Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği)

İslam’ın bilgi kaynakları Kur’an ve sünnettir. Kuran ve sünnet dini gruplar tarafından araçsallaştırılmaktadır Dini gruplar Kur’an ve sünneti çeşitli formlar içerisinde ve çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanmaktadır. Bu amaçlar kimi zaman insanlara bilgi vermek, onları aydınlatmakken; kimi zaman insanları etkilemek, onları kendi safına çekmek olabilir. Türkiye’de dini grupların dini bilgi kaynaklarını kullanımda araçsallaştırdığı formlar ile ilgili literatüre bakıldığında Sarıkaya’nın (2001) sohbetin/vaazın işlevinden bahsettiği çalışması, Büyükkara’nın (2007) dini gruplarda lider vaazlarının propagandaya dönüşmesini ele alması ve Sevinç’in (2012) vaazın araçsallığı ile ilgili yaptığı çalışma ön plandadır. Bu makalede ise Gülen Cemaati’nin İslam’ın bilgi kaynaklarını hangi formlar aracılığıyla kullandığını ortaya konulacaktır. Buna bağlı olarak bu makalenin temel amacı, Gülen cemaatinin dini bilgi kaynaklarını 1) Vaaz/sohbetler 2) Rüya, ilham, keşif ve Rüya, ilham, keşif ve keramet 3) Yayın grupları 4) Manipülasyonlar/ propagandalar ile kullanarak nasıl işlevsel hale getirildiğini açıklamaktır. Fetullah Gülen, Kur’an ve sünnete en çok vaaz ve sohbetlerde başvurmaktadır. Cemaat, rüya, keşif, ilham ve keramet ile ilgili sübjektif dini tecrübeleri de dini bir bilgi kaynağı olarak görmektedir. Dini grupların kendi bilgi aktını oluşturduğu yayın gruplarında ve propaganda/manipülasyonları içerisinde Kur’an ve sünneti işlevsel hale getirdiği ortadadır. Ayrıca bu makalede saha taraması ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Fetullah Gülen’in vaaz/sohbet videolarından, haberlerden ve ulaşılan kaynaklardan çıkarımlar yapılmış ve veri olarak kullanılmıştır. Vaaz ve sohbetlerinden yapılan alıntılarda anlaşılması güç kısımlar bütünlüğü ve bağlamı bozmayacak şekilde düzeltilmiş ve kısaltılmıştır. Türkiye’de dini grupların ve özelde Gülen Cemaatinin dini bilgiyi aktarmada araçsallaştırdığı formlar üzerine bütüncül bir çalışma olmaması bu makaleyi önemli ve özgün kılmaktadır. Sonuç olarak Gülen, toplumun Kur’an’a, sünnete, sahabe yaşantısına ilişkin hassasiyetini kullanarak insanları etkilemiştir. İnfak çerçevesinde himmet paraları toplanmış, itaat ile Cemaat dışında hareket edemeyen müntesipler yetiştirilmiştir. Rüyalar ile sıkıntıya düşülen konular çözülmüş ve Hz. Peygamber adeta Cemaat toplantılarında ve organizasyonlarında bulundurulmuştur. Cemaat, Türkiye’ye yaşattığı acı tecrübenin yanında dini gruplara ve dini gruplara mensup Müslümanlara dair olumsuz bir algının oluşmasına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

FETÖ, Dini bilgi kaynakları, Yayın grupları, Manipülasyonlar, Propaganda

Forms Instrumentalised While Using Sources of Religious Knownledge By Religious Groups (FETO Case)

The Qur'an and Sunnah, the basic sources of Islam, are used by religious groups for various purposes. These goals vary according to the existence of religious groups and the aims that groups want to achieve. The use of religious arguments in various forms in religious groups is very important to create a new and effective discourse and to involve people in the group mechanism. In this context, the subject of the essay is to reveal the forms through which Fetullah Gulen Community uses Islam's sources of information. The main purpose of this article is to explain how the Gülen community's religious sources of knowledge are made functional by using sermons /conversations, dream, inspiration, oracle, broadcast groups, manipulations/propaganda. In addition, content analysis method is used in this article. As a result, Gulen affects the people by using sensitivity to the Qur'an, sunnah, life of companionship. In the frame of the help, money was collected, and martens who were unable to move outside the congregation by obedience were raised. Issues that were troubled with dreams were solved and The Prophet Muhammed was found in congregational meetings and organizations. The community has caused a negative reaction to Muslims belonging to religious groups and religious groups as well as suffering experience in Turkey.

Keywords:

Feto Sources of Religious İnformation, Broadcast groups, Manipulations, Propaganda, Instrumentalized forms,

PDF

___

Ağlayan Gözlere, (2012) ‘‘Hocaefendi hizmet benim sevgilim oldu…’’ https://www.youtube.com/watch?v=8Gt7VoJdk78 01.03.2017
Arslan, H. (2016). Dini Gruplar ve Siyaset 2 FETÖ/ PDY, Ankara: Ankara Okulu
Ay, M., Düzgün, Ş. A., Esen M., (2011.) Sistematik Kelam, Ahmet Akbulut (Ed) Ankara: Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları
Bamteli (2017a) ‘‘İtirafçı Kılıklı Müfteriler’’ https://www.youtube.com/watch?v=wULKUc3AjAE 13.04.2017
Bamteli (2017b) ‘‘Mahpuslar, Mazlumlar, Muhacirler’’ https://www.youtube.com/watch?v=_eo0dTtny4s 18.05.2017
Büyükkara, M. A. (2007). ‘‘Dinî Grup Yapılarında Dine İlişkin Muhtemel Anlama ve Temsil Sorunları’’ İslam Araştırmaları Dergisi, S: 7
Cumhuriyet (2016). http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/575381/iste_kapatilan_45_gazete__16_televizyon__16_dergi__3_haber_ajansi_ve_23_radyonun_ismi.html 20.06.2017
Çağrı T. (2014) ‘‘Cemaat, ‘rüya’ ile kandırıyor’’ http://www.yeniakit.com.tr/haber/cemaat-ruya-ile-kandiriyor-12786.html (25.01.2017)
Çakır, R. (1990). Ayet ve Slogan, İstanbul: Metis Yayınları
Çelebi, İ. (t.y.) TDV İslam Ansiklopedisi C:35 http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=350307 19.04.2017
Demir, H. ( 2017) ‘‘Ezoterik Radikal Bir Nifak Hareketi Olarak FETÖ’’ Diyanet Aylık Dergi S: 313.
Düzgün, Ş. A. (Ed) (2013). Kelam El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları
Gülen, F. (2011) ‘‘Usuluddin’’ https://www.youtube.com/watch?v=9Dl0HF3RCMI 15.05.2017
Gülen, F. (2014) ‘‘İmanınız varsa dayanacaksınız.’’ https://www.youtube.com/watch?v=5g86cyBaLYk ( 20.03.2017)
Gülen, F. (2015) ‘‘Gönülden Nağmeler. Sabredenleri Müjdele...’’ https://www.youtube.com/watch?v=EAy5abkLNnA (27.03.2017)
Gülen, F. (2016) https://books.google.com.tr/books?id=1FPzCwAAQBAJ&pg=PT2313&lpg=PT2313&dq=onlar+oyle+bir+topluluktur+ki+onlarla+oturup+kalkan&source=bl&ots=me9uCuDW9c&sig=ULNHUWJ82pIChyqoTApQsTHLM-c&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi6r-bk6u3TAhXmCJoKHZYkD_cQ6AEIIjAA#v=onepage&q=onlar%20oyle%20bir%20topluluktur%20ki%20onlarla%20oturup%20kalkan&f=false 04.04.2017
Gülen, F. (2017) ‘‘Musab b. Umeyr’’https://www.youtube.com/watch?v=6io44BleRmc 15.05.2017
Gülen 1 (2017) ‘‘Ebu Bekir, Ömer, Osman, Ali ve sahabe-i kiram efendilerimizin teâvünü’’ https://www.youtube.com/watch?v=GlXpWO8BbWw 15.05.2017
Gülen 2. (2015) ‘‘Sabredenleri Müjdele’’ https://www.youtube.com/watch?v=EAy5abkLNnA 15.05.2017
Hey Gidi Günler. (2015) https://www.youtube.com/watch?v=yRXmQsUOH90 15.05.2017
FETÖ İstismarı, (2016) ‘‘Sayısız FETÖ istismarı Diyanet Raporunda’’ http://www.sabah.com.tr/gundem/2016/09/22/sayisiz-feto-istismari-diyanet-raporunda (25.01.2015)
Hicranınla Yandım (2014) ‘‘M.Fethullah Gülen Hocaefendi - Sahabe Fedakârlığı’’ https://www.youtube.com/watch?v=p4rbaAy1gzg ( 21.03.2017)
Kocadağ, Y. (2015) ‘‘Selefilik: Sebepleri, Tehlikeleri ve Karşı Stratejiler’’ Mezhep Araştırmaları, 8, (2) ss. 254.
Müsbet Hareket (2015) https://www.youtube.com/watch?v=s4yMFNgiiWk 19.04.2017
Olağanüstü Din Şurası. (2016). ‘‘Dini İstismar Hareketi FETÖ/PDY’’ https://webdosya.diyanet.gov.tr/anasayfa/UserFiles/Document/TextDocs/9a7d78e1-1513-4ef7-b294-e24dd4151b33.pdf erişim 10.04.2017
Ökten, G. (2015). ‘‘Kur’an’a Göre Bilginin Kaynakları’’ Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S: 39
Sarıkaya, M. S. (2001). ‘‘Dini Zihniyetimizin Oluşumunda Dini Tarikat ve Cemaatlerin Olumsuz İz Düşümleri’’ İnsan Bilimleri Araştırmaları Dergisi, S: 5-6,
Sevinç B. (2012). ‘‘Dinî Grupların Hafıza Zinciri Olarak Vaazın Araçsallığı: Kotku ve Gülen Örneği’’ Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53: (2)
STV (2016) ‘‘Hristiyan ve Yahudilerin Cennete gitme bölümü’’ https://www.youtube.com/watch?v=cPES4SfeCzU 18.05.2017
Sohbetler (2016a) ‘‘M.Fethullah Gülen Hocaefendi - Derleme Vaaz IZDIRAP’’ https://www.youtube.com/watch?v=-_3uZKsi0wM (15.03.2017)
Sohbetler, (2016b) ‘‘M.Fethullah Gülen Hocaefendi - Cesaret ve Korkmama’’ https://www.youtube.com/watch?v=7zu8AgyqnyQ (11.03.2017)
Sohbetler (2017) ‘‘Şadırvan Cami Sohbeti’’ https://www.youtube.com/watch?v=yOCzqEH4EFM 19.04.2017
Şener N. (2010) Ergenekon Belgelerinde Fetullah Gülen ve Cemaat, İstanbul: Destek Yayınevi
Tatlıcan, İ. (2014) ‘‘Nurculuk ile Gülen Cemaati Arasındaki 8 Fark’’ http://www.risalehaber.com/nurculuk-ile-gulen-cemaati-arasindaki-8-fark-200369h.htm (11.04.2017)
TBMM. (2017). ‘‘FETÖ/ PDY Meclis Araştırma Komisyonu Raporu’’ t24.com.tr/files/20161222094641_yeni-duzeltilmis-rapor-15.12.2016.pdf 21.04.2017
Turan, A. (2017) ‘‘Said-i Nursi ve Nurculuk’’ http://omu.dergipark.gov.tr/omuifd/issue/20305/215578 05.02.2017
Veren, N. (2007). ABD'nin Truva Atı Fetullah Gülen Hareketi: Kuşatma https://docs.google.com/file/d/0B1uPmG61ZGd0TFVMclZOZ2ZuQXc/view 10.02.2017
Yavuz, H. (2005). Modernleşen Müslümanlar Nurcular, Nakşiler, Milli Görüş ve AK Parti, İstanbul: Kitap Yayınevi
Yavuz, Y. Ş., Tdv İslam Ansiklopedisi C:25 http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=250269 04.05.2017