Türkiye'de Cumhuriyetin Erken Döneminde Max Weber Etkisi ve Bu Etkiyi Anlamak

Sosyoloji, Türkiyede Batıdaki birçok ülkeyle eşzamanlı olarak kurumsallaşmışve alana ilişkin gelişmeler en başından itibaren yakından takip edilmiştir. Ancak budurum sadece bir izleme faaliyeti olarak kalmamış, Batı sosyolojisiyle kurulan yakınilişki ve katkılarla bir form kazanmıştır. Buna bağlı olarak bu süreçte, Batı sosyolo- jisinin önemli isimleri ve ekolleri ile kurulan ilişkinin boyutu, etki tartışmalarını daberaberinde getirmiştir. Ancak bu tartışmalar Türkiyede genellikle sadece etki ya dailham temelinde sürdürülmüş, böylece ekol ya da isimlerle kurulan ilişkinin özellik- lerinin çok boyutlu bir biçimde kavranması pek mümkün olmamıştır. Bu makaledeCumhuriyetin erken döneminde Max Weber sosyolojisiyle kurulan ilişkinin nitelik- leri tartışılacak ve bu ilişkinin kavranabilmesi için gerekli sosyolojik perspektif ortayakoyulacaktır.

Impact of Max Weber in the Early Republican Period in Turkeyand Understanding this Impact

Sociology has been institutionalized concurrently with many countries inthe West and the developments in the field of sociology have been closely watchedfrom the very beginning in Turkey. But this was not only an activity of pursuit, andhad a form through close relations with and contributions of the Western sociology.Within this process, the dimension of the relation established with the important na- mes and schools of the Western sociology has brought the argumentations of imp acttogether. But, these argument s have been pursued on the basis of impact or inspirati- on in Turkey, therefore it was not possible to comprehend the characteristics of theserelations established with the schools or names at a multi-dimensional level. In thisarticle, the characteristics of the relation established with the sociology of Max Weberin early Republican era will be argued and the necessary sociological perspective tocomprehend this relationship will be revealed.

PDF

___

Barkan, Ö. L. (1935-36/1980). Harp sonu tarımsal reform hareketleri, Türkiy ede top rak meselesi: Top lu eserler I içinde (s. 23-105), İstanbul: Gözlem. Barkan, Ö. L. (1937/1980). Milli kurtuluş hareketlerinin iktisadi esasları. Türki- y ede top rak meselesi: Top lu eserler I içinde (s. 107-123). İstanbul: Gözlem. Barkan, Ö. L. (1951). Bibliyografya: İktisadi inhitat tarihimizin ahlak ve zihniyet meseleleri. İktisat Fakültesi Mecmuası 12 (3-4), 162-173. Bendix, R. (1962). Max Weber: An intellectual p ortrait. New York: Anchor Books. Coenen-Huther, J. (2013). Durkheimı anlamak. İstanbul: İletişim. Çelebi, N. ve Kızılçelik. S. (2002). İstanbulda bir Alman profesör: Gerhard Kess- ler. Sosy oloj i Araştırmaları Dergisi 5 (2), 105-123. Doğan, N. (2012). Alman sosy oloj i geleneği. İstanbul: Kitabevi. Ergun, D. (1985). Türkiyede Cumhuriyet döneminde sosyoloji ve gelişmesi, Cumhuriy et dönemi Türkiy e ansiklop edisi içinde, (Cilt 8, s. 2161). İstanbul: İletişim. Ertürk, R. (2002). Türk sosyoloji tarihi çalışmaları ve Hilmi Ziya Ülken. Türk Yurdu 22 (174), 27-32. Ertürk, R. (2004). Türk sosyolojisinin gelişimi üstüne. Sosy oloj i Konf eransları: Yir- mi Dokuzuncu Kitap . s. 87-97. Ertürk, R. (2005). Ziya Gökalp ve Durkheim ilişkisi ve bu ilişkinin tarifi. Sosy oloj i Dergisi. 3. Dizi (Sayı 10), s. 81-90. Fındıkoğlu, Z. F. (1963). Türk sosyolojisinde iki Alman sosyoloğu: Prof. Kessler ve Prof. Rustow. İktisat Fakültesi Mecmuası 23 (3-4), 33-50. Freund, J. (2002). Max Weber zamanında Alman sosyolojisi. Sosy oloj ik çözümle- menin tarihi içinde (s. 157-191). T. Bottomore ve R. Nisbet (Der.). A. Uğur ve M. Tunçay (Yay. Haz.). A. Şenel (Çev.). Ankara: Ayraç. Fleury, .L. (2009). Max Weber. Ankara: Dost. Gencer, B. (2009). Türkçede Weber. Max Weberi anlamak içinde (s. 7-20). S. Kalberg. Ankara: Lotus. Gerth, H. H. ve Mills, C. W. (1996). Giriş. Sosy oloj i yazıları içinde, M. Weber. H. H. Gerth ve C. W. Mills (Yay. Haz.). T. Parla (Çev.). İstanbul: İletişim. Giddens, A. (1992). Max Weber düşüncesinde siyaset ve sosy oloj i. A. Çiğdem (Çev.). Ankara: Vadi. Goldstone, J. A. (2000). The rise of the West-or not? A revision to socio-economic history. Sociological theory , Cilt 18 (Sayı 2), s. 175-194. Hänlein, A. (2008). Gerhard Kesslerin hayatı ve Türkiyede sosyal politikanın gelişmesindeki katkıları. (Çev. Alpay Hekimler). Sosyal siyaset konf eransları, (Sayı 54), s. 203-213. İlyasoğlu, A. (1985). Türkiyede Sosyolojinin Gelişmesi ve Sosyoloji Araştırmaları, Cumhuriy et dönemi türkiy e ansiklop edisi içinde, (Cilt 8, s. 2171-2172). İstanbul: İle- tişim. Kalberg, S. (2009). Max Weberi anlamak. (Çev. Bedri Gencer). Ankara: Lotus. Kaya, T. (2008) İçtimaiyattan Sosyolojiye: İÜEF Sosyoloji Bölümünün tarihine ve Sosy oloj i Dergisine Dair. Türkiy e Araştırmaları Literatür Dergisi (Türk Sosy oloj i Ta- rihi Özel Say ısı) 6 (11), 713-730. Kaya, T. (2011). Türk sosy oloj isinin Amerikan sosy oloj isiy le ilişkisi ve bu ilişkinin tarif i, Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı. Kessler, G. (1937). İktisat Fakültesinde açış dersi, Üniversite konf eransları: 1936- 1937, İstanbul. Kessler, G. (1938). İçtimaiyata başlangıç. Z. F. Fındıkoğlu (Çev.). İstanbul: İktisat Fakültesi. Kessler, G. (1939). Türkiyenin içtimai siyaset meseleleri. İktisat Fakültesi Mecmu- ası. (Sayı 1), s. 138-166. MacRae, D. (1985) Weber. N. Vergin (Çev.). AFA. Mommsen, W. J. (2000) Max Webers grand sociology: The origins and compo- sition of Wirtschaft und Gesellschaft: Soziologie. History and theory, 39 (3), 364-383. Okan, O. (2008). Prens Sabahattin literatürü üzerine, Türkiy e Araştırmaları Lite- ratür Dergisi (Türk Sosy oloj i Tarihi Özel Say ısı) 6 (11), 477-498. Reyhan, C. (2008). Osmanlıda kap italizmin kökenleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt. Reyhan, C. (2012). Ütopya ile gerçeklik arasında Osmanlı üzerine tarih yazımı. Tarih ve top lum, (Sayı 14), s. 73-94. Ringer, F. (2006). Weberin metodoloj isi. Mehmet Küçük (Çev.). Ankara: Do- ğu-Batı. Röpke, W. (1934). Ekonominin bugünkü meseleleri, İstanbul: Türkiye Matbaası. Rüstow, A. (1934). İktisat sistemi ve iktisat ideolojisi, W. Röpke (Ed.), Ekonomi- nin bugünkü meseleleri (1. Baskı) içinde (s. 7-24). Sayar, A. G. (1998). Bir iktisatçının entelektüel p ortresi: Sabri F. Ülgener. İstanbul: Eren. Sayar, A. G. (2009). Kitap Tahlili: Osmanlıda Kapitalizmin Kökenleri. Bey kent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), s. 172-195. Sezer, B. (1986). Ziya Gökalp ve Durkheim. 60. ölüm y ıldönümünde Ziya Gökalp içinde (s. 19-26). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü. Sezer, B. (1988). Ziya Gökalp üzerine iki değerlendirme, İstanbul Üniversitesi Basın Yay ın Yüksekokulu Yıllığı I. s. 226-240. Sezer, B. (1989). Türk Sosyologları ve Eserleri I. Sosy oloj i Dergisi, 3. Dizi (Sayı 1), s. 1-96. Sunar, L. (2012). Marx ve Weberde doğu top lumları. İstanbul: Ayrıntı. Swedberg, R. (2003). The changing picture of Max Webers sociology. Annual Review of Sociology , Cilt 29, s. 283-306. Tiryakian, E. A. (1975). Neither Marx nor Durkheim Perhaps Weber. Ameri- can Journal of Sociology 81 (1), 1-33. Turhan, R. (2013). Türkiy ede iktisat tarihi çalışmalarının gelişimi. Konya: Çizgi. Turner, B. (2001). Marx ve oryantalizmin sonu. H. Çağatay Keskinok (Çev.). İs- tanbul: Kaynak. Türkdoğan. O. (1985). Max Weber: Günümüzde ve Türkiy ede Weberci görüşler, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. Tütengil, C. O. (1963). Ord. Prof. Dr. G. Kesslerin sosyoloji tarihimizdeki yeri ve Türkiyedeki yayınlarının bibliyografyası. İktisat Fakültesi Mecmuası 23 (3-4), 51-66. Ülgener, S. F. (1940-41). İktisadi hayatta zihniyetin rolü ve tezahürleri, İktisat Fakültesi Mecmuası 2 (3-4), 351-380. Ülgener, S. F. (1951/2006). İktisadi inhitat tarihimizin ahlak ve zihniy et meseleleri. İstanbul: Derin. Ülgener, S. F. (1981/2006). Zihniy et ve din: İslam, tasavvuf ve çözülme devri iktisat ahlakı. İstanbul: Derin. Weber, M. (1996). Almanyada kapitalizm ve kırsal toplum. Sosy oloj i yazıları. H. H. Gerth ve C. W. Mills (Yay. Haz.). T. Parla (Çev.). İstanbul: İletişim. Weber, M. (2011). Protestan ahlakı ve kap italizmin ruhu. M. Köktürk (Çev.). An- kara: BilgeSu. Weber, M. (2012). Ekonomi ve top lum. L. Boyacı (Çev.). İstanbul: Yarın. Wood, E. M. (2008). Kap italizm demokrasiy e karşı. Ş. Artaş (Çev.). İstanbul: Yor- dam.