KENTLEŞMENİN SAĞLIK HARCAMALARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TÜRKİYE İÇİN ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Kentleşme bir toplumda sosyo-ekonomik ve kültürel birçok avantajı beraberinde getirirken bazı dezavantajlara da neden olmaktadır. Bu dezavantajların en önemlilerinden birisi hiç şüphesiz kendini sağlık alanında göstermektedir. Kentleşme; işsizlik, yoksulluk, aşırı nüfus artışına bağlı olarak ortaya çıkan düşük yaşam standartları, suç, çevre kirliliği, gecekondulaşma, trafik sorunları, yabancılaşma, belirsizlik, endişe, stres ve kaygıların artması gibi olumsuzluklara neden olmakta bu olumsuzluklarda sağlık sorunlarını artırmaktadır. Sağlık sorunlarının da artması sağlık harcamalarının artmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de 1975-2018 dönemine ait verileri kullanarak ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ile kentleşmenin sağlık harcamaları üzerindeki etkisini analiz etmek ve analiz sonucuna göre politika önerilerinde bulunmaktır. Analizde Türkiye’de yaşanan kentleşmenin sağlık harcamalarını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuç kapsamında Türkiye’de uygulanan kentleşme politikalarının yeniden gözden geçirilerek kentleşmenin sağlık problemleri üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve zamanla da ortadan kaldırmak amacıyla çevre ile uyumlu planlı ve düzenli bir kentleşme politikasını benimsemesi ve istikrarlı bir şekilde uygulaması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kentleşme, Sağlık Harcamaları, ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

PDF

___

Abbas, F. & Hiemenz, U. (2011). Determinants of Public Health expenditures in Pakistan. ZEF-Discussion Papers on Development Policy, No. 158.
Çetin, M. A. & Bakırtaş, İ. (2019). Does Urbanization Induce The Health Expenditures? A Dynamic Macro-Panel Analysis For Developing Countries. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 61, 208-222.
Ecevit, E., Çetin, M. & Yücel, A. G. (2018). Türki Cumhuriyetlerinde Sağlık Harcamalarının Belirleyicileri: Bir Panel Veri Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10 (19), 318-334.
Eriçok, R. E. & Yılancı, V. (2013). Eğitim Harcamaları Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, VIII(I), 87-101.
Fattahi, M. (2015). The role of urbanization rate in the relationship between air pollution and health expenditures: a dynamic panel data approach. International Letters of Social and Humanistic Sciences, Vol. 53, 68-72.
Feng, J., Lou, P. & Yu, Y. (2015). Health Care Expenditure over Life Cycle in the People’s Republic of China. Asian Development Review, vol. 32, no.1, 167–195.
Gujarati N. D. & Porter D.C. (2009), Temel Ekonometri, Literatür Yayıncılık. Çevirmenler: Ümit Şenesen ve Gülay Günlükn Şenesen.
Gülmez A. (2015). Türkiye’de Dış Finansman Kaynakları Ekonomik Büyüme İlişkisi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 139-152.
Güven, A. (2016). Kent, Kentlileşme ve Kentsel Yönetim İhtiyacı. Journal of International Management, EducationalandEconomicsPerspectives, 4(1), 21–30.
Jetter, M. & Parmeter, C. F. (2018). Does Urbanization Mean Bigger Governments?. Scand. J. of Economics, 120 (4), 1202–1228. Nordin, N. B., Nordin, N. B., Zainudin, N. B. & Yasin, N. H. B. M. (2017). Effects Of Rural And Urban Population On Health Care Expenditure: Case Of China And India. Proceedings of International Conference on Economics 2017 (ICE 2017), 286-299.
OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development). OECD Data. 17.04.2019 tarihinde https://data.oecd.org/ adresinden erişildi.
Pamuk, M. & Bektaş, H. (2014). Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Yıl:2, Cilt:2, Sayı:2, 77-90.
Pata, U. K., Yurtkuran, S., & Kalça, A., “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38 (2), 2016, 265-266.
Phillips, P. C. B., & Perron, P., “Test for a Unit Root in Time Series Reggression”, Biometrica, Cil:75, No:2, 1988, 335-346.
Sagarik, D. (2014). Public Expenditures on Health in ASEAN Member Countries: An Analysis of Trends and Policy Determinants. International Conference on Trends in Economics, Humanities and Management (ICTEHM'14), Pattaya /Thailand. Samadi, A. & Rad, E. H. (2013). Determinants of Healthcare Expenditure in Economic Cooperation Organization (ECO) Countries: Evidence from Panel Cointegration Tests. International Journal of Health Policy and Management, 1 (1), 63-68.
Shamsi, N. & Waqas, M. (2016). What Determine the Public Health Expenditure in Pakistan? Urbanization, Income and Unemployment. World Applied Sciences Journal 34 (4), 477-484.
Turanlı, M. T. & Beşirli, A. (2008). Impacts of urbanization process on mental health. Anatolian Journal of Psychiatry, 9, 238-243.
Ulusoy, A. & Vural, T. (2001), Kentleşmenin Sosyo Ekonomik Etkileri. Belediye Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 12, 1-17. World Bank (WB). Data Bank: World Development Indicators. 13.04.2019 tarihinde http://databank. worldbank.org/data/reports.aspx?source=world-development-indicators, adresinden erişildi.
Yılmaz, E. & Çitçi, S. (2011). Kentlerin Ortaya Çıkışı Ve Sosyo-Politik Açıdan Türkiye’de Kentleşme Dönemleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış, Cilt:10, Yıl: 2011, Sayı:35, 252-267.
Yüceşahin, M. M. & Özgür, E. M. (2008). Türkiye Kentlerinin Kentleşme Düzeylerinin Demografik, Ekonomik ve Sosyal Değişkenlerle Belirlenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 6 (2), 115-139.