Çocuk edebiyatı klasiklerinde çeviri yaklaşımları: Uyarlama, yeniden yazma, kültürel müdahale

Klasikler yaklaşık 160 yıldır edebiyat dizgemizde saygın bir biçimde yer almaktadır. Genel anlamda baktığımızda bu saygınlığın süreç içinde başlangıç anlamını yitirip kutsallaştırılan bir edebiyat alanına dönüştüğünü saptamak mümkündür. Modernleşme sürecinde işlevsel bir amaçla kullanılan bu metinler gelişen süreç içinde farklı anlamlar yüklenerek yeni işlevler kazanmış ve çevirmen, yayıncı ve okur üçgeninde yeni anlamlar yüklenerek edebiyat dizgesinde hep kendini ön planda tutmayı gerçekleştirebilmiştir. Bu sürecin çocuk edebiyatındaki yeri de benzer bir şekilde oluşmuştur. Çalışmamızdaki amacımız bunu görünür kılmaktır.

Translation approaches to children's classics: Adaptation, rewriting, cultural interference

Classics have been a major part of canonized books for children in Turkish literary system for about 160 years. In general terms, it might be possible to pinpoint rightfully that dignity arising from the canonized status of classic books has lost its initial meaning and that children’s classics in Turkish have been turned into a kind of literature, which is consecrated. Classic books, which were used for a given functional purpose during the process of modernization in Turkey, have gained a different momentum by attaining new functions and meanings throughout the ongoing process in question. Therefore, these canonized books remain persistently at the forefront of the literary system in the triangle of translator, publisher and reader. The canonization process and transformations have developed in a similar vein in children’s literature. The aim in our study is to shed light on the canonization process of children’s classics in the field of children’s literature.

___

  • Alpaslan, G. G. (2007). Tercüme-i Telemak. (Y. K. Paşa, Çev.) Ankara: Öncü.
  • Collodi, C. (1994). Pinokyo. (G. Suveren, Çev.) İstanbul: Altın Kitaplar.
  • Ercilasun, B. (1996). Ahmet İhsan Tokgöz. Ankara: Kültür Bakanlığı Türk Büyükleri Dizisi.
  • Even-Zohar, I. (1987, Ocak). Yazınsal "Polisistem" içinde Çeviri Yazının Durumu. (S. P. Adam, Dü., & S. Paker, Çev.) Sanat(14), 59-67.
  • Kurultay, T., & Neydim, N. (1998). Çocuk ve Gençlik Edebiyatımızın Oluşumunda çevirilerin yeri ve Çeviri Çocuk Edebiyatının Durumu Üzerine (Cilt 1). İstanbul: Binbir Kitap.
  • Neydim, N. (2006). Masumiyetini Tamamen Kaybeden Seçki. Radikal.
  • Özkırımlı, A. (1990). Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Cem.
  • Porter, H. E. (1984). Pollyanna. (T. Andaç, Çev.) İstanbul: Örgün.
  • Tellioğlu, B. (1998). Hans Vermeer'in Skopos Kuramında Görecelilik Kavramının Yeri ve Bu Kavramın Çeviri Eleştirisine Yansımaları, Görece-Görecelilik. Çeviribilim Uygulamaları, 159-166.