Öğretmenlerin Özerklik Davranışları İle İş Doyumları Arasındaki İlişki
Bu araştırmada, öğretmenlerin özerklik davranışları ile iş doyumları arasındaki
The Relationship between Teachers' Autonomy Behaviors and Job Satisfaction
The purpose of this study is to find out the relationship between teacher autonomy andjob satisfaction. In the study, it was also examined whether teachers’ autonomybehaviours and job satisfaction levels differed according to gender, school type andseniority variables. This study is designed in the survey model. The researchpopulation consisted of teachers working at primary, secondary, and high schools inthe centre and the provinces of Mugla. The sample of the study consisted of 380teachers selected by using disproportionate cluster sampling technique. The TeacherAutonomy Scale and the Job Satisfaction Scale were used as data collection tools.Descriptive statistics, t-test, ANOVA, and the multivariate regression analysis wereused to analyse the data. According to the results of the research, teachers displayabove average autonomy. Out of all the autonomy dimensions, teachers displayteaching autonomy the most, professional development autonomy the least. Teachershave medium level of job satisfaction. The dimensions of the teacher autonomyexplain 12% of job satisfaction. Communication autonomy and professionaldevelopment autonomy are the predictors of job satisfaction.
___
- Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2012). Ortaöğretim okullarında değerlerle yönetim, örgütsel adalet
ve iş doyumu arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(4), 50-
68.
- Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları
arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 57-71.
- Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2015). Farklı çalışan tipindeki okul yöneticilerinin işkoliklik
eğilimleri ve iş doyumları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(5), 225-236.
- Ayral, M., Özdemir, N., Türedi, A., Yılmaz-Fındık, L., Büyükgöze, H., Demirezen, S.,...
Tahirbegi, Y. (2014). Öğretmen özerkliği ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki: PISA
örneği. Journal of Educational Sciences Research, 4(1), 207-218.
- Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel.
Crossman, A. ve Harris, P. (2006). Job satisfaction of secondary school teachers. Educational
Management Administration and Leadership, 34(1), 29-46.
- Çevik, N. (2010). İlköğretim kurumlarında örgütsel iklim ile iş doyumu arasındaki ilişki.
Yayınlanmamış̧ yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Çolak, İ. (2016). Okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki: Muğla ili
örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Çolak, İ. ve Altınkurt, Y. (2016). Okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki
ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 33-71.
- Demirkasımoğlu, N. (2010). Defining “teacher professionalism” from different perspectives.
Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 2047-2051.
- Friedman, I. A. (1999). Teacher-perceived work autonomy: The concept and its measurement.
Educational and Psychological Measurement, 59(1), 58-76.
- Garvin, N. M. (2007). Teacher autonomy: distinguishing perceptions by school cultural
characteristics. Unpublished Doctoral dissertation. Available from ProQuest
Dissertations and Theses database. (UMI No. AAI3255863).
- Günbayı, İ. ve Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş doyum
düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169.
- Hackman, J. R. ve Oldman, G. R. (1975). Development of the job diagnostic survey. Journal
of Applied Psychology, 60(2), 159-170.
- Hall, B. W., Pearson L. C. ve Carroll, D. (1992). Teachers’ long-range teaching plans: A
discriminant analysis. Journal of Educational Research, 85(4), 221-225.
- Ingersoll, R. M. (2001). Teacher turnover and teacher shortages: An organizational analysis.
American Educational Research Journal, 38(3), 499-534.
- Ingersoll, R. M. (2007). Short on power long on responsibility. Educational Leadership, 65(1),
20-25.
- Ingersoll, R. M. ve Alsalam, N. (1997). Teacher professionalization and teacher commitment:
A multilevel analysis (NCES 97-069). Washington, DC: National Center for Education
Statistics.
- İnandı, Y., Tunç, B. ve Uslu, F. (2013). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının kariyer engelleri
ile iş doyumları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1), 221-238.
- Karabacak, M. S. (2014). Ankara ili genel liselerinde görev yapan öğretmenlerin özerklik
algıları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,
Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Karataş, S. ve Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel
bağlılığı arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 74-89.
- Kim, I. ve Loadman, W. (1994). Predicting teacher job satisfaction. (ERIC Document
Reproduction Service No. ED 383 707).
- Little, D. (1995). Learning as dialogue: The dependence of learner autonomy on teacher
autonomy. System, 23(2), 175-182.
- Locke, E. A. (1975). Personnel attitudes and motivation. Annual Review of Psychology, 26,
457-480.
- MEB (2005). Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme
yönetmeliği. Resmi Gazete, 25905.
- Montgomery, B. M. ve Prawitz, A. D. (2011). Autonomy in teachers of family and consumer
sciences: Factors contributing to educational decision making. Journal of Family &
Consumer Sciences Education, 29(2), 26-37.
- Moomaw, W. E. (2005). Teacher-perceived autonomy: a construct validation of the teacher
autonomy scale. Unpublished doctoral dissertation, The University of West Florida,
USA.
- OECD (2011). School autonomy and accountability: Are they related to student performance?
PISA in Focus, 9, 1-4.
- OECD (2013). PISA 2012 Results: What makes schools successful? Resources, Policies and
Practices (Volume IV). Paris: OECD Publishing.
http://dx.doi.org/10.1787/9789264201156-en.
- Özer, P. S. ve Urtekin, G. E. (2007). Örgütsel adalet algısı boyutları ve iş doyumu ilişkisi
üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
28, 107-125.
- Özkaya, M. O., Yakın, V. ve Ekinci, T. (2008). Stres düzeylerinin çalışanların iş doyumu
üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi çalışanları üzerine ampirik bir araştırma.
Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi, 15(1), 163-179.
- Öztürk, İ. H. (2011). Curriculum reform and teacher autonomy in Turkey: The case of the
history teaching. International Journal of Instruction, 4(2), 113-128.
- Pearson, L. C. ve Hall, B. W. (1993). Initial construct validation of the teaching autonomy scale.
Journal of Educational Research, 86(3), 172-177.
- Pearson, L. C. ve Moomaw, W. (2005). The relationship between teacher autonomy and stress,
work satisfaction, empowerment, and professionalism. Educational Research
Quarterly, 29(1), 37-53.
- Perie, M. Y. ve Baker. D. P. (1997). Job satisfaction among America’s teachers: Effects of
workplace conditions, background characteristics, and teacher compensation (NCES
97-XXX). Washington, DC: U.S. Department of Education.
- Rudolph, L. (2006). Decomposing teacher autonomy: A study investigating types of teacher
autonomy and how it relates to job satisfaction. Unpublished Doctoral Dissertation.
Available from ProQuest Dissertations and Theses database. (UMI No. AAI3209981).
- Sentovich, C. (2004). Teacher satisfaction in public, private, and charter schools: A multi-level
analysis. Unpublished doctoral dissertation, University of South Florida, USA.
- Şeşen, H. ve Basım, H. N. (2012). Impact of satisfaction and commitment on teachers’
organizational citizenship. Educational Psychology, 32(4), 475-491.
- Silah, M. (2002). Sanayi işletmelerinde önemli ve çağdaş̧ bir gereksinim: süreç danışmanlığı
uygulamaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 143-168.
- Skinner, R. R. (2008). Autonomy, working conditions, and teacher satisfaction: Does the public
charter school bargain make a difference? Unpublished doctoral dissertation, The
George Washington University, USA.
- Smith, R. C. (2003). Teacher education for teacher-learner autonomy.
http://homepages.warwick.ac.uk/~elsdr/Teacher_autonomy.pdf adresinden 16.08.2015
tarihinde alınmıştır.
- Somech, A. ve Drach-Zahavy, A. (2000). Understanding organizational citizenship behavior in
schools: the relation between job satisfaction, sense of efficacy, and teachers’ extra-role
behavior. Teaching and Teacher Education, 16, 649-659.
- Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, cause, and consequences.
California: Sage.
- Stockard, J. ve Lehman, M. B. (2004). Influences on the satisfaction and retention of 1st-year
teachers: The importance of effective school management. Educational Administration
Quarterly, 40(5), 742-771.
- Şakar, S. A. (2013). Ortaokul ve liselerde çalışan İngilizce öğretmenlerinin öğretmen
özerkliğine dair algıları: Sakarya ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi,
Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Taşdan, M. (2008). Kamu ve özel ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin değer, iş
doyumu ve öğretmene mesleki sosyal destek ile ilgili görüşleri. Yayınlanmamış doktora
tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu
düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
- Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve
tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
- Webb, P. T. (2002). Teacher power: The exercise of professional autonomy in an era of strict
accountability. Teacher Development, 6(1), 47-62.
- Wilches, J. U. (2007). Teacher autonomy: A critical review of the research and concept beyond
applied linguistics. Ikala, 12(18), 245-275.
- Yılmaz, K. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeyleri ile örgütsel
vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences
International, 2(2), 1-14.
- Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2012). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile
öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 385-402.
- Zeinabadi, H. (2010). Job satisfaction and organizational commitment as antecedents of
organizational citizenship behavior (OCB) of teachers. Procedia-Social and Behavioral
Sciences, 5, 998-1003.