Diş Hekimliği Öğrencileri ve Uzmanlık Öğrencilerinin Radyasyondan Korunma ve Radyasyonun Biyolojik Etkileri Hakkındaki Farkındalığının Değerlendirilmesi

ÖZ Amaç: Bu çalışmanın amacı diş hekimliği uzmanlık öğrencileri ve diş hekimliği öğrencilerinin radyasyondan korunma, radyasyonun etkileri ile ilgili farkındalığının ve bilgi düzeyinin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 108 son sınıf diş hekimliği öğrencisi ve farklı bölümlerde görev yapan 103 uzmanlık öğrencisi katıldı. Katılımcılara radyasyondan korunma, radyasyonun biyolojik etkileri ile ilgili bilgi düzeyini ölçmeyi amaçlayan, ‘Doğru/Yanlış ve Bilmiyorum’ seçenekleri bulunan 18 soruluk anket uygulandı. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlara göre iki grup arasında karşılaştırma yapıldı. Veri analizi SPSS programında, Ki kare testiyle yapıldı ve p değeri 0,05’ten küçük olan sonuçlar istatiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Katılımcıların büyük çoğunluğu genel radyasyon bilgisi ve radyasyondan korunma ile ilgili soruları doğru yanıtladı. Bir adet periapikal radyograftan alınan radyasyon dozunun güvenilir ve sağlığa zararlı olmadığı ifadesini yanlış yanıtlayan uzmanların oranı (%45,6) öğrencilerden (%39,8) daha fazlaydı (p=0,255). Katılımcıların büyük çoğunluğu Hamile hastalardan kesinlikle radyograf alınmamalıdır ifadesine doğru yanıt verdi. (uzmanlar %89,3, öğrenciler, %91,3) (p>0,005). Radyasyonun stokastik ve deterministik etkisi hakkında her iki grubun yarısına yakını yeterli bilgiye sahip değildi (öğrenciler %48,5, uzmanlar %54,4) (p>0,005). Konik ışınlı bilgisayarlı tomografinin avantajları hakkında öğrenciler (%70,9) uzmanlara (%85,4) göre daha az bilgi sahibiydi. Sonuç: Katılımcıların radyasyondan korunma ile ilgili bilgi düzeyi yeterliyken, radyasyonun etkileri hakkında bilgi düzeyi orta seviyedeydi. Bilgi düzeyinin ve farkındalığın artması için; diş hekimliği eğitimi boyunca radyasyonun biyolojik etkileri hakkındaki bilgiler daha fazla vurgulanabilir, mezun diş hekimlerine ise hatırlatma amaçlı eğitimler veya seminerler verilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Anket, Diş hekimliği, Radyasyondan korunma, Radyoloji, X-ışınları

PDF

___

White SC, Pharoah MJ. Oral Radiology: Principles and Interpretation. 7th Ed. St Louis: Elsevier Health Sciences; 2014.
Harorlı A, Akgül M, Dağıstan S. Diş Hekimliği Radyolojisi Kitabı, Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık; 2012.
taek.gov.tr. [İnternet]. Türkiye: [Güncelleme: 09/06/2020; Erişim: 02/06/2020]. Erişim adresi: http://taek.gov.tr.
American Dental Association Council on Scientific Affairs. Dental radiographic examinations: recommendations for patient selection and limiting radiation exposure. American Dental Association Council on Scientific Affairs. 2012.
Furmaniak KZ, Kołodziejska MA, Szopinski KT. Radiation awareness among dentists, radiographers and students. Dentomaxillofac Radiol. 2016;45: 20160097.
Enabulele JE, Igbinedion BO. An assessment of Dental Students’ knowledge of radiation protection and practice. J Educ Ethics Dent. 2013;3:54-9.
Hussein RE, Hashim NT, Awooda EM. Knowledge, Awareness And Practice of Sudanese Dentists Towards Oral Radiology And Protective Guidelines. IOSR- J Dent Med Sci. 2016;15:10:pp.79-83.
Arnout E, Jafar A. Awareness of Biological Hazards and Radiation Protection Techniques of Dental Imaging- A Questionnaire Based Cross-Sectional Study among Saudi Dental Students. J Dent Health Oral Disord Ther. 2014;1:1-8.
White SC, Mallya SM. Update on the biological effects of ionizing radiation, relative dose factors and radiation hygiene. Aust Dent J. 2012;57 Suppl 1:2‐8.
Prabhat M, Sudhakar S, Kumar B, Ramaraju. Knowledge, attitude and perception (KAP) of dental undergraduates and interns on radiographic protection- A questionnaire based cross- sectional study. J Adv Oral Res. 2011;2:45-50.
Sultan R, Parvez K, Qureshi H. Awareness about dental radiography among dental students. J Pak Dent Assoc. 2018;27(3):147-51.
Başaran M, Bozdemir E. Güncel Literatür Işığında Temporomandibular Eklem Rahatsızlıklarında Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri. Haliç Üniv Sağ Bil Der. 2020; 15-26.