İÇ DİNAMİKLERİN DIŞ POLİTİKA KARARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ANALİZİ: HAŞİMİ ÜRDÜN KRALLIĞI'NIN BÖLGESEL POLİTİKALARI ÖRNEĞİ

Ülkelerin iç dinamiklerinin dış politika kararları üzerinde belirleyici bir etkisi olduğu, günümüz Dış Politika Analizi çalışmalarında yaygın olarak kabul edilen bir görüştür. Bu çalışmanın temel amacı bu görüşü test etmektir. Bu amaca ulaşmak için vaka çalışması yöntemi tercih edilmiş olup iç dinamiklerin dış politika üzerinde etkisinin olup olmadığı sorusuna Haşimi Ürdün Krallığı örneği özelinde cevap aranmıştır. Çalışmada coğrafya, siyasi tarih, ekonomik durum, demografik yapı ve rejim tipinden oluşan iç dinamikler bağımsız değişken olarak alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, Ürdün özelinde, söz konusu iç dinamiklerin dış politika kararlarını etkiledikleri ancak bu etkinin karmaşık bir etki olduğu ortaya konulmuştur. Buna göre her iç dinamik aynı oranda etkiye sahip değildir; zaman zaman iç dinamiklerden bazıları diğerlerinin etkisini sınırlandırarak dış politikanın yürütülmesinde daha belirleyici olabilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Dış Politika, İç Dinamikler, Haşimi Ürdün Krallığı

ANALYSIS OF THE IMPACT OF DOMESTIC FACTORS ON FOREIGN POLICY DECISIONS: THE CASE OF HASHEMITE KINGDOM OF JORDAN

It is now commonly accepted in Foreign Policy Analysis that domestic factors have determining impact on foreign policy decisions. Main aim of this study is testing this argument. To reach this aim case study method is used and the question that whether domestic factors impact foreign policy or not is tried to be answered through special focus on Hashemite Kingdom of Jordan. Throughout the study domestic factors composed of geographical position, political history, economic situation, demographic structure and regime type are taken as independent variables. It is concluded that, in the case of Jordan, domestic factors in question affect foreign policy decisions; however, this impact is a complex one. Each dynamic does not have equal impact; some dynamics limit the impact of others and become more decisive on foreign policy.

Keywords:

Foreign Policy, Domestic Factors, Hashemite Kingdom of Jordan,

PDF

___

Akbaş, Z. (2012). Ürdün Dış Politikasının Temel Bileşenleri: Belirsizlik Sorunu ve Tehdit Algılaması. International Journal of Social Science, 5 (2), 439-459.
Alpay, Y. ve Ertürk, Y. M. Ürdün Ülke Analizi. http://www.turkarap.org/tr/dokuman_indir.php?id=33&fileType... (12.11.2012).
Altunışık, M. (2012). Arap Ayaklanmalarını Anlamak-1. http://www.orsam.org.tr/tr/yazigoster.aspx?ID=3996 (18.11.2012).
Al-Weshah, A. (2014). Jordan Diplomacy Towards Syria and the 2011 Syrian Crisis 2011-2013. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/...2014...11/c/11636-11399.pdf (12.05.2019).
Armaoğlu, F. (1989). Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları (1948-1986), 1. Baskı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Ayhan, V. (2010). Ürdün Dış Politikası ve Türkiye ile İlişkiler: Irak Savaşı Sonrası Dönem, Orta Doğu Analiz, 2 (13), 48-58.
Barari, H. A. ve Satkowski, C. A. (2012). The Arab Spring: The Case of Jordan, Orta Doğu Etütleri, 3 (2), 41-57.
Beinin, J. ve Hajjar, L., Palestine, Israel and the Arab-Israeli Conflict: A Premier. https://web.stanford.edu/group/sper/images/Palestine-Israel_Primer_MERIP.pdf (13.03.2018).
Brand, L. A. (2001). “In Search of Budget Security: A Reexamination of Jordanian Foreign Policy”. L.Carl Brown (Ed.), Diplomacy in the Middle East: the International Relations of Regional and Outside Powers (ss.139-158) içinde. London; New York: I.B. Tauris.
Catherwood, C. (2006). A Brief History of the Middle East: from Abraham to Arafat, New York: Carroll&Graff Publishers.
Central Bank of Jordan. (2008), Central Bank of Jordan Yearly Statistical Series (1964-2008). http://www.cbj.gov.jo/pages.php?menu_id=136&local_type=0&local_id=0&local_details=0&local_details1=0&localsite_branchname=CBJ%3E (18.11.2012).
Cleveland, W. L. (2008). Modern Orta Doğu Tarihi, (Çev.: Mehmet Harmancı). İstanbul: Agora Kitaplığı.
Entessar, N. (1984). External Involvement in the Persian Gulf Conflict, Conflict Quarterly, 4 (4), 41-56.
Halliday, F. (2005). The Middle East in International Relations: Power, Politics and Ideology, Cambridge: Cambridge University Press.
Hinnebusch, R. ve Quilliam, N. (2006). Contrary Siblings: Syria, Jordan and the Iraq War, Cambridge Review of International Affairs, 19 (3), 513-528.
İnternet Haber. (06 Mart 2012). Mısır’dan İsrail ve Ürdün’e Doğalgaz Taşıyan Boru Hattına Roketli ve Bombalı Saldırı Düzenlendi. http://www.internethaber.com/misir-israil-urdun-dogalgaz-saldiri--405697h.htm (18.11.2012).
Jarrah, S. (2009). Civil Society and Public Freedom in Jordan: The Path of Democratic Reform, The Saban Center for Middle East Polict at the Brookings Institution, Working Paper No:3.
Lasensky, S. (2006). Jordan and Iraq: Between Cooperation and Crisis, United States Institute of Peace, Special Report No:178.
Morris, M. E. (1993). New Political Realities and the Gulf: Egypt, Syria and Jordan, USA: Rand.
Nasur, N. I. M. B., Al-Fawwaz, A. A ve Al-Afif, A. K. (2012). Jordanian Foreign Policy toward the Palestinian Issue, British Journal of Art and Social Sciences, 8 (1), 1-16.
NTV. (20.08.2012). İç Savaş Bu Kez Ürdün’ü Vurdu. https://www.ntv.com.tr/dunya/ic-savas-bu-kez-urdunu-vurdu,QObzwjVAnECQeWVqIqrHxg (24.11.2012).
Ntvmsnbc. (15.08.2011). Arap Baharı Ürdün’ü de Etkiledi. http://www.ntvmsnbc.com/id/25241471/ (18.11.2012).
Orhan, O. (2016). Suriye İç Savaşı ve Ürdün, Orta Doğu Analiz, 8 (73), 54-57.
Ryan, C. (2000). Between Iraq and a Hard Place: Jordanian-Iraqi Relations, Middle East Report, 215, 40-42.
Ryan, C. (2009). Inter-Arab Alliances: Regime Security and Jordanian Foreign Policy, Gainesville; Tallahassee: University Press of Florida.
Samaan, J. L. (2012). Jordan’s New Geopolitics, Survival: Global Politics and Strategy, 54 (2), 15-26.
Sasley, B. E. (2002). Changes and Continuities in Jordanian Foreign Policy Middle East Review of International Relations, 6 (1), 36-48.
Sharp, J. M. (2012). Jordan: Background and U.S. Relations. https://fas.org/sgp/crs/mideast/RL33546.pdf (16.11.2012).
Shlaim, A. (2000). The Iron Wall: Israel and the Arab World, New York: London: W. W. Norton&Company.
Sütalan, Z. (2011). Ürdün’de Değişimi Anlamak, Orta Doğu Etütleri, 2 (2), 191-206.
Sputnik. (06.12.2015). Ürdün, IŞID’i Irak’ta Pilotun Adıyla Vurdu. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201502061013827105/ (02.06.2019).
Tessler, M. (1994), A History of the Israeli-Palestinian Conflict, Bloomington ; Indianapolis: Indiana University Press.
UNHCR. (2018). Jordan Fact Sheet. http://reporting.unhcr.org/sites/default/files/UNHCR%20Jordan%20Fact%20Sheet%20-%20June%202018.pdf (02.06.2019).
Yeşilyurt, N. (2009). II. Abdullah Dönemi Ürdün Dış Politikası Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Orta Doğu Analiz, 1 (6), 48-56.
Yılmaz, T. (2004). Uluslararası Politikada Orta Doğu: Birinci Dünya Savaşından 2000’e, Ankara: Akçağ Yayınları.