Kur’ân’ın Nüzûl Sırasına Göre Tefsir Edilmesi

Kur’ân’ın tefsir edilmesi, Kur’ân’ın nüzûlüyle başlamış bir faaliyettir. Hayatın akışına paralel biçimde tefsir hareketi de ağını genişletmiştir. Müfessirler Kur’ân’ın en güzel ve en sahih şekilde anlaşılması için çeşitli yöntemler kullanmışlardır. Bu yöntemlerden birisi de Kur’ân’ın nüzûl sıralamasını esas alarak yapılan tefsirdir. Klasik dönemde tefsirler ekseriyetle mevcut Mushaf tertibine göre yazılırken, yirminci yüzyıldan itibaren Kur’ân’ın nüzûl sırasına göre tefsirinin yazılması gündeme gelmiştir. Bu yöntemin fiilen benimsenmesinde oryantalistlerin Kur’ân’ın nüzûl sıralamasına ilişkin hazırladıkları listelerin büyük etkisi olmuştur. Siyerin ve tarih bilgisinin etkin kullanımını önceleyen bu yöntem, Kur’ân’ın indiği ortamı tahlil ederek Kur’ân’ı canlı bir hitap olarak algılama taraftarıdır. Bu yöntemin faydaları yanında bazı zaafları da vardır. Mesela bünyesi müsait olduğu halde bu tarzda telif edilen tefsirlerde semantik tahlillere fazla yer verilmemektedir. Ayrıca bu yöntemle yazılan tefsirlerin beklentileri ?henüz yerine getirdiği söylenemez.

The Commentary of Quran Accordıng to the Order of Nuzûl

The commantary of Quran is an activity that has begun since Quran’s nuzûl. The commantary motion widened its network in parallel with life. The commantatiors used some different kinds of methods for Quran to be understood most correctly and beautifully. One of these methods is the commantary depending on the order of revelation. The writing form of Quran’s commantary in the order of nuzûl began to come into question at the beginning of 20th century while It was usually being written according to the Book of Quran’s arrangement in the classical time period. The lists prepared by the orientalists related to the nuzûl order of Quran had an important effect about the acception of this method. This method prefering the usage of history knowledge and Siyer supports the perception of thinking that the Quran is a living speech. This method has some weaknesses beside its usefulness. For example semantic analysis have not been put into account mostly in the commantaries compiled like this while its structure is suitable enough. On the other hand it can’t still be told that the commantaries written by using this method accomplished all the expectations.

___

  • Arkoun, Muhammed, Kur’ân Okumaları, çev.: Ahmet Zeki Ünal, İnsan Yayınları, İstanbul 1995.
  • Bâzergan, Mehdi, Adım Adım Vahiy, çev.: Yasin Demirkıran, Fecr Yayınevi, Ankara 1999.
  • Bâzergan, Mehdi, Kur’ân’ın Nüzûl Süreci, çev.: Yasin Demirkıran, Mela Muhammed Feyzullah, Fecr Yayınevi, Ankara 1998.
  • Demir, Halis, “Hayat Kitabı Kur’ân-Gerekçeli Meâl-Tefsir’ Üzerine”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 36, Erzurum 2011, ss. 149-176.
  • Derveze, Muhammed İzzet, et-Tefsîru’l-Hadîs, Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-Arabiyye, Kâhire 1383.
  • Draz, Muhammed Abdullah, “Kur’ân-ı Kerîm’in Nüzûl Sırasına Göre Tertib Edilmesi Teklifine Edebi Eleştiri”, çev.: Ahmed Nedim Serinsu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, An- kara1997, Cilt: XXXVII, ss. 245-261.
  • Ebû Şehbe, Muhammed, el-Medhal li Dirâseti’l-Kur’âni’l-Kerîm, Dâru’l-Livâ, Riyâd 1987.
  • ed- Dureysî, Ebû Abdillah Muhammed b. Eyyûb, Fedâilu’l-Kur’ân, Dâru’l-Fikr, Dımeşk 1987.
  • el-Câbirî, Muhammed Abid, Kur’ân’a Giriş, çev.: Muhammed Coşkun, Mana Yayınları İstanbul 2011.
  • Eliaçık, R.İhsan, Yaşayan Kur’ân, İnşa Yayınları, İstanbul 2011.
  • Fazlur Rahman, İslam ve Çağdaşlık, çev.: Alparslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2002.
  • Gözeler, Esra, Kur’ân Ayetlerinin Tarihlendirilmesi Sorunu ve Kur’ân’a Kronolojik-Olgusal Bir Yaklaşım, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2009.
  • Gül, Ali Rıza,”Kur’ân Ayetlerini Tarihlendirmede Nüzûl Sebeplerinin Rolü”, Dinî Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, sayı: 19, Ankara 2004, ss. 191-220.
  • Güngör, Mevlüt, Kur’ân Araştırmaları-I, Kur’ân Kitaplığı, İstanbul 1995.
  • http://zekiduman.com/kitaplar.html (erişim: 02.03.2013).
  • İbn Âşûr, Muhammed Fâdıl, et-Tefsîr ve Ricâluhu, Mecmeu’l-Buhûsi’l-İslâmî, 1970.
  • İbn Ebî Dâvûd, Ebû Bekr Abdullah b. Süleyman b. el-Eşas es-Sicistanî, Kitâbu’l-Mesâhif, tahk. Muhi- beddin Abdu’s-Subhan Vaiz, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmî, Beyrût, 2002.
  • İslamoğlu, Mustafa, Nüzûl Sırasına Göre Hayat Kitabı Kur’ân, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2012.
  • Klımoviç, L.İ., “Kur’ân Metninin Oluşumu ve Tertibi”, çev.: M. Kemal Atik, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Kahramanmaraş 2004, sayı: 4, ss.143-158.
  • Okumuş, Mesut, “Muhammed Abid el-Câbirî, Fehmu’l-Kur’âni’l-hakîm: et-Tefsîru’l-vâdıh hasebe tertîbi’n-nüzul, Merkezu Dirâsâti’l-Vahdeti’l-Arabiyye, (c. I-III), Beyrut 2008-2009”, Hitit Üni- versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Çorum 2009, Cilt: 8, sayı: 16, ss. 177-182.
  • Okumuş, Mesut, Kur’ân’ın Kronolojik Okunuşu, Araştırma Yayınları, Ankara 2009.
  • Paçacı, Mehmet, Kur’ân’a Giriş, İSAM Yayınları, İstanbul 2006.
  • Polat, Fethi Ahmet, “Tefsirin Güncel Sorunları ve Örnek Türkçe Meâller”, Tefsir El Kitabı, edit.: Mehmet Akif Koç, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
  • Sâlih, Subhi, Mebâhis fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dersaadet İstanbul, ts.
  • Savaş, Rıza; Ömer Dumlu, “Nüzûl Sırasına Göre Ayet Ayet Kur’ân’ın Yorumu”, Tarihten Günümüze Kur’ân’a Yaklaşımlar, edit.: Bilal Gökkır ve diğerleri, İlim Yayma Vakfı, İstanbul 2010.
  • Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman Ebû Bekr, el-Itkân fi Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût, ts.
  • Sülün, Murat, Kur’ân Kılavuzu, Ensar Neşriyat, İstanbul 2011.
  • Şâtıbî, İbrahim b. Musa b. Muhammed el-Lahmî el-Gırnâtî, el-Muvâfakât, Dâru İbn Affân, 1997.
  • Türcan, Selim, “Tefsir Tarihçiliği Bağlamında Klasik Esbâb-ı Nüzûl Yaklaşımının Değerlendirilme- si”, İslamî İlimler Dergisi, Bahar 2007, Yıl: 2, sayı: 1, ss. 119-138.
  • Uğur, Mücteba, Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü, TDV Yayınları, Ankara 1992.
  • Vahidî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed, Esbâbu’n-Nüzûl, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrût 1998.
  • Watt, W. Montgomery, Kur’ân’a Giriş, çev.: Süleyman Kalkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 1998.
  • Yaşar, Naif, “Beyânu’l-Hak Adlı Meâl-Tefsir Üzerine Bir Eleştiri”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Rize 2012, sayı: 2, ss. 193-232.
  • Yıldırım, Suat, Kur’ân’a Bakışlar 1, Işık Akademi Yayınları, İstanbul 2011.
  • Zerkânî, Muhammed Abdülazîm Menâhilu’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrût 1995.