İpekböceği (Bombycidae: Bombyx mori)'nde juvenil ve ekdizon hormonları uygulaması sonucu olası değişimler

İpekböceğinin, Bombyx mori, tam metamorfoz göstermesi endokrin sistemin kontrolünde gerçekleşmektedir. Bu sistemin hormonları canlının değişik yaşam evrelerini yönlendirmektedir. Endokrin sisteme ait yapılardan corpora allata (CA) juvenil hormon, protorasik bez ise ekdizon hormonu salgılamaktadır. Çalışmada; bu iki hormonun farklı miktarlarının (1. doz: 0.45 ml, 2. doz: 0.90 ml) ipekböceğinin farklı evrelerindeki (4. larval evrenin 0 ve sonuncu günleri ile 5. larval evrenin 0, 3 ve sonuncu günleri) etkilerine bakılmıştır. Uygun kültür odası koşullarında yetiştirilen, dut yaprakları ile düzenli beslenen larvaların hemolenfleri alınmıştır. Bu hemolenf, deneyde oluşturulan 3 gruptan kontroller hariç diğer ikisine iki farklı doz halinde verilmiştir. Böcekler ergin hale gelinceye kadar larvaların ağırlık-boy, kozaların ağırlık-boy-çap ve pupaların ağırlıkları ölçülmüştür. Gruplar arasında fark olup olmadığını belirlemek amacıyla ölçümlerden elde edilen değerler %5 hata payı (P) verilerek tek yönlü varyans analizi (ANOVA) testi uygulanmıştır (P

Anahtar Kelimeler:

gelişme dönemleri, pupa, deri değiştirme hormanları, gençlik hormonu, böcek büyüme düzenleyicileri, endokrin sistem, varyans analizi, kokon, Bombyx mori

Effects of juvenile and ecdysone hormones treatments in silkworm (Bombycidae: Bombyx mori)

Silkworm, Bombyx mori, goes through complete metamorphosis under control of endocrine system by hormones which guide various life stages of silkworm. Corpara allata (CA) and prothorasic gland concerning the endocrine systems secrete juvenile and ecdysone hormones, respectively. In this study, effects of the two hormones at different amounts (1st dose: 0.45 ml, 2nd dose: 0.90 ml) and stages (0 and last days of 4th instar; 0, 3rd and last days of 5th instar) were investigated. Hemolymphs of larvae fed orderly with mulberry leaf in suitable culture room were removed. The treatment consisted of the control, juvenile and ecdysone hormones groups. The hemolymph was applied as two different doses to groups of juvenile and ecdysone hormones. Weight-length of larvae, weight-length-diameter of cocoon and weight of pupae were measured until adult stages. In order to determine differences among groups, the data were evaluated with one way analysis of variance (ANOVA) (P<0.05). The results show that treatments of different amounts of juvenile and ecdysone hormones to instars caused significant differences in cocoons (weight-length-diameter), which may explain that these hormones affect the structure of silk gland at the cocoon and the weights at pupae.

Keywords:

developmental stages, pupae, moulting hormones, juvenile hormones, insect growth regulators, endocrine system, analysis of variance, cocoons, Bombyx mori,

PDF

___

1. Demirsoy A: Yaşamın Temel Kuralları: Entomoloji. Cilt II, Bölüm II, Meteksan, Ankara, 1990.
2. Parlak O: İpekböceği biyolojisi yardımcı ders kitabı. Ege Üniversitesi Basımevi, Fen Fakültesi Yayınları, No. 171, İzmir, 2001.
3. Parlak O, Ünal G: İpekböceği Bombyx mori (Lepidoptera: Bombycidae) beyin nörosekresyon hücrelerinde beşinci larval evre süresince hemolenf ekdisteroid değişmelerine bağlı farklılıkların araştırılması. Tr J Zoology, 2, 733-737, 1999.
4. Shi-Hong G, Yien-Shing C: Regulation of juvenile hormone biosynthesis by ecdysteroid levels during the early stages of the last two larval instars of Bombyx mori. J Insect Physiol, 42 (7): 625-632, 1996.
5. Akai H, Kobayashi J, Takabayashi K, Chida I: Changes of ecdysteroid levels of bombyx larvae after juvenile hormone and ecdysteroid treatments. J Seric Sci Jpn, 58 (5): 436-438,1989.
6. Ahmad I, Rahayu R, Permana AD, Astari S: Alteration of ecdysteroid titre by thyroxine and juvenile hormone analogue (methoprene) in Bombyx mori (Lepidoptera: Bombycidae). Biota, 12 (2): 116-121, 2007.
7. Mamatha DM, Cohly HPP, Raju AHH, Rajeswara Rao M: Studies on the quantitative and qualitative characters of cocoons and silk from methoprene and fenoxycarb treated Bombyx mori (L) larvae. Afr J Biotechnol, 5 (15): 1422-1426,2006.
8. Zhou X, Riddiford LM: Broad specifies pupal development and mediates the “status quo” action of juvenile hormone on the pupal-adult transformation in Drosophila and Manduca. Development, 129, 2259-2269, 2002.
9. Mizoguchi A, Dedos SG, Fugo H, Kataoka H: Basic pattern of fluctuation in hemolymph PTTH titers during larval-pupal and pupal-adult development of the silkworm, Bombyx mori. Gen Comp Endocr, 127, 181-189, 2002.
10. Tunaz H: Böceklerde soğuklamanın neden olduğu normalden fazla deri değiştirme mekanizması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 7 (1): 86-91, 2004.
11. Dubrovsky EB: Hormonal cross talk in insect development. Trends Endocrin Met, 16 (1): 6-11, 2005.
12. Mizoguchi A, Kataoka H: An in vitro study on regulation of prothoracic gland activity in the early last-larval instar of the silkworm Bombyx mori. J Insect Physiol, 51 (8): 871-879,2005.
13. Miranda JE, De Bortoli SA, Takahashi R: Development and silk production by silkworm larvae after topical application of methoprene. Sci Agr, 59 (3): 585-588, 2002.
14. Shimizu M, Tajima Y: Handbook of silkworm rearing, Agricultural Technique Manual 1, Fuji Publishing Co., LTD., Japan, 1972.
15. Anonim: İpekböcekçiliği ve dutçuluk seminer notları, İpekböcekçiliği Araştırma Enstitüsü Yayınları: 82, Bursa, 1985.
16. Turgay İzzetoğlu G, Falakalı Mutaf B: İpekböceği (Bombycidae: Bombyx mori)’nin farklı genomik içerikli yumurtalarında vitellin proteini özelliklerinin araştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 1 (1): 23-29, 2008.
17. Yamashita M, Iwabuchi K: Bombyx mori prohemocyte division and differentiation in individual microcultures. J Insect Physiol, 47 (4-5): 325-331, 2001.
18. Ergün G, Aktaş S: ANOVA modellerinde kareler toplamı yöntemlerinin karşılaştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 15 (3): 481-484, 2009.
19. Schmidt-Nielsen K: Animal Physiology: Adaptations and Environment. 2nd ed., Chapter 12, Cambridge University Press, London, New York & Melbourne, 1979.
20. Randall D, Burggren W, French K: Eckert Animals Physiology: Mechanisms and Adaptations, 5th ed., Chapter 9, Freeman Publishing Co., 2002.