D Vitamini Eksikliğine Bağlı Rikets ve Hemşirelik Bakımı

Rikets, tüm dünyada çocuklarda görülen en yaygın metabolik kemik hastalığıdır. Kemiklerdeşekilsel bozukluk ve yetersiz büyüme ile karakterize olan rikets uzun dönemde kemik sağlığıüzerinde etkileri olan bir hastalıktır. Hastalığın yaygınlığı birçok ülkede D vitamini destekprogramları, besinlerin D vitamini ile zenginleştirilmesi ve güneş ışınlarının D vitaminisentezindeki önemine yönelik farkındalık oluşturulması ile önemli ölçüde azaltılmıştır.Fakat tüm çabalara rağmen rikets özellikle 0-6 yaş arasındaki çocuklar arasında görülmeyedevam etmekte olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Özellikle maternal D vitaminieksikliği sonucu görülen neonatal D vitamini eksikliği ciddi hipokalsemik konvülsiyonlaraneden olarak çocukta nörolojik problemlere yol açabilmektedir. Rikets, önlenmesi ve tedavisimümkün olan bir çocukluk çağı hastalığıdır. Hastalığa bağlı olarak kemiklerde görülenşekil bozuklukları büyüme gelişme döneminde olan çocuklarda tedavi ile düzeltilebilmektir.Hemşirelerin risk altındaki anneler ve çocukları erken dönemde belirlemesi hastalık yükününazaltılmasında önemlidir. Bu nedenle bu makalede D vitamini eksikliğine bağlı çocuklardagörülen riketsin belirti ve bulguları, risk altındaki çocuklar ve riketsin önlenmesi vetedavisinde hemşirenin sorumlulukları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, hemşirelik bakımı, rikets

Vitamin D Deficiency Rickets and Nursing Care

Rickets is the most common metabolic bone disease seen in children all over the world. Rickets,characterized by deformity and insufficient growth of the bones, have long-term effects onbone health. The prevalence of the disease has been significantly reduced in many countriesby programs such as vitamin D supplementation, enrichment of foods with vitamin D andawareness of the importance of sunlight in vitamin D synthesis. However, despite all efforts,rickets is an important public health problem that continues to be seen, especially amongchildren aged 0 to 6 years. Neonatal D vitamin deficiency, which especially is seen becauseof maternal vitamin D deficiency, can cause severe hypocalcemic convulsions leading toneurological problems in the child. Rickets is a childhood illness that can be prevented andtreated. The bone deformities due to the disease can be corrected by treatment in growing and developing children. It is important for nurses to identify at-risk mothers and childrenearly on to reduce disease burden. Therefore, this article focuses on the signs and symptomsof rickets in children due to deficiency of vitamin D, children at risk and the responsibilitiesof the nurses in the prevention and treatment.

Keywords:

Child, nursing care, rickets,

PDF

___

1. Dimitri P, Bishop N. Rickets. Paediatrics and Child Health 2007; 17(7): 279-87.
2. Elder CJ, Bishop NJ. Rickets. The Lancet 2014; 383(9929): 1665-76.
3. Pai B, Shaw N. Understanding rickets. Paediatrics and Child Health 2011; 21(7): 315-21.
4. Christodoulou S, Goula T, Ververidis A, Drosos G. Vitamin D and bone disease. BioMed Res Int 2013:1-6.
5. Prentice A. Nutritional rickets around the world. The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 2013; 136: 201-6.
6. Pettifor JM. Vitamin D and/or calcium deficiency rickets in infants & children: a global perspective. Indian J Med Res 2008; 127(3): 245-9.
7. Hatun Ş, Ozkan B, Bereket A. Vitamin D deficiency and prevention: Turkish experience. Acta Paediatr 2011; 100(9): 1195-9.
8. Ocak M, Eren E, Istanbullu K, Saglam H. Riketsli olgularin retrospektif değerlendirilmesi. Güncel Pediatri 2011; (9): 75-8.
9. Demiral M, Sırmagül B, Kirel B. Endokrin polikliniğine başvuran çocuklarda D vitamini düzeyleri. Güncel Pediatri 2016; (14): 60-6.
10. Keskin M, Karaca M, Aycan Z, Çetinkaya S. Nutrisyonel rikets tanısı alan hastaların değerlendirmesi: Tek merkez çalışması. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2016; 11(1): 46-50.
11. Türkiye Sağlık Araştırması, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu. URL: http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=24573. 27-11-2017.
12. Özkan B. Nutritional rickets-review. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2010; 2(4): 137-43.
13. Yeşiltepe-Mutlu G, Hatun Ş. Perinatal D vitamini yetersizliği. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2011; (54): 87-98.
14. Wagner CL, Greer FR. Prevention of rickets and vitamin D deficiency in infants, children, and adolescents. Pediatrics 2008; 122(5): 1142-52.
15. Paterson CR, Ayoub D. Congenital rickets due to vitamin D deficiency in the mothers. Clin Nutr 2015; 34(5): 793-8.
16. Wacker M, Holick MF. Sunlight and vitamin D: A global perspective for health. Dermatoendocrinol 2013; 5(1): 51–108.
17. Whyte MP, Thakker RV. Rickets and osteomalacia. Medicine 2013; 41(10): 594-99.
18. Sentongo TA, Semaeo EJ, Stettler N, Piccoli DA, Stallings VA, Zemel BS. Vitamin D status in children, adolescents, and young adults with crohn disease. Am J Clin Nutr 2002; 76(5): 1077-1081.
19. Arteh J, Narra S, Nair S. Prevalence of vitamin D deficiency in chronic liver disease. Dig Dis Sci 2010; 55(9): 2624-2628.
20. Misra M, Pacaud D, Petryk A, Collett-Solberg PF, Kappy M. Vitamin D deficiency in children and its management: review of current knowledge and recommendations. Pediatrics 2008; 122(2): 398-417.
21. Munns CF, Shaw N, Kiely M, Specker BL, Thacher TD, Ozono K, et al. Global consensus recommendations on prevention and management of nutritional rickets. Hormone Research in Paediatrics 2016; 85(2): 83- 106.
22. Öngen B, Kabaroğlu C, Parıldar Z. D Vitamini’nin biyokimyasal ve laboratuvar değerlendirmesi. Türk Klinik Biyokimya Dergisi 2008; 6(1): 23-31.
23. Cutolo M, Paolino S, Sulli A, Smith V, Pizzorni C, Seriolo B. Vitamin D, steroid hormones, and autoimmunity. Annals of the New York Academy of Sciences 2014; 1317(1): 39-46.
24. Sözen T. D hormonu: Güncel gelişmeler. Hacettepe Tıp Dergisi 2011; (42): 14-27
25. Holick MF. Resurrection of vitamin D deficiency and rickets. J Clin Invest 2006; 116(8): 2062-2072.
26. Brickley MB, Moffat T, Watamaniuk L. Biocultural perspectives of vitamin D deficiency in the past. Journal of Anthropological Archaeology 2014; (36): 48-59.
27. Zhang M, Shen F, Petryk A, Tang J, Chen X, Sergi C. “English Disease”: Historical notes on rickets, the bone–lung link and child neglect issues. Nutrients 2016; 8(11): 722-738.
28. Koçyiğit C, Çatlı G, İnce G, Özkan EB, Dündar BN. Can stoss therapy be used in children with Vitamin D deficiency or insufficiency without rickets?. J Clin Res Pediatr Endocrinol 2017; 9(2): 150-155.
29. Hatun Ş, Bereket A, Çalıkoğlu AS, Özkan B. Günümüzde D vitamini yetersizliği ve nütrisyonel rikets. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003; (46): 224-41.
30. Bellazzini MA, Howes DS. Pediatric hypocalcemic seizures: a case of rickets. J Emerg Med 2005; 28(2): 161-4.
31. Çavuşoğlu H. Çocuk sağlığı hemşireliği cilt 2. 10.baskı. Ankara: Sistem Ofset Basımevi; 2013. s. 373-75.
32. Carroll R, Matfin G. Endocrine and metabolic emergencies: hypocalcaemia. Ther Adv İn Endocrinol Metab 2010; 1(1): 29-33.
33. Sözen T. Vitamin D ve yetmezliği. In: Sözen T. Editör. Metabolik Kemik Hastalıkları. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği 2013. s. 141-153.
34. Moon RJ, Harvey NC, Davies JH, Cooper C. Vitamin D and skeletal health in infancy and childhood. Osteoporosis Int 2014; 25(12): 2673-84.
35. Haider N, Nagi AG, Khan KM. Frequency of nutritional rickets in children admitted with severe pneumonia. JPMA. The Journal of the Pakistan Medical Association 2010; 60(9): 729-732.
36. Ozkan B, Hatun S, Bereket A. Vitamin D intoxication. Turkish J Pediatr 2012; 54(2): 93-98.
37. Judd J. Rickets in the 21st century: A review of the consequences of low vitamin D and its management. International Journal of Orthopaedic and Trauma Nursing 2013; 17(4): 199-208.
38. Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Süt çocukluğu döneminde beslenme. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2016; 6(1): 63-70.