Raporu.
Zeng, X. B., Cao, X. Z., Liang, J. S., 1991. Relationship between invertase activities and Quality of Sugarbeet Roots During Storage. Acta Phytophysiologica Sinica 17 (3) 239-244. Department of Agronomy, Jiangsu Agricultural Collage, Yangzhou, China.