Karmaşıklık Kuramının Uygulamalı Bir Sosyal Bilim Olan Sosyal Hizmete Yansımaları

Bu makalede, önce doğa bilimlerinde daha sonra sosyal bilimlerde bir paradigma değişimine işaret eden Karmaşıklık kuramı, sosyal hizmet meslek ve disiplininin bilgi temeli ve uygulama süreci açısından ele alınmaktadır. Karmaşıklık kuramı, sosyal sistemlerin öngörülmezliğini, doğrusal değil döngüsel neden-sonuç ilişkisini, düzensizlik ve düzenin iç içeliğini, çevreye uyarlanan ve adapte olan, kendini organize eden yapıları içermekte ve küçük değişimlerin beklenmedik sonuçlara yol açabileceğini iletmektedir. Birey, aile, grup, topluluk ve toplum düzeylerinde insan ihtiyaç ve sorunlarının çözümlenmesinde müdahalelerde bulunan, politika ve hizmet üreten, kaynaklarla müracaatçı sistemlerini bir araya getiren sosyal hizmet bilim ve mesleğinin karmaşıklık kuramının sunduğu bu boyutları uygulamalarında daha fazla kullanmaya ihtiyacı vardır. Çünkü insan ihtiyaç ve sorunları gün geçtikçe karmaşıklaşmakta ve çözüm üretmede tek boyutlu neden-sonuç ilişkisi yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle çalışmada karmaşıklaşan müracaatçı sorunlarını anlamak ve çözüm üretmek için karmaşıklık kuramının, sosyal bilimler alanındaki sosyal hizmet bilim ve meslek alanına uyarlanması ve ilişkisel açıklamaların yapılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Karmaşıklık Kuramı, Kaos, Bilim, Sosyal Bilim, Sosyal Hizmet

The Reflections of Complexity Theory on Social Work as an Applied Social Science

In this article, Complexity theory, which points out to a paradigm shift firstly in natural sciences, later in social sciences, is discussed within the knowledge base and practice processes of social work profession and discipline. Complexity theory includes non-predictivity; circular, instead of linear causality; intertwined structure of chaos and order, environmental adaptation and spontaneous self-organization and small changes resulting in unexpected results. In this work, it is aimed to adapt and explain complexity theory in social work as a profession and discipline, in order to understand complex client problems and provide solutions to them.

Keywords:

Complexity Theory, Chaos, Science, Social Science, Social Work,

PDF

___

Allen, P.M. (1997). Cities and regions as self-organizing systems models of complexity. UK: Gordon and Breach Science Publishers.
Bozkurt, V. (2003). Bilimler tarihi ve felsefesi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları Felsefe Dizisi.
Byrne, D. (1998). Complexity theory and the social sciences. London: Routledge.
Cılga, İ. (2004). Bilim ve meslek olarak Türkiye’de Sosyal Hizmet. Ankara: HÜ Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Yayınları.
Gleick, J. (2014). Kaos: Kaosun kutsal kitabı (Çev: İ. A. Demir), Birinci Basım. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
Gulbenkian Komisyonu (2005). Sosyal bilimleri açın: sosyal bilimlerin yeniden yapılanması üzerine rapor. İstanbul: Metis Yayınevi.
Gürsakal, N. (2007). Sosyal bilimler: Karmaşıklık ve kaos. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Erdemir, E. ve Koç, U. (2010). Postmodernism and complexity: A paradigmatic debate in the context of organization theory. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(1): 25-48.
Eve, R.A., S. Horsfall, ve M.E. Lee (Ed.) (1997). Chaos, complexity and sociology. Myths models and theories. USA: Sage Publications.
Fisher, D., A. Lapedes, N. Packard and B. Wendroff (1987). Evolution, games and learning: Models for adaptation in machines and nature: Proceedings of the 5th annual ınternational conference of the center for non-linear studies. New York: Elsevier.
Kirk, S.A., W.J. Reid (2002). Science and Social Work: A Critical Appraisal. New York: Columbia University Press.
Koç, U. (2004). Komplekslik yaklaşımı ve bilgi yönetimi. 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayınları: 419- 432.
Lee, M.E. (1997). “From Enlightenment to Chaos. Toward Non-Modern Social Theory”. İçinde (s. 15-30) Chaos, complexity and sociology. Myths models and theories. Eve, R.A., S. Horsfall ve M.E. Lee (Ed.) USA: Sage Publications.
Polat, G. (2007). Kanıta Dayalı Sosyal Hizmet Uygulaması. Sağlık ve Toplum Dergisi, 17(3); 34-42.
Ruelle, D. (2014). Raslantı ve kaos. (Çev: D. Yurtören). Birinci Baskı. Ankara: Say Yayınları.
Stevens, I. ve Hasset, P. (2007). Applying complexity theory to risk in child protection practice. Journal of Childhood, 14 (1); 128-144.
Stacey, R. D. (2000). Strategic management and organisational dynamics: The challenge of complexity. London: Prentice Hall.
Tekeli, İ. (2008). Sosyal bilimler için merkezi önemde bir problem tanımlama girişimi. Türk Sosyal Bilimler Derneği 40.Yılı Sempozyumu (14 Şubat 2008). www.tsbd.org.tr/ilhan_tekeli.pdf. Erişim: 24 Ocak 2011.
Trigg, R. (2005). Sosyal bilimleri anlamak. İstanbul: Babil Yayınevi.
Warren, K., C. Franklin, C.L. Streeter. (1998). New Directions in Systems Theory: Chaos and Complexity. Journal of Social Work, 43 (4): 357–372.