ROBINSON MUHASEBESİ VE HOMO ECONOMICUS

Homo economicus, insanın rasyonel düşünen ve davranan bir varlık olduğunu, ekonomik çıkarlarını en üst düzeyde sağlamak amacıyla hareket ettiğini ifade eden bir iktisat kavramıdır. Daniel Defoe’nun, 1719’da, Adam Smith’ten uzun yıllar önce yarattığı Robinson Crusoe karakteri, kapitalizm öncesi bir homo economicus örneğidir ve homo economicus’un davranış özellikleri genellikle Robinson Crusoe’ya atıfta bulunularak öğretilmektedir. Robinson, sahip olduğu şeyleri hesaplayan, kaydeden ve gelecekte oluşturacaklarını tahmin ettiği faydalara göre düzenleyen bir figürdür. Bu bağlamda hem ekonomik hem de ahlaki hesaplamayı ve hesaplaşmayı içeren muhasebesel düşünce ve muhasebe kayıtları, metaforik olarak kitabın hemen hemen her sayfasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Robinson Crusoe özelinde 18. yy İngiliz edebiyatında muhasebe kavramlarının ve kayıt sisteminin inandırıcılığı arttırmak ve gerçekliğe yakınlaşmak amaçlı kullanımını ve muhasebe gibi bir üstyapı kurumunun ekonomik ilişkilerin biçimiyle olan bağlantısını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler:

Muhasebe, Robinson Crusoe, Daniel Defoe, Homo Economicus

PDF

___

Bos, R. ten. 2003. “Business Ethics, Accounting and the Fear of Melancholy”, Organization, 10 (2), 267–285.
Çetin, H. 2003. “Çatışma ve Diyalog Tartışmaları Arasında İki İnsan, İki Medeniyet (Hay bin Yakzan/Doğu-Robinson Cruose/Batı)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58 (2), 29-53.
Defoe, D. 2010. Robinson Crusoe, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Filizler, F. "Antropolojik Kapitalizm: Bir Jared Diamond Eleştirisi” https://www.academia.edu/35833946/_Antropolojik_Kapitalizm_Bir_Jared_Diamond_ele%C5%9Ftirisi (Erişim Tarihi: 13.06.2019).
Ghosh, P. 2006. “Robinson Crusoe, The Isolated Economic Man: Marginal Utility Theory, and the Spirit of Capitalism”, Max Weber Studies I, 71-99.
Hymer, S. 1971. “Robinson Crusoe and the Secret of Primitive Accumulation”, Robinson Crusoe’s Economic Man: A Construction and Deconstruction (42-54), Routledge, London.
Klamer, A. 2002. “Accounting For Social and Cultural Values”, De Economist, 150 (4), 453-473.
Klamer, A. ve D. McCloskey. 1992. “Accounting as the Master Metaphor of Economics”, European Accounting Review, 1 (1), 145-160.
Marshall, D. 2004. “Autobiographical Acts in Robinson Crusoe”, ELH, 71 (4), 899-920.
Marx, K. 2011. Kapital I. Cilt, Yordam Kitap, İstanbul.
Marx, K. ve F. Engels. 2008. The Communist Manifesto, The Floating Press.
Novak, M.E. 1963. “Robinson Crusoe and Economic Utopia”, The Kenyon Review, 25 (3), 474-490.
Saltoğlu, N. 2010. Robinson Crusoe: Defoe’s Deceptive Legend of Capitalism, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü, Yüksek Lisans Tezi.
Schonhorn, M. 1991. Defoe’s Politics: Parliament, Power, Kingship, and Robinson Crusoe, Cambridge University Press, Cambridge.
Sherman, S. 1996. Finance and Fictionality in the Early Eighteenth Century, Cambridge University Press, New York.
Watson, M. 2017. “Rousseau’s Crusoe Myth: The Unlikely Provenance of the Neoclassical Homo Economicus”, Journal of Cultural Economy, 10 (1), 81-96.
Weber, M. 2005. The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, Routledge, London.