DAĞLIK KILIKIA BÖLGESİ'NDE BİR KIRSAL YERLEŞİMİN GELİŞİMİ: ÇATIÖREN ÖRNEĞİ

Çatıören Doğu Dağlık Kilikia Bölgesi'nde yer alan ve daha önce bazı araştırmacılar tarafından değerlendirilen önemli bir yerleşimdir. Bu çalışmada Çatıören yerleşimi, bir yerleşim modeli olarak tarihsel ve ekonomik çerçevede değerlendirilecek ve ortaya koyulacak sonuçlar bölgenin diğer kırsal yerleşimlerinin değerlendirilebilmesi için yeni bir bakış açısı sağlayacaktır. Çalışmamız sırasında tapınak, üçgen çatılı aedicula mezar, kaya mezarlar, anıtsal sütunlar hakkında yeni öneriler getirilecek ve daha önceki araştırmacıların önerileri revize edilecektir. Dahası Çatıören'in yerleşim planı burasının planlı bir şekilde gelişen bir yerleşim olduğunu ve bu planlamada topografisinin oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Çatıören'in sahip olduğu antik yollar bölgenin diğer kırsal yerleşimlerinin hem birbirleri ile hem de kıyı yerleşimleri ile bağlantısını sağlamaktadır. Yerleşimde tanımlanan bir çok yapının da ortak bir amaca hizmet ettiği görülür. Bu ortak amacın, Hellenistik Dönem'den başlayarak yerleşimi, sahip olduğu yolları ve tarımsal üretimini korumak olduğu anlaşılmaktadır. Özellikle polygonal duvarlı çiftlik evi, kuleler ve bunların hemen yakınındaki üretim donanımları bu görüşü desteklemektedir. Bunlara ek olarak daha önceden tespit edilmeyen güney yamaçtaki, zeytinyağı atölyeleri ve şarap presleri gibi yapılar, yerleşimin ve bölgenin kırsal karakteri ile yakından ilişkilidir. Roma Dönemi'nde de yerleşim bu karakterini korur ve yerleşime yeni yapılar eklenir. Lahitler, üçgen çatılı aedicula mezar, zeytinyağı atölyeleri ve çok sayıda konut bu döneme aittir. Bu bakış açısıyla değerlendirildiğinde Çatıören Roma Dönemi'nde daha kompleks bir yerleşim haline gelir. Çatıören Geç Antik Dönem'de de gelişimini sürdürür. Bu dönemde yerleşime zeytinyağı atölyeleri, kilise ve çok sayıda konut eklenir ve önceki dönemlere ait olanlar onarılarak yeniden kullanılır. Çatıören Geç Antik Dönem'deki ekonomik canlanmadan etkilenir ve tarımsal üretimdeki çeşitliliği artar. Bu sebeple Çatıören'in bu dönemde küçük ve orta boyutlu bir köy haline geldiği önerilebilir

The Development of a Rural Settlement in Rough Cilicia: Çatıören

Çatıören is an important settlement in Eastern Rough Cilicia which has been discussed by many researchers. In this article Çatıören will be evaluated as a settlement model based on the historical and economical background that provides a new perspective about the regions's rural settlements. Çatıören's ancient roads connects the region's rural settlements with each other and with the coastal settlements. During our study new data has been provided on the temple, gable roofed aedicula tomb, rock cut tombs, monumental columns, farmhouse and presses. According to our new proposals and the suggestions of some researchers, the informations on the structures in the settlement have been revised. The settlement's plan shows that the topography was very effective on the settlement pattern. Most of the identified structures appear to serve to a common purpose. This common purpose is to protect the settlement, valley roads and agricultural products which belonged to the settlement in the Hellenistic period. In particular, the farmhouse having polygonal masonry, towers, and being located near the equipment for wine pres, supports this view. In addition to newly discovered structures in the south slope of the settlement there are constructions such as olive oil workshops and wine presses, which they are very related with the rural economy of the settlement and the region. In the Roman period the settlement continued this character and new structures were added. Sarcophagi, gable roofed aedicula tomb, olive oil workshops and many houses belong to this period. In this perspective Çatıören has become a more complex settlement in the Roman period. Çatıören developed also in the Late Antiquity. During this period, olive oil workshops, church and many houses were reused or added to the settlement. Çatıören was affected from the economic recovery and diversification of agricultural products in the Late Antiquity. For this reason Çatıören had become a village of small or medium size in this period

___

Alföldi-Rosenbaum 1980Alföldi-Rosenbaum, E., The Necropolis of Adrassus (Balabolu) In Rough Cilicia (Isauria). Wien

Akarca 1987 Akarca, A., Şehir ve Savunması, Ankara.

Alkaç 2007Alkaç, E., "Dağlık Kilikia'da Tapınım: Tapınaklar ve Kültler", Ü. Aydınoğlu (Ed.). Mersin Arkeolojik Kültür Envanteri: Mersin İlinde Tescili Yapılmış Arkeolojik SİT/Anıtlar, 35-42.

Arslan 2003 Arslan, M., "İ. Ö. 188 Yılından İ. Ö. 67 Yılına Kadar Lykia, Pampylia ve Kilikia Trakheia Sahillerinde Korsanlık Faaliyetleri: Nedenleri ve Sonuçları", Adalya 4, 91-118.

Aşkın 2010a Aşkın, E.,"Corycus'un (Dağlık Kilikia) Hellenistik Dönemi Üzerine Gözlemler", Tüba-Ar 13, 77-90.

Aşkın 2010b Aşkın, E., "Antik Çağda Corycus'taki Zeytinyağı ve Şarap Üretimine Yönelik Yapılanmalar ve Bunların Yerleşim Düzenlemesi İçerisindeki Yeri", Ed. Ü. Aydınoğlu ve A. K. Şenol, Olive Oil And Wine Production in Anatolia During The Antiquity, 33-52.

Aşkın 2012 Aşkın, E.,"Corycus (Dağlık Kilikia) Sütunlu Caddesi ve Kuzey Kapısı", Olba 20, 291-321.

Aydın 2002 Aydın, A.,"Çatıören Kilisesi", Olba 5, 105-112.

Aydın 2004 Aydın, A., "Ortaçağ Tarihinde Mersin ve Çevresi", Sırtı Dağ, Yüzü Deniz: Mersin, 53-67.

Aydınoğlu 1998 Aydınoğlu, Ü., "Olba Bölgesi Yol Ağı", Olba 1,139-146.

Aydınoğlu 2003 Aydınoğlu, Ü., "The Settlement Patterns of the Olbian Territory in Rough Cilicia in The Hellenistic Period", Olba 8, 251-265.

Aydınoğlu 2005 Aydınoğlu, Ü., "Yerleşim Modeli Oluşturmak Mümkün müdür? Dağlık Kilikia'dan İki Yerleşim Modeli Denemesi", Olba 12, 165-182.

Aydınoğlu 2009 Aydınoğlu, Ü., Dağlık Kilikia Bölgesinde Antik Çağda Zeytinyağı ve Şarap Üretimi: Üretimin Arkeolojik Kanıtları, İstanbul.

Aydınoğlu 2010 Aydınoğlu, Ü., "The Farms in Rough Cilicia in The Roman And Early Byzantine Period", Adalya 12, 243-282.

Aydınoğlu 2012 Aydınoğlu, Ü., "Kanytella Nekropolisi: Yeni Buluntular Işığında Bir Değerlendirme", Adalya 15, 129-158.

Aydınoğlu 2013 Aydınoğlu, Ü., "Paslı: Dağlık Kilikia'da Bir Kırsal Yerleşimin Değişim Süreci", Olba 21, 71-100.

Aydınoğlu 2015 Aydınoğlu, Ü., "Kanytellis Mezarları, Nekropolisleri", Ed. Ü. Aydınoğlu, Kanytellis - Kanlıdivane: Dağlık Kilikia'da Bir Kırsal Yerleşimin Arkeolojisi, 33-78, İstanbul.

Aydınoğlu - Mörel 2015Aydınoğlu, Ü. - Mörel, A. "Zeytinyağı Üretim Merkezi Kanytellis", Ed. Ü. Aydınoğlu, Kanytellis - Kanlıdivane: Dağlık Kilikia'da Bir Kırsal Yerleşimin Arkeolojisi, 159-190, İstanbul.

Aydınoğlu - Alkaç 2008Aydınoğlu, Ü. - E. Alkaç,"Rock-Cut Wine Presses in Rough Cilicia", Olba 16, 277-290.

Aydınoğlu v.d. 2015 Aydınoğlu, Ü. - A. Mörel - F. Kerem, "Olive Oil Production in Kanytellis, Rough Cilicia, in The Light of New Excavations", International Symposium Olive Oil and Wine Production in Eastern Mediterranean During Antiquity(ed. A. Diler - A. Kaan Şenol - Ü. Aydınoğlu), İzmir, 51-63.

Baldassari 1999 Baldassarri, P.,"Tapınak", Ed. E. E. Schneider, Elaiussa Sebaste I Campagne di Scavo 1995 - 1997, 371-373, Roma.

Ball 2001 Ball, W., Rome In The East: The Transformation of an Empire, New York.

Bent 1891 Bent, J. T., "A Journey in Cilicia Tracheia", JHS 12, 206-224.

Berges 1986 Berges , D. Hellenistische Rundaltäre Kleinasiens, Freiburg.

Borgia 2008 Borgia, E., "Notes on the Architecture of the Roman Temple at Elaiussa Sebaste", Olba 17, 249-276.

Borgia - Spanu 2003 Borgia E. - Spanu, M., "Le Terme Del Porto", Ed. E. E. Schneider, Elaiussa Sebaste II. Un Porto Tra Oriente e Occidente, 247-331, Rome.

Boysal 1962 Boysal, Y., Uzuncaburç ve Ura Kılavuzu, İstanbul.

Brun 2004 Brun, J. P., Archéologie Du Vin Et L'huile De La Préhistorie A L'époque Hellénistique, Paris.

Büyükkolancı 2013 Büyükkolancı, M., "Adada Antik Kenti ve Geleceği", Pisidia Araştırmaları - I Sempozyum Bildiri Kitabı(ed. B. Hürmüzlü - M. Fırat - A. Gerçek), Isparta, 197-214.

Çalık 1997 Çalık, A., Roman Imperial Sculpture from Cilicia. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University Of London - King's College, London.

Cormack 2004 Cormack, S., The Space of Death in Roman Asia Minor, Wien.

Çevik 2003 Çevik, N., "The Rock-Cut Tombs Of Etenna and The Rock-Cut Tomb Tradition in Southern Anatolia", AS 53, 97-116.

Coulton 2012 Coulton, J. J., "The Funerary Monuments", The Balboura Survey and Settlement in Highland Anatolia British Institute Monograph 43, 157-176, Ankara.

Dayeh 2004 Dayeh, A. S., "Historical and Archaeological Study on Olive Oil Production", Studies in The History and Archaeology of Jordan 8, 29-39.

Doğer 2001 Doğer, E., "İlkçağ'da İzmir'in Stratejik Konumu", 21. Yüzyıl Eşiğinde İzmir Sempozyumu, 16-27, İzmir.

Durugönül 1989 Durugönül, S., Die Felsreliefs im Rauhen Kilikien, BAR Int. Ser. 511, Oxford.

Durugönül 1998a Durugönül, S., "Seleukoslar'ın Olba Territorimındaki "Akkulturation" Süreci", Olba I, 69-76.

Durugönül 1998bDurugönül, S.,"Türme und Siedlungen im Rauhen Kilikien, Eine Untersuchungen zu den Archäologischen Hinterlassenschaften im Olbischen Territorium", Asia Minor Studien 28, Bonn.

Durugönül 1999 Durugönül, S., "Verwaltung und Glauben Der Olbier im Rauhen Kilikien", Asia Minor Studien 34,110-124.

Durugönül 2002a Durugönül, S., "Development of Ancient Settlements in Cilicia", Adalya 5, 107-121.

Durugönül 2002b Durugönül, S., "Die Kaiserzeitliche Baupolitik im Rauhen Kilikien am Beispiel Zweier Tempelbauten", Beihefte Der Bonner Jahrbücher 53, 157-161.

Durugönül 2003 Durugönül, S., "Sitzstatuen im Museum von Silifke - Grabstatuen aus Dem Rauhen Kilikien", AA 2003/2, 107-118.

Durugönül 2004 Durugönül, S.,"Krallar Rahipler ve Korsanlar, Başlangıcından Roma Dönemi Sonuna Kadar Eskiçağ'da Mersin Bölgesi", Sırtı Dağ Yüzü Deniz: Mersin, 27-53, İstanbul.

Durugönül 2011 Durugönül, S., "Zwei Hellenistische Siedlungsmodelle im Rauhen Kilikien", Byzas 12, 275-288.

Durugönül - Gabelmann 1997Durugönül, S. - Gabelmann, H., "Türme und Siedlung im Rauhen Kilikien Ein Vorbericht", IstMitt 47, 213-220.

Durugönül - Mörel 2012Durugönül S. - Mörel, A., "Traces Of Judaism in Rough Cilicia and its Relation with Paganism", IstMitt62, 303-322.

Durukan 1998 Durukan, M., "İ. Ö. 301-188 Arasında Olba Territoriumunda Yaşanan Siyasi Gelişmeler", Olba 1, 87-93.

Durukan 1999 Durukan, M., "Hisarkale Garnizonu ve Bu Merkezde Polygonal Teknikte İnşa Edilmiş Olan Mezarlar", Olba 2/1, 79-91.

Durukan 2003 Durukan, M., "Olba/Diocaesarea'daki Piramit Çatılı Mezar Anıtının Tarihlemesi Üzerine Yeni Bir Görüş", Olba 7, 219-238.

Durukan 2004 Durukan, M., "Olba Bölgesi ve Bölgede Kullanılan Polygonal Duvar Tekniği", Anadolu/Anatolia 26, 39-63.

Durukan 2005a Durukan, M., "Monumental Tomb Forms in The Olba Region", AS 55, 107-126.

Durukan 2005b Durukan M., "Antik Dönemde Mersin Coğrafyasının Jeostratejik ve Politik Önemi", Tarih İçinde Mersin: Kolokyum ve Sergisi II, 6-13, Mersin.

Durukan 2006 Durukan, M., "Doğu Dağlık Kilikia'da (Olba Bölgesinde) Bulunan İki Yeni Anıt Mezar", Tüba-Ar 9, 125-138.

Durukan 2007 Durukan, M., "Dead Cult in Olba Region During Hellenistic and Roman Periods", Anatolia Antiqua 15, 147-164.

Durukan 2009 Durukan, M., "Chronology of Temple Tombs in Rough Cilicia", Byzas 9, 343-370.

Düzenli 2013 Düzenli, Ö., Kırsal Yerleşim Düzenlemesi Açısından Dağlık Kilikia/Isauria Bögesindeki Işıkkkale Antik Yerleşimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.

Elton 2003 Elton, H., "Romanization and Some Cilician Cults, Roman Rule and Civic Life: Local and Regional Prespectives", Ed. L. De Light - E. A. Hemelrjik-H. W. Singor, Proceedings For Fourth Workshop Of The Int. Network Impact Of Empire (Roman Empire, C. 200 B. C. -A. D. 476), 231-241.

Er 1991 Er, Y., "Diversità E Interazione Culturale In Cilicia Tracheia I Monumenti Funerary", P. Desideri & S. Settis (Eds. ). Scambi E Identità Culturale: La Cilicia. Quaderni Storici 76, 105-140.

Er Scarborough 1998 Er Scarborough, Y., "Dağlık Kilikia-Lamotis Mezarları", Olba 1, 77-85.

Erten 2002 Erten, A. E., "Olba (Uğuralanı) 2001 Yüzey Araştırması", AST 20, 185-196.

Faraklas 1972 Faraklas, N., Epidaurus : The Sanctuary of Asclepios, Athens.

Frankel v.d. 1994 Frankel, R. - S. Ayalon - E. Avitsur, History and Technology Of Olive Oil in the Holy Land, Tel Aviv.

Frankel 1997 Frankel, R., "Olives", The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near Eastern 4, 179-184.

Fraser 1977. Fraser, P. M., Rhodian Funerary Monumentes, Oxford.

Frankel 1999 Frankel, R., Wine and Oil Production in Antiquity in Israel and other Mediterranean, England.

Giobbe - Morselli 2010 Giobbe, C. - M. Morselli, "Tipologia, Funzioni, Cronologia", Ed. E. E. Schneider Elaiussa Sebaste III-L'Agora Romana, 367-382, İstanbul.

Hadjisavvas 1992 Hadjisavvas, S., Olive Oil Processing in Cyprus from the Bronze Age to the Byzantine, Nicosia.

Hagel - Tomaschitz 1998Hagel, S. - K. Tomaschitz, Repertorium Der Westkilikischen Inschriften, Ergänzungsbände zu Den Tituli Asiae Minoris Band 22, Wien.

Hallet - Coulton 1993 Hallet, C. H. - J. J. Coulton,"The East Tomb and other Tomb Buildings at Balboura", AS 43, 41-68.

Heberdey - Wilhelm 1896Heberdey, R. - A. Wilhelm, Reisen in Kilikien, Wien.

Hellenkemper - Hild 1986Hellenkemper, H. - E. Hild, Neue Forschungen in Kilikien, Wien.

Hild - Hellenkemper 1990Hild, E. - H. Hellenkemper, Kilikien und Isaurien, TIB 5, Wien.

Hicks 1891 Hicks, J., "Inscriptions from Western Cilicia", JHS 12, 225-273.

Hill 1985 Hill, S., "Matronianus, ,,Comes Isauriae:" An inscription from an Early Byzantine Basilica at Yanıkhan", AS 35, 93-97.

Jones 1983 Jones, A. H. M., The Cities of the Eastern Roman Provinces, Oxford.

Kaplan 2006 Kaplan, D., "Corycus Antik Kentinin ve Kilikia Bölgesi'nin Korinth Sütun Başlıkları", Olba 14, 89-112.

Kaplan 2008 Kaplan, D., "Corycus Tapınağı'na İlişkin Öneriler", Olba 16, 227-248.

Kaplan 2009a Kaplan, D., "Ein Neuer Kültvorschlag für den Tempel in Elaiussa Sebaste (Kilikien)", Olba 17, 23-32.

Kaplan 2009b Kaplan, D., "Korykos Takı ve Sütunlu Caddesi Mimari Süslemeleri", Ege Üniversitesi Arkeoloji Dergisi 13, 169-182.

Kaplan 2011 Kaplan, D., "Doğu Dağlık Kilikia'da Roma İmparatorluk Dönemi'nde İmar Hareketliliğinin ve Üretim Artışının Nedenleri", Tüba-Ar 14, 107-120.

Kaplan 2014 Kaplan, D., Doğu Dağlık Kilikia Bölgesi Roma İmparatorluk Dönemi Detaylandırılmamış Korinth Başlıkları, İstanbul.

Karaüzüm 2005Karaüzüm, G., Doğu Kilikia (Olba) Bölgesi Lahitleri, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Arkeoloji Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.

Keil - Wilhelm 1931 Keil, J. - A. Wilhelm, Denkmäler aus Dem Rauhen Kilikien, MAMA III, Manchester.

Kirsten 1974 Kirsten, M. E., "Elaiussa-Sebaste in Kilikien: Ein Ausgrabungswunch an Den Ausgaeber von Side und Perge", Mansel'e ArmağAn II / Melanges Mansel II, 777-802.

Kırdemir Diler 2000 Kırdemir Diler, N., "Kilikia Çatıören'de Bir Gömüt Sunağı", Türk Arkeoloji Ve Etnografya Dergisi 1, 23-25.

Koch 2001 Koch, G., Roma İmparatorluk Dönemi Lahitleri, İstanbul.

Kolb 1998 Kolb, F., "Hanedanlık Yerleşiminden Otonom Kente Gelişme: Klasik Çağda Lykia'da Akkültürasyon", Adalya 3, 37-62.

Korkut 1999Korkut, T., "Die Pamphylisch-Kilikischen Kalkstein-Girlanden-ostotheken, Olba 2, 381-398.

Korkut 2006 Korkut, T., Girlanden-Ostotheken aus Kalkstein in Pamphylien Und Kilikien, Sarkophag Studien 4, Mainz.

Korkut 2007 Korkut, T., "Grabaltäre Mit Girlanden in Pamphylien und Lykien", Akten des Symposiums des Sarkophag-Corpus 2001, Sarkophag Studien 3, 327-333.

Kurt 2011 Kurt, M., "MÖ I. Yüzyıl Roma-Parth İlişkilerinin Kilikya Eyaleti'ndeki Yansımaları", Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 2/2, 1-14.

Lawrence 1979 Lawrence, A. W., Greek Aims in Fortification, Clarendon Press, Oxford.

Machatschek 1967 Machatschek, A., Die Nekropolen und Grabmalerim Gebiet von Elaiussa Sebaste und Corycus im Rauhen Kilikien, Wien.

Machatschek 1974 Machatschek, A., "Die Grabtempel von Dösene im Rauhen Kilikien", Mansel'e Armağan I / Melanges Mansel I, 251-261.

Mackay 1968 Mackay, T. S., Olba in Rough Cilicia, Michigan.

Mattingly - Hitchner 1993Mattingly D. - J. R. B. Hitchner, "Technical Specifications for Some North African Olive Presses of Roman Date", Bulletin De Correspondance Hellenique Supplement 26, 439-462.

Mayerson 1985 Mayerson, P., "The Wine and Vineyards of Gaza in The Byzantine Period", BASOR 257, 75-80.

Mccredie 1965 Mccredie, J. R., "Samothrace: Preliminary Report on the Campaigns of 1962-1964 Hesperia", The Journal of The American School of Classical Studies at Athens 34/No. 2, 100-124

Mcdonald 1967 Mcdonald, A., "The Treaty of Apamea (188 B. C.)", JRS 57, 1-25.

Mcnicoll 1997 Mcnicoll, A. W., Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates, Oxford.

Mert 2008Mert, İ. H., Frühkaiserzeitliche Architektur und Bauornamentik von Antiocheia in Pisidien: Stilistische und Ikonographische Beobachtungen, Anodos 8, 259-278.

Mitchell 2004 Mitchell, S., "Anatolia Between East and West the Parallel Lives of the Attalid and Mithridatid Kingdoms in the Hellenistic Age", Anadolu Araştırmaları 17/1, 131-149.

Money 1990Money, D. K., "Lions of the Mountains: The Sarcophagi of Balboura", AS 40, 29-54.

Mörel 2014 Mörel, A., "Dağlık Kilikia Bölgesinde (Olba Territoriumu) Özköy Antik Yerleşimi: Tarımsal Organizasyon ve Yerleşim Düzenlemesi", Arkeoloji'de Bölgesel Çalışmalar Sempozyum Bildirileri / Regional Studies in Archaeology Symposium Proceedings 4, 147-171.

Mörel 2016a Mörel, A., "One Unique and Three New Seated Figures from Eastern Rough Cilicia", AA 2015/2, 77-88.

Mörel 2016bMörel, A., Dağlık Kilikia Bölgesi'nde Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Kültürlerarası Etkileşimin Arkeolojik Kanıtları, Mersin Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin.

Özbay 1998 Özbay, F.,"Olba/Diokaisareia Su Sistemi", Olba 1, 121-129.

Özbay 2001 Özbay, F., Elaiussa Sebaste ve Corycus Su Sistemi", Olba 4, 145-163.

Özbay 2010 Özbay, A., "Doğu Dağlık Kilikia'da Kırsal Yerleşimlerde Tespit Edilen Yuvarlak Sunaklar", Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.

Özsait 1985 Özsait, M., "Anaoldu'da Hellenistik Dönem", Anadolu Uygarlıkları 2, 279-324.

Özsait 2002Özsait, M., "1999-2000 Yıllarında Burdur ve Isparta Yüzey Araştırmaları", AST 19/2, 179-190.

Pansabane 1997 Pensabene, P., "Marmi d'Importazione, Pietre Locali E Committenza Nella Decorazine Architettonica Di Eta Severiana in Alcuni Centri Della Province Syria Et Palastina E Arabia", Archeologia Classica 49, 275-422.

Peschlow-Bindokat 1975 Peschlow-Bindokat, A., "Zur Säulenstrasse von Pompeiopolis in Kilikien", IstMitt 25, 373-391.

Petersen - Nieman 1902 Petersen, E. A. H. - G. Nieman, Ara Pacis Augustae, Vienna.

Radt 2002 Radt, W., Pergamon: Antik Bir Kentin Tarihi ve Yapıları, İstanbul.

Robertson 1943 Robertson, D. S., Greek and Roman Archictecture, Cambridge.

Rodziewicz 1999Rodziewicz, M., "Classification of Wineries From Mareotis", Commerce et Artisanat Dans l'Alexandrie Hellenistique et Romaine BCH Supp. 33, 28-36.

Sayar 1992 Sayar, M. H., "Doğu Kilikia'da Epigrafi ve Tarihi Cografya Araş-tırmaları", AST 10, 175-197.

Schneider 2003a Schneider, E. E., "Sarkophagi", Ed. E. E. Schneider Elaiussa Sebaste II. Un Porto tra Oriente e Occidente, 433-461, Rome.

Schneider 2003b Schneider, E. E., "Some Consideration on Elaiussa's North-Eastern Necropolis", Olba 7, 261-273.

Schneider - Morselli 2003Schneider, E. E. - C. Morselli, "La Necropolis Nord-Orientale", Elaiussa Sebaste II. Un Porto tra Oriente e Occidente, 383-512, Rome.

Sivas 2003 Sivas, T. T., "Wine Presses of Western Phrigia", Ancient West-East 2, 1-18.

Söğüt 1999 Söğüt, B., "Lamos'da Bulunan Bir Tapınak", Olba 2/2, 399-409.

Söğüt 2001 Söğüt, B. "Kilikia Bölgesindeki Roma İmparatorluk Çağı Tapınakları, İmparator Claudius Dönemi Tapınakları", La Cilicie: Espaces et Pouvoirs Locaux Tabla Ronde Internationale (ed. E. Jean - A. M. Dinçol - S. Durugönül), İstanbul, 479-504.

Söğüt 2005 Söğüt, B., "Tombs with Monumental Columns in The Olba Region", Olba 11, 103-154.

Söğüt 2006 Söğüt, B., Dağlık Kilikya (Kilikia) Bölgesindeki Çokgen Taş Duvarlı Mezarlar, İstanbul.

Spanu 1999 Spanu, M., "Some Considerations on the Theatre of Elaiussa", Olba 2/2, 411-424.

Spanu 2001 Spanu, M., "Teatri Ed Edifice da Spettacolo in Cilicia", La Cilicie: Espaces et Pouvoirs Locaux Tabla Ronde Internationale (ed. E. Jean - A. M. Dinçol - S. Durugönül), İstanbul, 445-478.

Spanu 2003 Spanu, M., "Il Teatro", Elaiussa Sebaste II. Un Porto tra Oriente e Occidente, 56-116, Rome.

Tepebaş - Durugönül 2013Tepebaş, U. - Durugönül, S., "Arkaik ve Roma Dönemi Heykeltıraşlık Eserlerinin Kataloğu Ve Değerlendirmesi", Silifke Müzesi Taş Eserler Kataloğu Heykeltıraşlık ve Mimari Plastik Eserler (ed. S. Durugönül), İstanbul, 35-153.

Strabon Geografika XII-XIII-XIV (Çev. A. Pekman), İstanbul, 1987.

Tırpan 1994 Tırpan, A. A., "Kilikia Tracheia'da Poligonal Taş Örgülü Duvarlar", XI. Türk Tarih Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler Cilt I, 405-424.

Vandeput - Köse 2003 Vandeput, L. - V. Köse, Pisidien Survey Projekt: Erste Kampagne in Pednelissos, AST 20/1, 315-328.

Wannagat 2005Wannagat, D. "Neue Forschungen in Diokaisareia / Uzuncaburç, Bericht über Die Arbeiten 2001-2004", AA 2005/1, 117-166.

Wannagat v.d. 2005 Wannagat, D. - C. Dorl - N. Kramer - M. Spanu - S. Westphalen, "Bericht über Die Forschungen in Diokaisareia/Uzuncaburç", AST 22/1, 355-368.

Webb 1996 Webb, P. A., Hellenistic Architectural Sculpture Figural Motifs in Western Anatolia And The Aegean Islands, London.

Wegner 1974 Wegner, M., "Kunstgeschichtliche Beurteilung Der Grabtempel von Olba/Diokaesereia", Mansel'e Armağan II / Melanges Mansel II, 575-583, Ankara.

Wheatley 1998 Wheatley, P., "The Chronology of the Third Diadoch War 315-311 B. C.", Phoenix 52, 257-281.