ATAERKİL PAZARLIK BAĞLAMINDA TÜRBAN TARTIŞMASI

İslamcılık Türkiye’de 1980’lerde dünyadaki yükselişine paralel olarak hızla gündemi işgal etti. Türban ise bu dönemin en önemli tartışması olarak tarihte yer aldı. Türbanlı öğrencilerin mücadelesi kamusal alana dahil olma talepleri nedeniyle pek çok araştırmada modernleşmeci bir çizgide değerlendirildi. Ancak İslamcı kadın yazarların gündeminde örtünme başka açılardan da ele alındı. Bu çalışmanın amacı İslamcı kadınların yazılarında örtünmenin içerdiği anlamları bulmaya çalışmaktır. Ayrıca bu anlamları “ataerkil pazarlık” kavramıyla ele alarak türbanın ataerkil pazarlıktaki işlevi sorgulanacaktır. Bu bağlamda İslamcı kadın yazarlardan Fatma Barbarosoğlu, Cihan Aktaş, Nazife Şişman, Yıldız Ramazaoğlu ve Mualla Gülnaz’ın türban/başörtüsü konulu kitapları ve makalelerinden türbana ilişkin tutumları tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türban, Ataerkil Pazarlık, Modernleşme

PDF

___

Akkent, M. ve Franger, G. (1987), Das Kopftuch Başörtü, Frankfurt: Dağyeli
Aktaş, C. (2006), Başörtüsünün Soykütüğü Üzerine Düşünmek, Birikim Dergisi, sayı 210, 46-51.
Aktaş, C. (2015), Bacıdan Bayan’a: İslamcı Kadınların Kamusal Alan Tecrübesi, İstanbul: KapıYayınları
Aktaş, C. (2016), İslamcılık, İstanbul: İz Yayıncılık
Aktaş, C. (2018), Türbanın Yeniden İcadı, İstanbul: İz Yayıncılık
Aktay, Y. (2005), Sunuş, içinde, Y. Aktay (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık, İstanbul: İletişim
Ali, K. (2015), Cinsel ahlak ve İslam, (Çev.: A. B. Baloğlu), İstanbul: İletişim
Arat, Y. (1995), Feminizm ve İslam: Kadın ve Aile Dergisinin Düşündürdükleri, içinde, Ş. Tekeli (Ed.), 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, İstanbul: İletişim
Arat, Y. (2005), Türkiye’de Modernleşme Projesi ve Kadınlar., içinde, S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.) Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
Barbarosoğlu, F. (2014), Şov ve Mahrem, İstanbul: Profil Yayıncılık
Barbarosoğlu, F. (2015a), Kamusal Alanda Başörtülüler, İstanbul: Profil Yayıncılık
Barbarosoğlu, F. (2015b), İmaj ve Takva, İstanbul: Profil Yayıncılık
Barbarosoğlu, F. (2017), Moda ve Zihniyet, İstanbul: İz Yayıncılık
Berktay, F. (2000), Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul: Metis Yayınları
Berktay, F. (2015), Feminist Teoride Beden ve Cinselliğin toplumsal İnşası, içinde, F.Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı, İstanbul: Opsiyon Yayınları
Bulaç, A. (2005), İslam’ın Üç Siyaset Tarzı ve İslamcıların Üç Nesli, içinde, Y. Aktay (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık, İstanbul: İletişim
Çelebi, B., (2018), antik yunan Toplumunun suskun Kadınları, içinde, M. Evsile, İ. Serbestoğlu ve T. Öcan (Ed.), Sosyal Bilimlerde Güncel Akademik Çalışmalar, Ankara: Gece Kitaplığı
Direk, Z. (2006), Başörtüsü Yasağı Üzerine, Amargi, Sayı 1, 16-18.
Eraslan, S. (2000), Refahlı Kadın Tecrübesi, içinde. Y. Ramazanoğlu (Ed.), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Tarihi Dönüşümü, İstanbul: Pınar yayınları
Göle, N. (2001), Modern Mahrem Medeniyet ve Örtünme, İstanbul: Metis Yayınları
Gülnaz, M. (2000), Nisvan-ı İslam, içinde. Y. Ramazanoğlu (Ed.), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Tarihi Dönüşümü, İstanbul: Pınar yayınları
Işık, İ.E. (1998), Beden ve Toplum Kuramı, İstanbul: Bağlam Yayınları
İlyasoğlu, A. (2013), Örtülü Kimlik, İstanbul: Metis Yayınları
İmam, A.M. (2015), Müslüman Dinsel Sağ (“Köktenciler”) ve Cinsellik, içinde, P. İlkkaracan (Ed.), Müslüman toplumlarda Kadın ve Cinsellik, (Çev.: E. Salman), İstanbul: İletişim
Kandiyoti, D. (2013), Cariyeler, Bacılar ve Yurttaşlar, İstanbul: Metis Yayınları
Kara, Z. (2012), Günahkâr Bedenlerden Referans Bedenlere İslam da Beden Algısı Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12 (1), 7–41.
Kovanlıkaya, Ç. (2017), Bedenin Ört (ün)me Paradoksu, Felsefelogos, sayı 67, 35-48.
Köse, E. (2011), Dindar Kadınlığın Kurulumunda Tesettür: Beden, Yazın ve Özneleşme, içinde, S. Sancar (Ed.), Birkaç Arpa boyu 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
Kubilay, Ç. (2010), Türban Sorunu Bağlamında Siyasal İslamcı söylemin “Alternatif” Yurttaşlık Tasarımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 135-164.
Llyod, G. (1996), Erkek Akıl Batı Felsefesinde “Erkek” ve “Kadın, (Çev. M.Özcan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Mernissi, F. (2015), İslam’da Aktif Kadın Cinselliği Anlayışı, içinde, P. İlkkaracan (Ed.), Müslüman toplumlarda Kadın ve Cinsellik, (Çev.: E. Salman), İstanbul: İletişim
Navaro-Yaşın, Y. (2012), Kimlik Piyasası Metalar, İslamcılık, Laiklik, içinde, D. Kandiyoti ve A. Saktanber (Ed.), Kültür Fragmanları, İstanbul: Metis Yayınları
Özbudun, S. (2015), Dinler, İslam ve Kadın Bedeni, içinde, F.Z. Fidan ve D. Alptekin (Ed.), Kadın Bedeni ve İstismarı, İstanbul: Opsiyon Yayınları
Ramazanoğlu, Y. (2000), Yol Ayrımında İslamcı ve Feminist Kadınlar, içinde. Y. Ramazanoğlu (Ed.), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Tarihi Dönüşümü, İstanbul: Pınar yayınları
Ramazanoğlu, Y. (2005), Cumhuriyet’in Dindar Kadınları, içinde, Y. Aktay (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık, İstanbul: İletişim
Ramazanoğlu, Y. (2008), Apartheid: Türkiye’nin Örtülü Gerçeği, Birikim Dergisi, sayı 227, 31-37.
Sirman, N. (2006), Türkiye’nin Kamusunda Endişe, Amargi, Sayı 1, 19-21.
Şeni, N. (1995), 19. Yüzyıl Sonunda İstanbul Mizah Basınında Moda ve Kadın Kıyafetleri, içinde, Ş. Tekeli (Ed.), 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, İstanbul: İletişim
Şişman, N. (2000), Türkiye’de Çağdaş Kadınların İslamcı Kadın Algısı, içinde. Y. Ramazanoğlu (Ed.), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadın Tarihi Dönüşümü, İstanbul: Pınar yayınları
Şişman, N. (2011), Sınırsız Dünyanın Yeni Sınırı Başörtüsü, İstanbul: Timaş
Şişman, N. (2013), Emanetten Mülke, İstanbul: İz Yayıncılık
Şişman, N. (2015), Küreselleşmenin Pençesi İslam’ın Peçesi, İstanbul: İnsan Yayınları
Yılmaz, Z. (2011), Küresel İslam Hareketinde Kadının Yeni Temsil Biçimleri: Türkiye Örneği, içinde, S. Sancar (Ed.), Birkaç Arpa boyu 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları