Zihinsel Engellilerin İstihdamı ve Korumalı İşyeri Projesinin İşverenler Açısından Uygulanabilirliği: Trabzon Örneği

Ağır engelliler grubuna giren ve farklı nedenlerle engelli istihdam çalışmaları içerisinde göz ardı edilen engelli grubunu oluşturan zihinsel engellilerin istihdamı için devlet yakın zaman önce korumalı işyeri projesini hayata geçirdi. Bu projenin başarısında anahtar olan işverenlerin, korumalı işyeri açma konusunda yaklaşımlarını ortaya koymak bu araştırmanın amacıdır. Nitel bir araştırma olan bu çalışma kapsamında, Trabzon’da 35 ve üzeri işçi çalıştıran, korumalı işyeri uygulaması hakkında bilgi sahibi olan 16 işletme sahibine yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre işletme sahipleri zihinsel engellilerin çalışma hayatı içerisinde olmalarını desteklemekle beraber, bu kişilerin çalışacakları yerler olan korumalı işyeri açma konusuna olumsuz bakmaktadırlar. Bunun en önemli sebebi olarak korumalı işyerlerinin işletme mantığı ile işletilemeyeceğini, bu işin bir sosyal hizmet olduğunu dolayısıyla devletin korumalı işyerlerini kendi kurumları aracılığıyla açarak işletmesi gerektiğini ortaya koymuşlardır.

Anahtar Kelimeler:

Zihinsel Engelliler, Sosyal Model, Korumalı İşyeri, Trabzon, İşletme Sahibi

Learning Disabled People’s Employment and Applicability of Sheltered Workshops for Employers: The Case of Trabzon

Learning diasabled persons, for different reasons, are the most neglected group in the employment processes. In this regard, Turkish government has recently initiated Sheltered Workshops Project to facilitate their employment. The aim of this study is to find out the views of employers who are the key in the success of the said project. Therefore, 16 semi-structured interviews were conducted with business owners who employ 35 people or more, and are aware of the Sheltered Workshops Project. The descriptive analysis method was employed to analyze the data. The study reveals that business owners support the inclusion of learning disabled people into working life however, they are reluctant to open a sheltered workshop. The main reason behind it, they state, is that the sheltered workshops cannot be operated with an entrepreneurial approach as it is a social project in its origin. Hence, the state should open, manage them through its affiliates.

Keywords:

Learning Disabled People, Social Model, Sheltered Workshop, Trabzon, Business owner,

PDF

___

ALVAR, Burcu, Isparta’da Engelli İstihdamı Ve Sorunları, (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2014.
ALKAN MEŞHUR, Filiz, Engellilerin Bir İstihdam Seçeneği Olarak Tele Çalışma Modellenmesi ve Modelin Kent Planlama Açısından irdelenmesi, (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya 2006.
BERKÜN, Sanem, Özürlülerin İstihdamında Ev Esaslı Tele Çalışma, Evde Tele Çalışma: Bursa ili Belediyelerinden Örnekler, ( Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Bursa 2012.
ÇINARLI, Serkan, Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesinde Engelli Hakları : (Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2008.
DALBAY, R.Saim, Özürlü Yakınlarının Özürlülere Yönelik Sosyal Politikalara İlişkin Bilgi Beklenti ve Memnuniyet Dereceleri: Isparta Örneği, (Yüksek Lisans Tez), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta 2009.
GÜNGÖR, Fethi. Güler Güneş, “Dünya’daki Gelişmeler Paralelinde Türkiye’de Değişen Özürlülük Politikaları” Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2011- Mart 2012, S: 3, ss.30-31.
HERGÜNER, Burak. "Examining the Legacy of Large-scale Sports Events as a Governance Issue: A Case Study from Trabzon, Turkey" Karadeniz Arastirmalari 47 (2015): 151-161.
HERGÜNER, Burak. "Revisiting history: Social capital formation in Ahi unions."Academic Research International 3, no. 3 (2012): 357-364.
HERGÜNER, Burak. "In Pursuit of Equity: The Capability Approach and Education." Public Policy and Administration Research 2, no.5, (2012): 22-28.
HERGÜNER, Burak. "Public value as a framework for reforming publicly funded museums." International Journal of Public Sector Management 28, no. 6 (2015): 461-474.
HUSEYİNALİZADEH Miyandoab, Siyavuş Zihinsel Engelli Kardeşi Olan ve Zihinsel Engelli Kardeşi Olmayan 7-13 Yaş Grubu Çocukların Aile Resim Çizimlerinin Karşılaştırılması ve Analizi: (Doktora Tezi), Ankara Hacettepe Üniversitesi, Ankara 2008.
KÖKSAL, Ayşegül, Türkiye’de Engelli İstihdamı ve Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2010.
KORDLAR, Mona Azimzadeh, Mesleki Eğitim Kurslarının Özürlülerin İstihdamındaki Rolü, (Yüksek Lisans Tezi ), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2013, s.66
ORHAN, Serdar, Türkiye’de Özürlü Dostu İstihdam Politikaları : (Durum Analizi Ve Öneriler), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,(Doktora Tezi), Sakarya 2011.
ÖLMEZOĞLU, Necla İrem, Çalışma Yaşamında Engelliler: Gümüşhane İli Engelli İstihdamına İlişkin Emek Arz Yönlü Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara 2015, s.31
ÖZGÖKÇELER, Serhat. Alper, Yusuf, “Özürlüler Kanunu’nun Sosyal Model Açısından Değerlendirilmesi”, İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2010, C. 1, S. 1, S.50-51, ss. 33-54
ÖZGÜR Hakan. Çavuş Akay Tekin, Türkiye’de Engellilerin İstihdam Yöntemi Olarak Korumalı İşyeri Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:30, S:1, Y:2015, ss.145-165
PATIR, Çağla, Özürlülük Olgusunun Tarihsel Sürecinde 1980 Sonrası Söylem ve Politikaların Küreselleşme Geçirilebilirliği Üzerine Bir Tartışma: (Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2012.
TOPÇUOĞLU, Reyhan Atasü, “Medikal Modelden Sosyal Modele Geçiş, Sosyal Politika ve Sosyal Hizmetler”, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi: C:25,s:2, 2014,ss.129.
TÜİK. Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması, Ankara 2010.
ÜNAL, Canan, Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Sosyal Güvenlik Hukukunda Özürlüler ve Yeni Yaklaşımlar: Türkiye Açısından Uygulanabilirliği , (Yüksek Lisans), Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2011.
YILMAZ, Sabri, İlköğretim Birinci Kademedeki Eğitilebilir Zihinsel Engelli Öğrencilerde Fizyoterapi Yöntemleri Kullanılarak Çalışılan İnce Motor Fonksiyonların Yazma Becerilerine Etkilerinin İncelenmesi: (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, , Konya-2009.
Özürlüler Kanunu, 5378.