KARAYOLU VE DENİZYOLU YÜK TAŞIMACILIĞI SEKTÖRLERİNİN FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİ: TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI SEKTÖR BİLANÇOLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Taşımacılık insanlığın varoluşu ile birlikte ortaya çıkan ve kişileri/işletmeleri küresel dünya ekonomisine taşıyan en önemli lojistik faaliyetten biridir. İşletmeler lojistik ağ yapıları içerisinde hammadde ve malzemelerin temin edilmesinde, üretim sürecine verilmesinde ve üretilen nihai mamullerin dağıtım kanallarına sevki sırasında taşıma faaliyetini yoğun bir şekilde kullanmaktadır. İşletmeler söz konusu faaliyetleri, kendi bünyelerinde tesis ettikleri birimler ile gerçekleştirebildikleri gibi üçüncü parti ya da dördüncü parti lojistik hizmet sağlayıcılarından taşıma hizmeti alarak da gerçekleştirebilmektedir. İşletmelere taşıma hizmeti veren işletmelerin gerek likit varlıklarının ve duran varlıklarının yapısının gerekse bu varlıklarını finanse etme şeklinin farklılığı, bu işletmelerin finansal performanslarında da farklılık yaratmaktadır. Bu kapsamda 2013-2015 yılları arasında Türkiye’de karayolu ve denizyolu yük taşımacılığı sektörlerinin finansal performanslarının gelişimleri ve finansal performans açısından sektörler arasında farklılık olup olmadığının tespit edilmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı doğrultusunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası sektör bilançolarından elde edilen veriler, oran analizi yöntemi kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda elde edilen verilerden denizyolu yük taşımacılığı sektörünün likitide ve finansal yapısının, karayolu yük taşımacılığı sektörüne göre daha güçlü olduğu buna karşılık kârlılıklarının daha düşük ve varlıklarını daha az etkinlikle kullanabildikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Taşıma Faaliyeti, Depolama Faaliyeti, Finansal Performans, Sektör Bilançoları, Sektör Bilançoları

THE ANALYIS OF FINANCIAL PERFORMANCES OF LAND AND SEA FREIGHT TRANSPORT SECTORS: A RESEARCH ON SECTOR BALANCE SHEETS OF CENTRAL BANK OF TURKEY

Transport is one of the most important logistics activities that occur with the existence of mankind and bring people / businesses to the global world economy. Businesses use transporting activities intensively within the logistics network during the process of raw materials are provided, are forwarded to production process and the produced products are dispatched to distribution channels. Businesses carry out these activities with the departments which are established in the business, and get transporting service from third and fourth party logistics service providers. The differences of both liquid assets/fixed assets structure and financing these assets, of businesses which provide transporting service, make the differences between the financial performans. In this context, improvement in financial performance of land and sea freight transporting sector for the years between 2013-2015 and determination of any difference between sectors constitutes the objective of this study. In accordance with the objective of this study, datas which are obtained from Central Bank of Turkey sector balance sheets are analyzed by using a ratio analysis method. As a result of the analysis, it has been determined that sea freight transportation sector's liquidity and financial structure is stronger than the land freight transportation sector, whereas profitability is lower and assets can be used less efficiently.

Keywords:

Carrying Activity, Warehousing Activity, Financial Performance, Sector Balance Sheets,

PDF

___

Akcanlı, F., Soba, M. ve Kestane, A.(2013). İMKB'ye kote edilmiş havayolu taşımacılığı sektöründe trend analizine ilişkin örnek bir uygulama. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 191-207.
Akkaya, C. G. (2004). Finansal rasyolar yardımıyla havayolları işletmelerinin performansının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 15-29.
Başdeğirmen, A. ve Tunca, M.Z.(2017). Lojistik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 327-340.
Chang, Y.H., Cheng, C.H. ve Wang, T.C. (2003). Performance evaluation of international airports in the region of East Asia. Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 4, 213-230.
Civan, M. (2009). Finansal tablolar analizi ve örnek uygulamalar, www.ttso.org.tr/dosyalar/finansal_analiz.doc
Çabuk, A. ve Lazol, İ. (2010). Mali tablolar analizi, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
Deran, A., İskenderoğlu, Ö. ve Erduru, İ. (2014). Regional differences and financial ratios: a comparative approach on companies of ıse city ındexes. International Journal of Economics and Financial Issues, 4(4), 946-955.
Feng, C. M. ve Rong, T.W. (2000). Performance evaluation for airlines ıncluding the consideration of financial ratios. Journal of Air Transport Management, 6(3), 133-142.
Feng, C.M. ve Rong, T.W. (2001). Considering the financial ratios on the performance evaluation of highway bus ındustry. Transport Reviews: A Transnational Transdisciplinary Journal, 21(4), 449-467.
Kabasakal, A. ve Solak, A.O. (2010). Demiryolu ve karayolu ulaştırma sistemlerinin ekonomik etkinlik analizi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 123-136.
Karadeniz, E. (2016). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performansının incelenmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası sektör bilançolarında bir uygulama, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 101-114.
Korkmaz, O. ve Uygurtürk, H. (2010). Denizyolu taşımacılığı işletmelerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi, Mali Ufuklar Dergisi, 2, 35-54.
Ömürbek, V. ve Kınay, B. (2013). Havayolu taşımacılığı sektöründe TOPSIS yöntemiyle finansal performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-363.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Sektör bilançoları, http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Sektor+Bilancolari/