Özlem YÜKSEL

Osmanlı Türkiye’sinde Yayımlanmış Bir Çiftçilik Dergisi: Felâhat (1913-1919)

Bu çalışmada, ziraat, veteriner hekimliği, sanayi ve ticaret gibi alanlara yönelik konuları içeren Felâhat adlı süreli yayın incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, dergi Mart 1913 - Şubat 1919 tarihleri arasında 15 günde bir yayımlanmıştır. Bu süreçte derginin 67 nüshası basılmıştır. Dergi, 33’üncü sayıya kadar 15 günde bir düzenli aralıklarla basılırken, devamındaki nüshalarda bu düzeni sağlayamamıştır. Felahat’ın yayım hayatı boyunca sahibi ve başmuharriri Sebuh İstepenyan olup ilk üç senenin sorumlu müdürü Ahmed Talat, dördüncü ve beşinci senenin sorumlu müdürü ise Leon’dur. Derginin yayımlanma amacı, ilk sayıdaki “İki söz” ve “Mesleğimiz” başlıkları altında aktarılmıştır. Dergi, çiftçilere ziraat ile ilgili bilgileri sade bir dille aktarmanın yanı sıra modern ziraat yöntemleriyle toprağın işlenmesini ve ülke ziraatının kalkındırılmasını hedeflemiştir. Felâhat’ın (1913-1919) sayılarında, tavukçuluk, tarla ve bahçe bitkileri, tarım aletleri, hayvan ırkları, bitki ve hayvan hastalıklarının teşhis-tedavi yöntemleri, ormancılık, çiftçilik, sanayi, ziraat, madenler, ticaret, ve arıcılık konusundaki yazılar yanında, dünyadan ve Osmanlı dünyasından bilim haberlerine, reklam, resim, tefrika ve duyurulara da yer verilmiştir. Çalışmada, Felâhat adlı derginin yayın hayatı ve ele aldığı konu başlıklarıyla ilgili bilgiler aktarıldıktan sonra, derginin içindekiler listesi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Felâhat, Çiftçilik, Hayvancılık, Süreli yayın, Veteriner hekimliği tarihi, Ziraat, Türkiye, Animal husbandry, Farming, agriculture, History of veterinary medicine, Periodicals, Turkey

A Farming Journal Published in Ottoman Türkiye: Felâhat (1913-1919)

This study investigates the content of the journal Felâhat [Farming] that treated subjects such as agriculture, veterinary medicine, industry, and trade.The journal was published every 15 days between March 1913-February 1919, a total of 67 issues, with issues published irregularly following issue No. 33. The baş muharrir [publisher and editor-in-chief] of Felâhat was Sebuh İstepenyan, and its müdür [director] for the first three years was Ahmed Talat, followed by Leon for its fourth and fifth years. As revealed in the first issue, the journal aimed to convey technical information to farmers in a plain language, to introduce modern methods of soil cultivation, and to help develop the country’s agricultural products. Felâhat included articles on poultry breeding, field and horticultural crops, agricultural tools, animal breeds, diagnosis and treatment methods for plant and animal diseases, forestry, farming, industry, agriculture, minerals, trade, and apiculture, as well as news on science and techniques from the world and the Ottoman Empire, advertisements, illustrations, serialized texts, and announcements. This article will first introduce the journal’s publication process then analyzes its content by providing a list of the articles the journal published.

Keywords:

Animal husbandry, Farming, agriculture, History of veterinary medicine, Periodicals, Turkey, Felâhat,

PDF

___

Basılı Kaynaklar / Printed Sources
Aytaç, Ayfer. “16. Yüzyıla Ait Bir Tarım Metni: Kitābü’l-Felâhat.” Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, 23 (2012): 199-217.
Çıkla, Selçuk. “Tanzimat’tan Günümüze Gazete-Edebiyat İlişkisi.” Türkbilig/Türkoloji Araştırmaları Dergisi 18 (2009): 34-63.
Demir, Kenan. “Osmanlı Ziraat Dergilerinden Bir Örnek: Ekinci.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 19, 1 (2017): 54-74.
----------------, “Osmanlı’da Ziraat Dergiciliğine Bir Bakış (1880- 1923).” Turkish Studies 9, 8 (2014): 385-401.
Devellioğlu, Ferit. Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları, 2015.
Dinçer, Ferruh. “Türkiye’de Veterinerlik ve Tarım Alanında İlk Süreli Yayın ‘Vasıta-i Servet’ Üzerinde Bir İnceleme.” Fırat Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 3, 1 (1976): 66-83.
Gazel, Ahmet Ali ve Şaban Ortak. “İkinci Meşrutiyet’ten 1927 Yılına Kadar Yayın İmtiyazı Alan Gazete ve Mecmualar (1908-1927).” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, 1 (2006): 223-256.
Günergun, Feza. “Darülfünun Fünun (Fen) Fakültesi Mecmuası (1916-1933).” Osmanlı Bilimi Araştırmaları (1995): 285-349.
“İfâde-i Mahsûsa - İki söz.” Felâhat 1, 1 (1329): 2-3.
“İfâde-i Mahsûsa - Mesleğimiz.” Felâhat 1, 1 (1329): a-2.
“İfâde-i Mahsûsa - Şerâit-i iştirak.” Felâhat 1, 1 (1329): 3-4.
Kadıoğlu, Sevtap. “Halkalı Ziraat Mekteb-i Âlisi Mecmuası Üzerine Bir İnceleme.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 4, 1 (2002): 99-118.
- --. “Ziraat ve Sınaat Tercüme-i Fünun Odaları Mecmuası Üzerine Bir İnceleme.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 5, 2 (2004): 39-61.
“Meşrutiyet’in İlanından Beri Türkiye’de Neşr Olunmuş Gazete ve Mecmualar.” Ayın Tarihi 17, 53 (1928): 3641-3651.
Türk Ziraat Tarihine Bir Bakış. İstanbul: Birinci Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresi Yayını / Devlet Basımevi, 1938.
Tezler / Dissertations
Aybaş, Görkem Can. “Resimli Ziraat Gazetesi’nin Tasnifi (1905-1906).” Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, 2020.