Meryem ETÖZ, Fatma AVCI, Emin Murat CANGER, Zekeriya TAŞDEMİR

Periapikal Lezyonların Yüksek Çözünürlüklü Ultrasonografi ile Görüntülenmesinde Etkili Faktörlerin Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışmada panoramik (PR) ve periapikal radyograflarda (PAR) izlenen periapikal patolojilerin görüntülenmesinde ultrasonografi (USG) tekniğinin yararlı olup olmadığını araştırılmasının yanı sıra; görünme üzerine yaş, cinsiyet ile periapikal lezyonun (PAL) boyut ve lokalizasyonunun olası etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca lezyonun boyutu ile vaskülarizasyon arasındaki ilişkinin olup olmadığının da incelenmesi de amaçlar arasındadır. Gereç ve Yöntem: Çalışma 46 kişi üzerinde yürütüldü. Periapikal lezyonların (PAL) ilişkili olduğu dişler, her bir çene için anterior, premolar ve molar dişler olarak altı grup halinde sınıflandırıldı. PAL’lerin periapikal radyograflardaki MD boyutları, < 5 mm, 6-10 mm arası ve > 10 mm olacak şekilde üç grup olarak sınıflandırıldı. Lezyonların mezio-distal (MD) genişliği ölçülüp ilgili diş numarası ile birlikte kaydedildi. USG incelemelerinin tamamı (Aplio™ 500; Toshiba Medical Systems Corporation, Otawara, Japan) B-Mod ve yüksek frekanslı (7-18 MHz; PLT-1005BT) veya (14-7.2 MHz; PLT-1204BT) lineer tarama probları kullanılarak gerçekleştirildi. Ultrasonografik olarak transvers yönde görüntülenen periapikal lezyonların MD boyutu ölçülüp kaydedildi. Renkli doppler USG ile de PA lezyonların vaskülarizasyonları değerlendirildi. PAL’lerin MD boyutları üç farklı görüntüleme yöntemiyle (PAR, PR ve USG) ölçüldü ve ikili uyumları karşılaştırıldı.Bulgular ve Sonuç: PAL’lerin lokalizasyonlarının, USG’de görünebilir olmaları üzerinde etkili olduğu saptandı (p < 0.001). Bölgelere göre bakıldığında, maksiller anterior bölgedeki lezyonların rahatlıkla görünebildiği, maksiller premolar ve mandibular molar bölgedeki lezyonların ise USG ile görüntülenemediği belirlendi. Ayrıca, lezyon boyutu ile renkli doppler USG vaskülarizasyon bulguları arasında da bir ilişki izlenmedi (p > 0.05). Anahtar kelimeler: Panoramik radyografi, Periapikal lezyon, Periapikal Radyografi, Ultrasonografi

Anahtar Kelimeler:

Panoramik radyografi, Periapikal lezyon, Periapikal Radyografi

Determination of Effective Factors in Imaging of Periapical Lesions with High Resolution Ultrasonography

___

Referans1. Kossoff, G., Basic physics and imaging characteristics of ultrasound. World J Surg, 2000;24:2:134-42.
Referans2. Shah, N., N. Bansal, and A. Logani, Recent advances in imaging technologies in dentistry. World J Radiol, 2014;6:794-807.
Referans3. Lauria L, Curi MM, Chammas MC, Pinto DS, Torloni H., Ultrasonography evaluation of bone lesions of the jaw. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod, 1996;82:351-7.
Referans4. Ishii J, Nagasawa H, Wadamori T, Yamashiro M, Ishikawa H, Yamada T, Ultrasonography in the diagnosis of palatal tumors. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod, 1999;87:39-43.
Referans5. Shahidi S, Shakibafard A, Zamiri B, Mokhtare MR, Houshyar M, Mahdian S., The Feasibility of Ultrasonography in Defining the Size of Jaw Osseous Lesions. J Dent (Shiraz), 2015;16:335-40.
Referans6. Hayashi,T., Application of ultrasonography in dentistry. JpnDentSciRev, 2012;48:5-13.
Referans7. Çağlayan F, Bayrakdar İŞ, Yılmaz AB, Çenelerde görülen kemik içi lezyonlarda ultrasonograﬁ kullanımı. Turkiye Klinikleri J Oral MaxillofacRadiol-SpecialTopics 2016:2;3.
Referans8. Sumer AP, Danaci M, OzenSandikçi E, Sumer M, Celenk P Ultrasonography and Doppler ultrasonography in the evaluation of intraosseous lesions of the jaws. Dentomaxillofac Radiol, 2009;38:23-7.
Referans9. Cotti E, Campisi G, Ambu R, Dettori C. Ultrasound real-time imaging in the differential diagnosis of periapical lesions. Int Endod J, 2003;36:556-63.
Referans10. Cotti E, Campisi G, Garau V, Puddu G., A new technique for the study of periapical bone lesions: ultrasound real time imaging. Int Endod J, 2002;35:148-52.
Referans11. Rajendran, N. and B. Sundaresan, Efficacy of ultrasound and renkli power Doppler as a monitoring tool in the healing of endodontic periapical lesions. J Endod, 2007; 33:181-6.
Referans12. Raghav, N. Reddy, S. S. Giridhar, A. G. Murthy, S. Yashodha Devi, B. K. Santana, N. et al. Comparison of the efficacy of conventional radiography, digital radiography, and ultrasound in diagnosing periapical lesions. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2010;110:379-85.
Referans13. Gundappa, M., S.Y. Ng, E.J. Whaites, Comparison of ultrasound, digital and conventional radiography in differentiating periapical lesions. Dentomaxillofac Radiol, 2006;35:326-33.
Referans14. Goel S, Nagendrareddy SG, Raju MS, Ultrasonography with renkli Doppler and power Doppler in the diagnosis of periapical lesions. Indian J Radiol Imaging, 2011;21:279-83.
Referans15. Hussain A , O.I., Dhingra K., Assessment of efficacy of ultrasound in the diagnosis of peri-apical pathologies. Int J Com Health and Med Res, 2017;3:20-23.
Referans16. Tiwari B, K.M., Popli M, Iyer SR, Arora V. , Ultrasonography and renkli doppler in the differancial diagnosis of periapical cyst and granuloma. J Contemp Dent 2014; 4:17-21.
Referans17. Tikku AP, Bharti R, Sharma N, Chandra A, Kumar A, Kumar S. Dimensional and volumetric analysis of the oropharyngeal region in obstructive sleep apnea patients: A cone beam computed tomography study. Dent Res J (Isfahan), 2016;13:396-404.