Avrupa Bütünleşmesi İçin Önemli Bir Adım: ‘‘Avrupa Konseyi'' ve Türkiye'nin Konseye Üyeliği Meselesi

Avrupa devletlerinin bir araya gelip bir birlik oluşturmaları fikri on dokuzuncu yüzyıldan itibaren tartışılmıştır. Fakat II. Dünya Savaşı'nın bitimine kadar Avrupalılar, bu düşüncelerini gerçekleştirememişlerdir. Bunun en önemli sebebi büyük devletlerin birbirleriyle yaptıkları güç ve hâkimiyet mücadelesidir. Avrupalılar II. Dünya Savaşı'ndan sonra hem benzer felaketleri bir daha yaşamamak hem de Avrupa'da gücünü gün geçtikçe hissettiren Sovyetler Birliğine karşı daha güçlü olabilmek için çeşitli örgütler kurmuşlardır. Avrupa Konseyi de Avrupa birliği fikri etrafında kurulan bu örgütlerin en önemlilerinden birisidir. Savunma ve güvenlik konularının dışında insan hakları, sosyal işler, eğitim, kültür, spor, gençlik, halk sağlığı, çevre, mimari miras, şehircilik, yerel ve bölgesel yönetimler, hukuk gibi alanlarda işbirliğini öngören örgüt, 5 Mayıs 1949'da on Avrupa devleti tarafından kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Konseyi kurulduktan yaklaşık üç ay sonra konseye davet edilmiş ve bu daveti kabul ederek 8 Ağustos 1949 tarihinde konseye kurucu üye sıfatıyla katılmıştır. Avrupa Konseyi Statüsü de 12 Aralık 1949 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilmiştir.

The Important Step for European Integration: “Council of Europe” and the Matter of Turkey's Membership to Council

It is not a new idea that European states gather and form a union. This idea had been discussed since the nineteenth century. However, it was not until the end of World War II that Europeans realized their idea. The most important reason is the struggle for power and dominance that great powers on the continent were engaged in with each other. After World War II, Europeans set up several organizations both not to suffer similar disasters anymore and to become more powerful against the Soviet Union making its power felt in Europe day by day. The Council of Europe is one of the most important of such organizations founded around the idea of the European Union. This organization which stipulates cooperation in such areas human rights, social affairs, education, culture, sports, youth, public health, environmental, architectural heritage, urban planning, local and regional authorities, and law as well as defence and security was founded on 5 May 1949 by ten European states. The Republic of Turkey was invited to the Council of Europe about three months after its foundation and by accepting this invitation participated in the Council as a founding member. The Statute of the Council of Europe was adopted on 12 December 1949 by the Grand National Assembly of Turkey.

Keywords:

Turkey, Council of Europe, Statute The Grand National Assembly of Turkey, Necmettin Sadak,

PDF

___

Arşiv Belgeleri Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30..18.1.2/ 120.56..16., Belge No: 1, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30..18.1.2/ 120.60..5., Belge No: 1. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 30..18.1.2/ 120.70..8., Belge No: 1. Zabıtlar Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, C. XXII (2 Aralık 1949 Tarihli On ikinci

Birleşimden 30 Aralık 1949 Tarihli Yirmi dördüncü Birleşime Kadar ), Türkiye

Büyük Millet Meclisi Basımevi, Ankara 1950. Gazeteler

‘‘Avrupa Birliği Fikrini İlk Defa Ortaya Atan Adam’’, Akşam, 29 Ağustos 1949.

‘‘Avrupa Konseyi Statüsü İmzalandı’’, Akşam, 6 Mayıs 1949.

‘‘Dışişleri Bakanımız Bevin’e Bir Veda Ziyareti Yaptı’’, Akşam, 8 Mayıs 1949.

‘‘B. Necmettin Sadak’ın Bir Fransız Ajansına Beyanatı’’, Akşam, 7 Mayıs 1949.

‘‘İngiltere’de Bulunan Milletvekillerimiz Türkiye’nin Avrupa Konseyi Dışında Bırakılmasından Şikâyet Ettiler’’, Akşam, 1 Haziran 1949.

‘‘Türkiye 8 Ağustos’ta Konseye Davet Edilecek’’, Akşam, 29 Haziran 1949.

‘‘Bakanın Demeci’’, Akşam, 4 Ağustos 1949.

‘‘Türkiye Avrupa Konseyi’ne Davet Edildi’’, Akşam, 31 Temmuz 1949.

‘‘Gidecek Milletvekilleri Heyeti’’, Akşam, 4 Ağustos 1949.

‘‘Avrupa Birliği’’, Akşam, 9 Ağustos 1949.

‘‘Avrupa Konseyine İştirak Statüsü Tasdik Edildi’’, Akşam, 13 Aralık 1949.

‘‘Avrupa Konseyi’nin Kurulması Hakkında İmzalanmış Olan Statünün Onanmasına Dair Kanun’’, Resmi Gazete, 17 Aralık 1949. Kitaplar

ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (cilt1-2: 1914-1995), Alkım Kitapevi, Ankara 1996.

AKDEVELİOĞLU Atay, ORAN Baskın, ERHAN Çağrı, TELLAL Erel, AKKAYA Gökçen, UZGEL İlhan, ÖZERSAY Kudret, FIRAT Melek, AYDIN Mustafa, KÜRKÇÜOĞLU Ömer, BAYKAL Sanem, ARAT Tuğrul, Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, I:1919-1980, (editör. Baskın Oran),