Banu Çiçek KURDOĞLU, Sultan Sevinç KURT KONAKOĞLU, Ziya USTA, Kadir Tolga ÇELİK, Öner DEMİREL, Arzu KALIN

Amasya Kent Örneğinde Yeşilyol Güzergâhlarının AHS ile Öncelikli İşlevlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma

Çalışma alanı olarak seçilen Amasya kenti, doğal ve kültürel değerlere sahip önemli bir ilimizdir. Yeşilırmak Nehri, Yeşilırmak Vadisi, Geleneksel Osmanlı Evi örnekleri, Helenistik döneme ait Kaya Mezarlıkları kent peyzajının önemli unsurları durumundadır. Kent formu üzerinde etkili olan Yeşilırmak Nehri ve Vadisi, kentin ulaşım sistemi üzerinde önemli rol oynamaktadır. Çalışma kapsamında; “Amasya Kenti İçin Yeşilırmak Koridorunu İçine Alan Bir Kentsel Yeşilyol Önerisi” isimli yüksek lisans tezinde oluşturulan yeşilyol güzergâhlarının Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemi kullanılarak öncelikli işlevleri belirlenmiştir. Her bir güzergâhın baskın fonksiyonunun belirlenmesi için 10 kişiden oluşan uzman gruba anket çalışması yapılmıştır. ‘Alternatif ulaşım’, ‘Süreklilik’ ve ‘Diğer İşlevsel Katkılar’ yeşilyol güzergâhları için belirlenen ana fonksiyonlardır. Ana fonksiyonlar açısından değerlendirildiğinde; Amasya-Erzincan Karayolu Koridoru’nda ‘Süreklilik’, Yeşilırmak Nehri Koridoru’nda ‘Alternatif Ulaşım’, Amasya Kalesi Koridoru’nda ise ‘Diğer İşlevsel Katkılar (turizm ve ekonomik katkı, rekreasyon, görüntü kontrolü vb.)’ fonksiyonu en yüksek değeri almıştır. Ayrıca belirlenen 3 güzergâha ek olarak, farklı işlevlere ve alternatif ulaşıma sahip 2 tane yeni güzergâh önerilmiştir. ______________________________________________________________________________A Study on the Determination of Priority Functions of Greenway Routes Using AHP in Amasya City ExampleAbstractAmasya city, which has been chosen as the study site is an important city with its natural and cultural values. The important elements of the urban landscape are Yeşilırmak River, Yeşilırmak Valley, Traditional Ottoman Houses and Rock Tombs (Sepulchres) belonging to the Hellenistic Era. Yeşilırmak River which is influential on the form of the city also acts as an important determiner of the transportation system. The scope of work “An Urban Greenway Proposal For Amasya City Including Yeşilırmak Corridor” is created greenway routes of Analytic Hierarchy Process (AHP) the primary functions were determined using the method. To determine each route’s dominant function is carried out survey work group of experts consisting of 10 people. ‘Alternative transportation’, ‘Continuity’ and ‘Other Functional Contribution’ main functions are set for the greenway routes. In terms of the main functions Amasya-Erzincan Highway Corridor ‘Continuity’, Yeşilırmak River Corridor ‘Alternative Transportation’, while in Amasya Castle Corridor ‘Other Functional Contribution (tourism and economic contribution, recreation, view control etc.)’ function has the highest value. In addition to these three designated routes, new routes have been proposed 2 units with different functions and alternative transportation.

Anahtar Kelimeler:

Yeşilyol güzergâhları, Yeşilyol işlevleri, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), Amasya, Türkiye

PDF

___

Ahern, J. (1995). ‘Greenways as a Planning Strategy’, Journal of Landscape Urban Planning, 33, 131-155.
Akten, M., Yılmaz, O. ve Gül, A. (2009). ‘Alan Kullanım Planlamasında Rekreasyonel Alan Kullanım Ölçütlerinin Belirlenmesi: Isparta Ovası Örneği’, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2, 119-133.
Anonim, (2010). ‘Amasya Belediyesi Stratejik Planı 2010-2014’, (http://www.amasya.bel.tr/icerik/300/1501/stratejik-plan.aspx) (10 Mayıs 2013).
Aysu, A. (2013). ‘Mersin-Mezitli’de Analitik Hiyerarşi Tekniği İle Alan Kullanım Önerilerinin Geliştirilmesi’, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Aydın, G. (2008). ‘Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Bir Sanayi İşletmesinde Uygulama, Kocaeli Üniversitesi’, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
Aydın, Ö., Öznehir, S. ve Akçalı, E. (2009). ‘Ankara İçin Optimal Hastane Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Modellenmesi’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14, 2, 69-86.
Fabos, J. G. (2004). ‘Greenway Planning in the United States: Its Origins and Recent Case Studies’, Journal of Landscape and Urban Planning, 68(2-3), 321-342.
Güngör, İ. ve İşler, B. (2005). ‘Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Otomobil Seçimi’, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 21-33.
Hacımenni, E. (1998). ‘Analitik Hiyerarşi Süreci ve Bilişim Teknolojisi Kararlarında Uygulanması’, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Anabilim Dalı, İzmir.
Kangas, J. (1992). ‘Multiple-Use Planning of Forest Resources by Using the Analytic Hierarchy Process’, Scandinavian Journal of Forest Research, 7(2), 259-268.
Kurdoğlu, B.Ç., Demir, S. ve Kurt, S.S. (2015). ‘Multi-functional Greenway Model: Trabzon City Example’, Journal of Balkan Ecology, 18(1), 37-54.
Kurt, S. S. (2013). ‘Amasya Kenti İçin Yeşilırmak Koridorunu İçine Alan Bir Kentsel Yeşilyol Önerisi’, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi (basılmamış), Trabzon.
Little, C. (1995). ‘Greenways For America’, JHU Press, 237 sayfa.
Lynch, K. (1981). ‘Good City Form’, Cambridge.
Murat, Y. Ş. ve Kulak, O. (2005). ‘Ulaşım Ağlarında Bilgi Aksiyomu Kullanılarak Güzergah (Rota) Seçimi’, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(3), 425-435.
Öztan, Y. (1991). ‘Ankara Kenti’nin 2000’li Yıllar için Açık ve Yeşil Alan Sistemi Olanakları, 2000’li Yıllar için Ankara Kenti’nin Açık ve Yeşil Alan Sistemi Ne Olmalıdır?’, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 2, 91, Ankara.
Rençber, Ö. F. (2010). ‘Büyük Çaplı Projelerde Karar Verme: Analitik Hiyerarşi Süreci Uygulaması’, Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Gebze.
Saaty, T. L. (1990). ‘How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process’, European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26.
Scholl, A. (2005). Solving Multiattribute Design Problems with Analytic Hierarchy Process and Conjont Analysis: An Empirical Comparision European Journal of Operational Research, 164.
URL -1, (2013). http://tr.wikipedia.org/wiki/Yeşil_yollar, (18.07.2013).
URL -2, (2013). http://www.amasya.bel.tr/icerik/240/26/cografi-yapi.aspx, (14.02.2013).
Ünlü, T. (2007). ‘19. Yüzyılda Mersin’in Kentsel Gelişimi’, Mersin Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Mersin.
Yerli, Ö. (2007). ‘Kentsel Koridorların Estetik ve İşlevsel Yönden İrdelenmesi: Düzce Örneği’, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce.
Yıldırım, V. ve Yomralıoğlu, T. (2013). ‘Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Çizgisel Mühendislik Yapılarında Güzergah Optimizasyonu: Doğalgaz İletim Hattı Örneği’, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 13, 1-10.