PEŞTUNLARIN KÖKENİ: BENE İSRAİL TEORİSİ/ ETNOLOJİK, TARİHİ, DİLBİLİMSEL VE GENETİK KAYNAKLARIN IŞIĞINDA BİR TARTIŞMA

Peştunlar (veya Pahtun/Patanlar) Asya’nın en ilgi çekici ve haklarında en fazla araştırma yapılan halklarından biridir. Ancak bu araştırmalara rağmen Peştun halkının kökenleri konusunda bir görüş birliğine varılmış değildir. Afganistan’da 15 milyon, Pakistan’da ise 35 milyon Peştun’un yaşadığı tahmin edilmektedir. Peştunların soyunun İsrailoğullarına dayandığı iddiasına ilk olarak Babür Şahı Cihangir’in (1605-1627) saray hizmetkârlarından olan Nimetullah'ın tahminen 1612 yılında tamamladığı Makhzan-i Afgani’de rastlanmaktadır. Peştunların İsrail soyundan geldiklerine dönük iddialar 19. asırda Afganistan’a olan ilgileri giderek artan İngiliz araştırmacılar arasında ilgi odağı haline gelmiştir. Hatta hikâye biraz daha ilginç hale getirilerek Peştunların, Assurların İsrail Krallığını yıktıkları zaman sürdükleri ve kendilerinden bir daha haber alınamayan kayıp on kabilenin torunları olduğu ileri sürülmüştür. Öte yandan Peştunların Aryan kökenli oldukları tezide oldukça önemlidir. Başlangıçta sadece dilbilimsel ve arkeolojik kanıtlara dayalı olarak kurgulanan Aryan tezi teorileri zamanla siyasal anlamlar da kazanarak bilimsel sınırların ötesine taşınmıştır. Yazıda birçok ispat ve konu kullanılmakla birlikte; Peştunların ırkî değil etno-kültürel bir tanımlama olduğu varsayımına varılmıştır ve Peştunlar arasında yapılan genetik araştırmalarda Ortadoğu kökenli genlere rastlanmasından anlaşıldığı üzere aslında soyları farklı halklara dayanmakla birlikte bugün Peştun kimliğini benimsemiş çok sayıda birey bulunmaktadır.

THE ORIGIN OF PASHTUNS: THEORY OF BENE ISRAEL/ A DISCUSSION IN THE LIGHT OF ETHNOLOGICAL, HISTORICAL, LINGUISTIC AND GENETIC RESOURCES

Pashtun's are one of most interesting and well-researched peoples in Asia. However, despite these studies, there is no consensus on the origins of Pashtun people. It is estimated that there are 15 million Pashtun's in Afghanistan and 35 million Pashtun's in Pakistan. The claim that the Pashtuns were based on the Israelites was first encountered in Makhzan-i Afghani, which Mughal Shah Cihangir (1605-1627) completed in 1612, approximately by Nimetullah, one of the palace servants. Allegations that Pashtuns are descended from Israel, British researchers are increasingly interested in Afghanistan has become the focus of attention. In fact, the story has been made a little more interesting and suggested that the descendants of the Ten Lost Tribes who survived when the Pashtuns and Assyrians destroyed the Israeli Kingdom and were never heard of again. Otherwise, it is very important in the thesis that Pashtun have Aryan’s origin. The Aryan thesis, originally based solely on linguistic and archaeological evidence, has gradually gained political meaning and moved beyond scientific boundaries. Although many proofs and subjects are used in the manuscript, it is assumed that Pashtuns are ethnographic and cultural descriptions rather than race. In genetic research among Pashtuns, there are many individuals who have adopted Pashtun's identity, although their descendants are based on different populations. 

___

  • Erden, Gökhan, Ulaş Töre Sivrioğlu. “Peştunların Kökeni: Bene İsrail Teorisi/ Etnolojik, Tarihi, Dilbilimsel ve Genetik Kaynakların Işığında Bir Tartışma.” İsrailiyat: İsrail ve Yahudi Çalışmaları Dergisi, no. 5 (Kış 2019): 16-32.