Valeriy STEPANOV (Çev. Mustafa TANRIVERDİ): Zaferin Bedeli: 1877 - 1878 Rus-Türk Savaşı ve Rusya'nın Ekonomisi

1877-1878 yıllarında Rusya’nın ekonomisi, gücünün sınırlarında savaştan doğan koşullara dayanabildi. Ancak zaferin bedeli fevkalâde yüksek oldu. Türkiye’yle savaş Rusya’nın ekonomisine ağır darbe vurdu. Dış ve iç borçlanmanın önemli bir oranda artış göstermesi hükümeti yeni borçlanmalara ve kâğıt para basımına mecbur kıldı. Askerî giderler gelir-gider dengesindeki bozukluğu daha da ortaya çıkardı ve bütçe açığı kronik bir hal aldı. Gelir ve gider dengesini tutturabilmek, ancak 1888 yılında olabildi. Bu ise o yıllardaki zengin tarımsal verim sayesinde gerçekleşebildi. Borç ödemeleri sırasında yeni riskler de ortaya çıkabiliyordu. Yoğun bir şekilde alınan krediler enflasyonu ortaya çıkardı ve ruble kurunun düşmesine neden oldu. M. H. Reytern’in finansal sistemi düzenleme umudunu ancak 20 yıl sonra S. Yu. Vitte gerçekleştirebildi. Savaş sadece finansal düzenin sıhhatle yürümesini kesintiye uğratmadı; aynı zamanda ülkeyi uzun yıllar sürecek krizin içine çekti. E. İ. Lamanskiy “toprağın ve şerefin savunulması adına yapılan askerî giderlerin verimsizliği, aynı şekilde Rusya’nın ekonomik gerekliliğiyle hiçbir uyum arz etmeyen Slav halklarının kaderine müdahale” yi eleştirmekteydi. Onun göre; bu fedakârlıklar 60’lı yıllardaki verimli reformların meyvesini tam olarak yok etmese bile önemli oranda zayıflattı ve ülkeyi yeni giderler ve borçların içine soktu95
Anahtar Kelimeler:

93 harbi, Rusya, Ekonomi