Tokat İli'nin Ekonomik Olarak Önemli Tıbbi ve Aromatik Bitki Potansiyelinin Araştırılması
Tokat ili Orta Karadeniz ile İç Anadolu bölgesi arasında kalan Yeşilırmak havzasında yer almaktadır ve ekosistem ve bitki biyolojik çeşitliliği bakımından önemlidir. Günümüzde, ekonomik açıdan önemli olan bitki türlerinin araştırılması ilde bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışmada Tokat ilinin ekonomik açıdan önemli tıbbi ve aromatik bitkilerinin potansiyeli yeni Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) metodolojileri ve anket teknikleri kullanılarak araştırılmıştır. Araştırma üç ana aşamada tamamlanmıştır. İlk olarak, Tokat ilinin florası için orijinal bir CBS veri tabanı, 2008-2016 yılları arasında araziden toplanan coğrafik referanslı veriler kullanılarak oluşturulmuştur. Daha sonra, ekonomistler ve bitki taksonomistleri tarafından hazırlanan bir anket, yerel halk ve bitki satıcıları arasından seçilen hedef kitlelere 2016 yılında uygulanmıştır. Son olarak, anket sonuçları ve CBS veri tabanı önemli bitki türleri alanlarını haritalamak için birlikte değerlendirilmiştir. Anket sonuçlarına göre, toplam 40 tıbbi aromatik bitki türü ekonomik olarak önemli olarak tanımlanmıştır. Çalışma alanındaki bu tıbbi aromatik bitki türleri, baharat (1 tür), baharat-kozmetik (2 tür), bitki çay baharatı (2 tür), bitki çayı (3 tür), bitki çay-baharat-kozmetik (7 tür), bitki çay-kozmetik (10 tür) ve bitki çay-kozmetik-parfüm (15 tür) olarak değerlendirilmiştir. CBS veri tabanı sorguladıktan sonra, Tokat florasında bu türlerden 16'sı bulunmuş ve lokasyonları haritalanmıştır. Bu türler, Allium sativum L., Calendula officinalis L., Hypericum perforatum L., Laurus nobilis L., Matricaria chamomilla L., Melissa officinalis L., Mentha piperita L., Mentha pulegium L., Mentha spicata L., Nigella orientalis L., Rosa canina L., Thymus leucotrichus Hal., Thymus praecox Opiz, Tilia rubra, Tilia tomentosa ve Trigonella foenum graecum L. olarak özetlenebilir. Bu sonuçlar, araştırmacılar, bitki satıcıları, çiftçiler ve karar vericiler için önem arz etmektedir.
Researching the Potential of Economically Important Medicinal and Aromatic Plants of Tokat Province
Tokat province is located in the Yeşilırmak Basin that is between the Middle Black Sea and theInner Anatolia regions, and is important in terms of ecosystem and plant biological diversity. Nowadays,researching plant species that are economically important has become a necessity in the province. In this study,the potential of economically important medicinal and aromatic plants of Tokat province was researched byutilizing new Geographic Information Systems (GIS) methodologies and questionnaire techniques. Theresearch was completed three main steps. First, an original GIS database for the flora of Tokat province wascreated by utilizing geo-referenced data collected from the field between 2008 and 2016. Then, a questionnaireprepared by the economists and plant taxonomists were applied to the target audiences selected among the localpeople and plant sellers in 2016. Finally, the questionnaire results and the GIS database were evaluatedtogether in order to map important plant species areas. According to the questionnaire results, a total of 40medicinal aromatic plant species were identified as economically important. These medical aromatic plantspecies have been evaluated as spice (1 species), spice-cosmetic (2 species), herbal tea-spice (2 species), herbaltea (3 species), herbal tea-spice-cosmetic (7 species), herbal tea-cosmetic (10 species) and herbal tea-cosmeticperfume(15 species) in the study area. After querying the GIS database, 16 of these species were found in theTokat flora and their locations were mapped. These species can be summarized as Allium sativum L.,Calendula officinalis L, Hypericum perforatum L., Laurus nobilis L., Matricaria chamomilla L., Melissaofficinalis L., Mentha piperita L., Mentha pulegium L., Mentha spicata L., Nigella orientalis L., Rosa caninaL., Thymus leucotrichus Hal., Thymus praecox Opiz, Tilia rubra, Tilia tomentosa, and Trigonella foenumgraecum L. These results are important for researchers, plant vendors, farmers and decision-makers.
___
- Akman Y (1999). Climate and Bioclimate (Bioclimate Methods and Turkey’s Climate). Kariyer Press, Ankara.
- AkmanY Daget PH (1971). Some synoptic aspects of the climates of Turkey (in French). Extract of the Bulletin of the Languedocien Company of Geography (Extrait du Bulletin de la Socie´te´ Languedocienne de Ge´ographie), 5: 269-300.
- Anonymous (2005). Medicinal and Aromatic Plants Working Group-ECP/GR.
- Anonymous (2010). http://www.biyologlar.com/biyokimya/aromatikve-tibbi-bitkiler
- Anonymous (2014). Tokat İli’nin Karasal Biyolojik Çeşitlilik ve İç Su Ekosistemleri Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Sonuç Raporu. Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, 342 pp.
- Avcı M (2005). Diversity and endemism in Turkey’s vegetation [in Turkish]. Journal of Geography (Coğrafya Dergisi), 13: 27-55.
- Bayramoğlu MM, Toksoy D, Şen G (2009). Türkiye’de Tıbbi Bitki Ticareti. 11. Ormancılıkta SosyoEkonomik Sorunlar Kongresi 19-21 Şubat 2009, SDÜ, Isparta
- Davis PH (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
- Davis PH, Mill RR, Tan K (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (sppl. 1), Vol. 10, Edinburgh University Press, Edinburgh
- Doğan HM, Karaer F, Buhan E, Doğan ÇN (2004- 2016). Field Surveys of Plant Species in Yeşilırmak and Kelkit Basins. Unpublished Archival GIS database.
- Erik S, Tarıkahya B (2004). Türkiye florası üzerine. Kebikeç İnsan Bilimleri için Kaynak Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 11 (1): 52- 67.
- Faydaoglu E (2011). Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11 (1): 52-67.
- Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KH (2000). Flora of Turkey, Volume 11, Edinburgh University Press, Edinburgh.
- Özgüven M, Sekin S, Gürbüz B, Şekeroğlu N, Ayanoğlu F and Ekren S (2005). Tütün, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretimi ve Ticareti. Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi 3-7 Ocak 2005, Ankara.
- Van Overwalle G (2007). Intellectual property protection for medicinal and aromatic plants, Medicinal and Aromatic Plants, Chapter 9, Springer, vol 121-128.
- Yücer AA (2012). Türkiye’nin Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Politikaları. Tokat: Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu 13-15 Eylül 2012 Tokat.
- ISSN: 1300-2910
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1985
- Yayıncı: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Yayın Ofisi
Sayıdaki Diğer Makaleler
In Vitro Koşulları Altında Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Kuraklığa Toleransı
Neval TOPÇU ALTINCI, Rüstem CANGİ
Kilis ve Siyah Alaca Kilis Melezi Sığırların Bazı Döl ve Süt Verim Özellikleri
Abdulvahit SAYASLAN, Mehmet Ali SAKİN
Hakan Mete DOĞAN, ESRA KAPLAN, Ekrem BUHAN, Çisem Nildem DOĞAN