Şanlıurfa' da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri ve doğurganlığa bakış açıları
Amaç: Çalışma, Şanlıurfa'da kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özelliklerini ve doğurganlığa bakış açılarını belirlenmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel tiptedir. Örnek seçiminde küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örnekleme 174 kadın sağlık çalışanı alınmıştır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme tekniği ile Kasım-Aralık 2014 tarihleri arasında toplanmıştır. Bulgular: Kadın sağlık çalışanlarının yaş ortalaması 33.2±6.2'dir. Çalışanların %72.4'ü ebe/hemşire, %14.4'ü hekim, %13.2'si teknisyendir. Kadınların ilk evlilik yaş ortalaması 24.4 ± 2.8, ilk gebelik yaş ortalaması 25.6 ± 3.2, gebelik sayısı ortalaması 2.0 ± 1.0 ve yaşayan çocuk sayısı ortalaması 1.6 ± 0.8'dır. Gebeliği önleyici modern yöntem kullanımı %72.3'tür. En sık yöntem kullanmama nedeni çocuk istemidir. Lojistik regresyon modeline göre; 3 ve üzeri gebelik sayısı kadın sağlık çalışanlarında 35 yaş ve üstü olanlarda 6.0 kat, eşi esnaf olanlarda 3.9 kat daha fazladır. Sonuç: Kadın sağlık çalışanları doğurganlıkları ile ilgili karar verme sürecinde etkindirler. Gebelik kontrolleri oldukça yüksektir ancak zaman zaman başarısızlıklar da yaşanmaktadır.
Fertility features and perspectives of female healthcare workers inŞanlıurfa
Aim: The study was conducted to determine the fertility features and perspectives of the female healthcare workers in Şanlıurfa. Method: This was a cross-sectional study. Cluster sampling method was used. 174 female healthcare workers were included in the study. Research data was collected through a formed survey in face-to-face interviews between November and December 2014. Results: Mean age of the workers was 33.2±6.2. Among the all, 72.4 % of the workers were midwives, 14.4 % of physicians and 13.2 % of technicians. While the average of age at first marriage was 24.4 ± 2.8, the average of age at first pregnancy was 25.6 ± 3.2. Average number of pregnancies was 2.0 ± 1.0 and living children was 1.6 ± 0.8. The rate of using modern contraceptive methods was found 72.3 %. The most common reason preferring not to use such methods was the desire to have a child. According to logistic regression model, the rates of women having 3 or more pregnancies are 6.0 and 3.9 fold higher among those aged 35 and over, among those whose husbands are tradesmen, respectively. Conclusion: Female healthcare workers are effective in the decision-taking process related to fertility. Pregnancy controls are highly frequent but failures are experienced occasionally.
___
- 1. Urhan B, Etiler N. Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum 2011;2(29):191-215.
- 2. Canbaz S, Sünter AT, Süren C, Pekşen Y. Kadın sağlık çalışanlarının doğurganlık özellikleri, gebelik ve doğum sonu dönemdeki çalışma koşulları. Kocatepe Tıp Dergisi 2005;6(2):39-44.
- 3. Mesleki Güvenlik ve Sağlık Ulusal Enstitüsü. İşyeri Tehlikelerinin Kadın Üreme Sağlığına Etkileri 1999 [online]. Erişim yeri: http://www.cdc.gov/niosh/docs/99- 104/pdfs/99-104.pdf. Erişim tarihi: 22. 02 .2016.
- 4. Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Yıllığı 2013[online].Erişim yeri: http://www.tuik.gov.tr/Kitap.do?metod =KitapDetay&KT_ID=0&KITAP_ID=1. Erişim tarihi: 22.02. 2016.
- 5. Özsoy AS, İz BF. Toplumsal yapıda hemşirelerin konumu. Toplum ve Hekim. 2005;20(4):254-258.
- 6. Leith LH. Why do women still earn less than men? Monthly Labour Review 2014[Online]. Erişim yeri: http://www.bls.gov/opub/mlr/2014/be yond-bls/pdf/why-do-women-still-earnless-than-men.pdf. Erişim tarihi: 24.03. 2016.
- 7. Bayrakçeken T. Kadın Hekimler Açısından Mesleki Kimliğin Anlamı. 2. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kongresi, Ankara, 2010:134-136.
- 8. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;9(2):26-34.
- 9. Oran T, Turgay S. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık davranışları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006;22(2):281-291.
- 10. Alıcı S, Sarıkaya Ö. Sağlık Davranışlarının Geliştirilmesinde Yaşantılayarak Öğrenme Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elekronik Dergisi 2009;2(3):95-101.
- 11. Şimşek H. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2011;25(2):119-126.
- 12. Akın A, Özvarış ŞB. Kadın Sağlığı, Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması.İçinde: Güler Ç, Akın L (Eds.): Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Genişletilmiş ikinci baskı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; 2012:220-233.
- 13. Boratav K. İstanbul ve Anadolu'dan Sınıf Profilleri. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları; 2004.
- 14. Koruk İ, Tekin-Koruk S, Tuncer K, Demir C, Kara B, Şeyhanoğlu AS. Şanlıurfa'da Sağlık Çalışanlarının Mesleki Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Aşılanma Düzeyi. Klimik Dergisi 2014;27(2):48-56.
- 15. Özvarış Ş. Doğurganlığın Düzenlenmesi. Sağlık ve Toplum 1998;8(3-4):45-48.
- 16. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Erişim yeri: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2 013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf. Erişim tarihi: 27.03. 2016.
- 17. Öztürk Ç. Sağlık Personelinin Aile Planlaması Yöntemlerini Tercih Nedenleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)Gülengül Köken, Afyon,2009.
- 18. Dündar C, Kaynar E, Pekşen Y. Samsun ili merkez sağlık ocaklarında çalışan evli ebelerin aile planlaması yöntemi kullanma durumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;12(4):243- 246.
- 19. Selim S, Üçdoğruk Ş. Sayma veri modelleri ile çocuk sayısı belirleyicileri: türkiye'deki seçilmiş iller için sosyoekonomik analizler.Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2003;18(2):13-31.
- 20. Sak ME, Evsen M, Sak S, Çaça F. Kontrasepsiyon yöntemlerinin etkinliği ve kadınların eğitim düzeyi: Güneydoğu Anadolu'da bir ilçe örneği. Dicle Tıp Dergisi 2008;35(4):265-270.
- 21. Altuntaş F, Madya AS. Bolu Dörtdivan İlçesi'nde aile planlaması hizmetlerinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011;1(1):1-7.
- 22. Cangöl S. Lalapaşa Merkez İlçe'de yaşayan 15-49 yaş grubu kadınların üreme sağlığı durumları. (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Galip Ekuklu, Edirne,2010.
- 23. Duman Z, NG K, Şahin K, Coşar E, Arıöz D, Aral İ. Sağlık çalışanlarının normal doğum ve sezaryen ile ilgili düşünceleri. Perinatoloji Dergisi 2007;15(1):1-7.
- 24. Çakmak B, Arslan S, Nacar C. Kadınların isteğe bağlı sezaryen konusundaki görüşleri.Fırat Tıp Dergisi 2014;19(3):122-125.
- 25. Kutlar A, Erdem E, Aydın FF. Kadınların işgücüne katılması ile doğurganlık, boşanma ve ücret haddi arasındaki ilişki: Türkiye üzerine bir araştırma.Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2012;7(1):149-168.