Devlet Üniversitelerinin Etkinlik Analizi: Türkiye Örneği
Bu çalışmanın amacı, eğitim kurumlarında verimliliği arttırmaya yönelik bir performans ölçüm yöntemi olan veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye'deki devlet üniversitelerinin etkinliğini belirlemek ve süper-etkinlik modeli ile etkinlik açısından sıralamalarını yapmaktır. Bu amaçla çalışmada Türkiye'deki 52 devlet üniversitesine ait 2009-2010 öğretim yılındaki toplam bütçe giderleri, profesör sayısı, doçent sayısı, yardımcı doçent sayısı, araştırma görevlisi sayısı girdi değişkenleri, ön lisans ve lisans öğrenci sayısı, lisansüstü öğrenci sayısı, proje sayısı, uluslararası yayın sayısı çıktı değişkenleri olarak kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda, Çukurova Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Galatasaray Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin 2009-2010 öğretim yılında süper-etkin devlet üniversiteleri olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, etkinlik değeri en düşük üniversite Cumhuriyet Üniversitesi'dir.Yıldız Teknik Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Muğla Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ve On Dokuz Mayıs Üniversitesi'nin 2009-2010 öğretim yılında etkin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Devlet üniversitelerinin genel ortalama etkinlik değerinin düşük olması yükseköğretim sektörünün 2009-2010 öğretim yılında iyi performansa sahip olmadığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir
Efficiency Analysis of State Universities: A Case of Turkey
The purpose of this study is to determine the efficiencies of the state universities by using data envelopment analysis (DEA) which is a performance measurement method for increasing the efficiency of educational institutions. Furthermore, state universities are ranked with the help of super-efficiency model. For this purpose, the number of professor the number of associate professor the number of assistant professor, the number of research assistants and total budget expenses are used as input variables, the number of undergraduate and graduate students, the number of graduate students, the number of projects, the number of international publications are used output variables for 52 state universities in Turkey for year of 2009-2010. The results show that Çukurova University, Dokuz Eylül University, Galatasaray University, Gazi University, Karadeniz Technical University, and Middle East Technical University are super-efficient for the academic year 2009-2010. Besides, Cumhuriyet University is the most inefficient state univeristy in Turkey. Furthermore, Yıldız Technical University, Dumlupınar University, Marmara University, Muğla University, Ankara University, Mustafa Kemal University, Istanbul Technical University, Erciyes University, Istanbul University, Gazi University, Sakarya University, Afyon Kocatepe University, Hacettepe University, Atatürk University, Anadolu University, and Ondokuz Mayıs University are found to be efficient for the academic year 2009-2010. In conclusion, the overall average efficiency of the state universities is low which means that the universities are technically inefficient. This can be interpreted as the higher education sector performing equally not well for the academic year 2009-2010
___
- Abbott, M., & Doucouliagos, C. (2003). The efficiency of Australian universities: A data envelopment analysis. Economics of Education Review, 22, 1, 89-97.
- Ahn, T., & Seiford, L. M. (1993). Sensivity of DEA to models and variable sets in a hypothesis testing setting: the efficiency of university operations. In: Yuji Ijiri (ed.), Creative and Innovative Approaches to the sciences of management, Quorum Books, Westport.
- Athanassopoulos, A., & Shale, E. (1997). Assessing the comparative efficiency of higher education institutions in the UK by neans of data envelopment analysis. Education Economics, 5 (2), 117-134.
- Aydemir, Z. (2002). Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri: veri zarflama analizi uygulaması. DPT Uzmanlık Tezi, Ankara, 45, 89.
- Babacan, M., Kartal, M. ve Bircan, M. H. (2007). Cumhuriyet Üniversitesi’nin etkinliğinin kamu üniversiteleri ile karşılaştırılması: Bir VZA tekniği uygulaması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 97-114.
- Banker, D. R., & Thrall, R. M. (1992). Estimation of returns to scale using data envelopment analysis. European Journal of Operations Research, 62, 74-84.
- Baysal, M. E., Alçılar, B., Çerçioğlu, H., ve Toklu, B. (2005). Türkiye’de devlet üniversitelerinin 2004 yılı performanslarının veri zarflama analizi yöntemiyle belirlenip buna göre 2005 yılı bütçe tahsislerinin yapılması. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (1), 67-73.
- Beasley, J. E. (1995). Determining teaching and research efficiencies. Journal of the Operational Research Society, 46 (4), 441-452.
- Bektaş, A. (2007). Ankara’daki özel liselerin etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçümü. Basılmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Charnes, G., & Castorena, D. (2001). An efficiency-based decision making model for higher education funding in Mexico. Unpublished doctoral dissertation, Lanchaster University, Eanchaster.
- Charnes, W., Cooper, E., & Rhodoes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operations Research, 2, 429-444.
- Çınar, Y. (2013). Türkiye’de kamu üniversitelerinin eğitim-araştırma etkinlikleri ve etkinlik artışında stratejik önceliklerin rolü: ook-aktiviteli VZA uygulaması. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 68 (2), 27-62.
- Dündar, H., & Darrell, L. (1995). Departmental productivity in American universities: economies of scale and scope. Economics of Education Review, 14, 119-144.
- Fandel, G. (2007), Applications on the performance of universities in North Rhine-Westphalia Germany: government’s redistribution of funds judges using DEA efficiency measures. European Journal of Operational Research, 176, 521-533.
- Flegg, T., Allen, D. O., Field, K., & Thurlow, T. W. (2004). Measuring the efficiency of British universities: a multiperiod data envelopment analysis. Economics of Education Review, 12 (3), 231-249.
- Golany, B., & Yu, G. (1997). Theory and methodology estimating returns to scale in DEA. European Journal of Operational Research, 103, 28-37.
- Göktolga, Z. G. ve Artut, A. (2011). Sivas ilinde liselerin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(2), 63-77.
- Guemes, D. (2001). An efficiency-based decision making model for higher education funding in Mexico, Unpublished doctoral dissertation, Lanchaster University. Johnes, G., & Johnes, J. (1993). Measuring the research performance of UK economics departments: an application of data envelopment analysis. Oxford Economic Papers, 45(2), 332-347.
- Karacabey, A. (2001). Veri zarflama analizi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Gelişme ve Toplum Araştırmaları Merkezi Tartışma Metinleri, 33, 1-12.
- Kaygın, E. (2006). Kars-Ardahan-Iğdır illeri orta öğretim kurumlarının etkinliklerinin veri zarflama analizi yöntemiyle belirlenmesi. Basılmamış yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi. Kopp, R. J. (1981). The measurement of productive efficiency: a reconsideration. Quarterly Journal of Economics, 96,
- 477-503. Kutlar, A. ve Kartal, M. (2004). Cumhuriyet Üniversitesi’nin verimlilik analizi: fakülteler düzeyinde veri zarflama yöntemiyle bir uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 49-79.
- Kutlar, A. ve Babacan, A. (2008). Türkiye’deki kamu üniversitelerinde CCR etkinliği-ölçek etkinliği analizi: DEA tekniği uygulaması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 148-172.
- McMillan, M., & Debasish, D. (1997). The relative efficiencies of Canadian universities: a DEA perspective.
- Research paper no: 97-4, Department of Economics, University of Alberta. Oruç, K.O., Güngör, İ. ve Demiral, M.F. (2009). Üniversitelerin etkinlik ölçümünde bulanık veri zarflama analizi uygulaması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 279-294.
- Özden, H. Ü. (2008). Veri zarflama analizi ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
- Tarım, A. (2001). Veri zarflama analizi: matematiksel programlama tabanlı göreli etkinlik ölçüm yaklaşımı. Sayıştay Yayınları Araştırma İnceleme ve Çeviri Dizisi, No:15, Ankara.
- Tomkins, C., & Green, R. (1988). An experiment in the use of the data envelopment analysis of evaluating the efficiency of UK university departments of accounting. Financial Accountability, 4(2), 147-164.
- Türkan, S., Polat, E. & Günay, S., The efficiency analysis of non-life insurance companies active in Turkey. Zagreb International Review of Economics & Business, 15(2), 1-14.
- Ulucan, A. (2011). Measuring the efficiency of turkish universities using measure-specific data envelopment analysis. Sosyoekonomi, 1, 181-196.
- Ustasüleyman, T. (2007). Veri zarflama analizini kullanarak Türkiye’deki devlet üniversitelerinin etkinliğinin ölçümü. İktisat İşletme ve Finans, 22, 259, 24-43.
- Vassiloglou, M., & Giokas, D. (1990). A study of the relative efficiency of bank branches: an application of data envelopment analysis. Journal of Operational Research Society, 41(7), 591-597.
- Yeşilyurt, C. (2009). Türkiye’deki iktisat bölümlerinin göreceli performanslarının veri zarflama analizi yöntemiyle ölçülmesi: Kpss 2007 verilerine dayalı bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 135-147.
- Yüksek Öğretim Kurumu. (2009). Üniversite Raporu, Ankara, 4-21.