Farklı Kişniş (Coriandrum sativum L.) Popülasyon ve Çeşitlerinde Sıra Arası Mesafesinin Tarımsal Özellikleri ve Sabit Yağ Oranına Etkisi

Kişniş, taze yaprak ve olgun meyveleri kullanılan önemli bir baharat bitkisidir. Mevcut çalışmada tescilli Arslan ve Erbaa çeşitleri ile Mardin ilinde, özellikle ova şartlarında yaygın olarak ekilen ve halk arasında Suriye kişnişi olarak bilinen yerel popülasyonun iki farklı sıra arası (17-34 cm) mesafesinde ekiminin verim ve toplam sabit yağ oranlarına etkisi araştırılmıştır. Çalışma 2015-2016 vejetasyon yılında Mardin ekolojik koşullarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre yürütülmüştür. Denemede ana parseller sıra arasını, alt parseller ise çeşitleri oluşturmuştur. Olgunlaşma dönemine gelen bitkilerde hasat öncesi bitki boyu, dal sayısı, şemsiye sayısı değerleri belirlenmiştir. Hasat edilen bitkilerin verimleri ile meyve sabit yağ oranları belirlenmiştir. Deneme sonucunda yağ oranları hariç, çeşitler arasında bir fark görülmemiştir. Farklı sıra arası mesafesi ise dal sayısı ile verimi önemli derecede etkilemiş ve 17 cm sıklıkta ekilen bitkilerden daha yüksek meyve verimi (222 kg da-1) alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kişniş, Coriandrum sativum L., sıra arası, verim, sabit yağ

PDF

___

Arabacı O, Bayram E 2005. Farklı sıra arası ve tohumluk miktarlarında Kişniş (Coriandrum sativum L.)’ in bazı morfolojik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi 5-9 Eylül 2005, Antalya, Araştırma Sunusu, Cilt: 1, Sayfa: 535-540.
Avcı AB, Nia RA, Bayram E 2005. Bornova koşullarında yetiştirilen İran kökenli kişniş (Coriandrum sativum var. vulgare)’ in verim ve kalite özellikleri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya. Cilt: 1, Sayfa: 477-482.
Bhuiyan MNI, Begu J and Sultana M 2009. Chemical composition of leaf and seed essential oil of Coriandrum sativum L. from Bangladesh. Bangladesh J. Pharmacol 4:150-153.
Dhanapakiam P, Joseph JM, Ramaswamy VK, Moorthi M and Kumar AS 2008. The cholesterol lowering property of Coriander (Coriandrum sativum L.). Mechanism of Action. J Environ. Biol. Jan;29(1):53-6.
Dieederichsen, A, 1996. Coriander (Coriandrum sativum L.). ISBN 92-9043-284-5. P:1-83.
Gümüşçü A, İpek A, Gümüşçü G 2007. Tescilli kişniş (Coriandrum sativum L.) çeşitlerinin Çumra (Konya) koşullarında performanslarının belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi,. 25-27 Haziran 2007, Erzurum. Cilt: 2, S: 521-525.
Kan Y 2007. Konya ekolojik koşullarında yetiştirilen kişnişte (Coriandrum sativum L.) uygulanan organik ve inorganik gübrelerin verim ve uçucu yağ üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi, Zir. Fak. Dergisi, 21 (42): 36-42.
Kan Y, İpek A 2002. Seçilmiş bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) hatlarının verim ve bazı özellikleri. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Top., Bil. 29-31 Mayıs 2002, Eskişehir.
Karadoğan T, ve Oral E 1994. Farklı Sıra Aralıkları Uygulanan Kişniş Varyetelerinin Verim ve Verim Unsurları ve Kalitesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk OJ Zir.Fak.Der. 25(3), 311-318.
Katar D 2015. Ankara ekolojik koşullarında farklı ekim normlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.) çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Biological Diversity and Conservation ISSN 1308-8084 Online; ISSN 1308-5301 Print 8/3 (2015) 173-180.
Kaya N, Yılmaz G, Telci İ 2000. Farklı zamanlarda ekilen kişniş (Coriandrum sativum L.) popülasyonlarının agronomik ve teknolojik özellikleri. Turk J. Agric. For (24): 355-364.
Keskin S, Baydar H 2016. Umbelliferae Familyasından Bazı Önemli Kültür Türlerinin Isparta Ekolojik Koşullarında Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 20, Sayı 1, 133-141, 2016.
Kızıl S ve İpek A 2004. Bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) hatlarında farklı sıra arası mesafelerinin verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (3): 237-244.
Moosavi SGR 2012. Yield and yield components of Coriandrum sativum L. as affected sowing date and plant density. Technical Journal)of Engineering and Applied Sciences. 2 (4): 88-92.
Nguyen Q, Talou T, Cerny M, Evon P, Merah O 2015. Oil and fatty acid accumulation during coriander (Coriandrum sativum L.) fruit ripening under organic cultivation. Open Archive TOULOUSE Archive Ouverte (OATAO). http://oatao.univ-toulouse.fr/ . The Crop Journal, vol. 3 (n° 4). pp. 366-369. ISSN 2214-5141
Rahnavard A, Sadeghi S, Ashrafi ZY 2010. Study of sowing date and plant density affect on Black Cumin (Cuminum carvi) yield, in Iran. Biological Diversity and Conservation, 3(1): 23-27.
Şarer E 2004. Seçilmiş kişniş hatlarının yazlık ve kışlık ekimin ürün kalitesine etkisi. Proje No:2000-05-03-015.
Tunçtürk M 2006. Kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinde farklı tohumluk miktarlarının verim ve verim özellikleri ile uçucu yağ oranı üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi. 20 (39): 58-62.
Tunçtürk M, Tunçtürk R 2008. Farklı azot dozu uygulamalarının bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) popülasyonlarında verim ve verim özelikleri üzerine etkisi. Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. Cilt;13: Sayı: 1, Sayfa: 39-44.
Tunçtürk R 2011. Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşitlerinde Değişik Ekim Mesafelerinin Verim ve Kalite Üzerine Etkisi. YYÜ Tarla Bilimler Dergisi, 21(2): 89-97.
Turhan H, Afat O, Turhan P 2005. Bitki sıklığının kişnişte (Coriandrum sativum L.) verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, Cilt: 1, Sayfa: 471-475.