SONU GELMEYEN MİSAFİRLİK: MUHACERAT BOSNA MUHACİRLERİNİN KOSOVA'DA İSKANI

Berlin Antlaşması ile Bosna-Hersek’in kaybedilmesi sonrasında Müslümanlar göç etmek zorunda kalmıştır. Üsküp’e göç eden göçmenlerin yerleşmesi için çeşitli yardımlar yapılmıştır. Bunun sonucunda Boşnak muhacirler tarafından Üsküp Sancağı’nda birçok yeni mahalle ve köyler kurulmuştur. Üsküp’te muhacirlerin yaşadıkları sağlık sorunları nedeniyle yeni hastaneler yapılmıştır. Bu çalışmada Üsküp’e göç eden Bosna Muhacirlerinin Başbakanlık Osmanlı Arşivi belgeleri ve araştırma eserler ışığında ele almaya çalışacağız.
Anahtar Kelimeler:

Boşnak, Balkan, Göç, İskan, Muhacir

INFINITE HOSPITALITY: IMMIGRATION SETTLEMENT OF BOSNIA REFUGEES IN KOSOVO

As a result of The Treaty of Berlin, the Ottoman State lose Bosnia area, which led to the inverse imigration of Muslims. For immigrants land was provided to settle and they were supported to construct their houses. The hospitals were built in Skopje because of the immigrants health problems. In this study Bosnia refugees in the Uskub according to official Ottoman documents and monographies which discussed this subject in detail. 

___

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi
  • Babıali Evrak Odası, Dâhiliye Nezareti İdare, Dâhiliye Nezâreti Mektubî Kalemi, Dâhiliye Nezâreti Şifre Kalemi, Dâhiliye Nezâreti Muhaberât-ı Umumiye İdaresi, Hâriciye Nezâreti Hukuk Müşavirliği İstişâre Odası, Hususî İradeler, İrâde-Dâhiliye, İrade Meclis-i Mahsus, İrâde-Şurâ-yı Devlet, Makedonya Arşivinden İntikal Eden Evrak Üsküp Muhacirin Komisyonu, Meclis-i Vükela Mazbataları, Rumeli Müfettişliği Arzuhalleri, Sadâret Mühimme Kalemi Evrakı, Şurâ-yı Devlet Evrâkı, Şura-yı Devlet Evrakı, Hülasa Kayıt Defterleri, Yıldız Hususî Maruzât, Yıldız Perakende Evrakı Arzuhal ve Jurnaller.
  • Makale ve Kitaplar
  • Demirel, Muammer, ‘‘Türkiye’deki Bosna Göçmenleri’’, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt 12, sayı 2, Erzurum 2008, s. 287.
  • Emgili, Fahriye, Bosna-Hersekt’en Türkiye’ye Göç (1878-1934), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 2011, s. 209.
  • Gündüz, Tufan, Alahimanet Bosna: Boşnakların Osmanlı Topraklarına Göçü 1879-1912, İstanbul 2012.
  • ____________, “Bosna’ya Dönen Boşnak Göçmenlerin Türkiye Ve Türkler Hakkındaki Görüşleri’’, Balkanlar ve Göç, Ed. Ali Fuat Örenç-İsmail Mangal Tepe, Bursa 2013, s. 165-173.
  • Hamza, Yusuf, “Halil Rıfat Paşa’nın Manastır Vilayeti Köylerinin Toplumsal Güvenliği Tüzüğü”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, s. 57 (Aralık 1988), s. 170.
  • Kolaşinli, Hayri, Muhacirlerin İzinde Boşnakların Trajik Göç Tarihinden Kesitler, Ankara 2004.
  • Mahmud Celaleddin Paşa, Mir’ât-i Hakîkat, (Hazırlayan: İsmet Miroğlu), İstanbul 1983, s.677,691.
  • Osmanlı ve Balkanlar (Der. Fikret Adanır-Suraiya Farokhi) İletişim Yayınları, İstanbul 2011.