Türkiye’de Yağlı Tohumlar Üretiminde Uygulanan Destekleme Politikalarının Ayçiçeği Ekim Alanları ve Üretici Refahı Üzerine Etkisi
Ayçiçeği, Türkiye’nin önemli yağ bitkilerinden olup, tarımsal destekleme sisteminde fark ödemesine esas ürünlerden biridir. Bölgede üretilen ayçiçeği, Türkiye yağlık ayçiçeği üretim miktarının %65’ini oluşturması nedeniyle Trakya üreticisinin en önemli gelir kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Bu araştırmada, Trakya’daki tarım işletmelerinde alan bazlı destekler ile fark ödeme desteğinin üretici gelirine yansıması incelenmiştir. Yapılan çalışmada; ayçiçeği alım fiyatı ile ekim alanı ve üretim miktarı arasında bir ilişki bulunmadığı, ayçiçeğinde uygulanan fark desteklerinin de ekim alanları ve üretim miktarı üzerinde bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada, üreticilerin ayçiçeği fark ödeme destek birim fiyatı ve piyasada oluşan alım fiyatı konusundaki memnuniyetsizliğin önemli boyutlarda olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, fark ödeme desteği ve alan bazlı desteklerin ayçiçeği GSÜD’de %36, Brüt Gelirinde ise %101 oranında artış sağladığı saptanmıştır. Üretici refahında sağlanan bu gelişmenin daha stabil hale getirilebilmesi ve sürekliliğinin sağlanabilmesi, birim alandan elde edilen ayçiçeği gelirinin münavebeye girdiği buğday gelirine eş düzeyde tutulmasıyla mümkündür. Bu nedenle araştırmada, ayçiçeği alım fiyatının (fark destek birim fiyatı ve Trakya Birlik alım fiyatı) belirlenmesinde, eşik olarak 2,5 düzeyindeki ayçiçeği/buğday paritesinin dikkate alınması önerilmiştir. Belirtilen eşik düzeyi korunduğu takdirde, bölge üreticisinin ayçiçeğine yönelmesi konusunda olası bir ivme kazanması beklenilebilir.
The Effect of Subsidizing Policy in Oil Crops Production over Sunflower Planted Areas and Producer Welfare in Turkey
Sunflower is one of the important oil crops and one of the main crops in agricultural subsidizing system in Turkey. It is one of the main incomes of farmers in Trakya region as a received rate 65% from sunflower production of Turkey. The reflections of subsidies based on areas and the production price on producer incomes in the agricultural enterprises in Trakya region was analyzed in this research. There were no relationships among sunflower product price, planted area and production as well as it could be concluded that no effect of price subsidy on sunflower planted area and production in the research. Additionally, sunflower producers mentioned that they were not highly satisfied for subsidy amount and product price. Based on the study results, these subsidies on area and price supplied an increase about 36% Gross Production Value and 101% Gross Profit in sunflower. To bring a stabile level of this improvement on producer welfare and to provide of sustainability, it is possible that sunflower revenue per area should be same level with wheat income which is the main crop in rotations system. Therefore, to determine of sunflower product price (Trakya Birlik announced price + subsidy price), 2,5 rate as sunflower/ wheat parity was proposed as threshold price. If this threshold level is considered kept, it could be expected that region producers could go towards possibly to plant sunflower.
