Hemşirelik Öğrencilerinin Hastaların Kişisel Sağlık Verileri İle İlgili Görüşleri

Amaç: Öğrenci hemşirelerin kişisel sağlık verilerinin korunmasına yönelik tutumlarını belirlemek ve bu konudaki farkındalıklarını artırmaktır. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan bu araştırmaya 131 hemşirelik öğrencisi katılmıştır. Veriler online olarak, Tanıtıcı Özellikler Formu ve Hemşirelik Öğrencileri İçin Kişisel Sağlık Verilerinin Kayıt ve Korunması Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programında analiz edilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin %82.4’ünün kadın, %32.8’inin birinci sınıf olduğu, ölçekte aldıkları toplam puan ortalamasının 4.14 (±0.35) olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin, sınıflara göre aldıkları puanlarda anlamlı farklılık saptanmamıştır. Sonuç: Öğrencilerin kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunması konusunda farkındalıklarının yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

hemşirelik, hemşirelik öğrencileri, kişisel veri, kişisel sağlık verisi, kayıt

Views of Nursing Students About Patients' Personal Health Data

PDF

___

1. Abouelmehdi, K. Beni-Hessane, A., Khaloufi, H. (2018). Big healthcare data: Preserving security and privacy. Journal of Big Data, 5(1), 1-18.
2. Aladağ, C. E, Kurtarangil, E. Bahtiyar, Ş. (2014). Medikal bilgi sistemlerinde güvenlik, mahremiyet ve kimlik doğrulama, Akademik Bilişim, 273-277.
3. Aydın Er, R. (2012). Hemşirelik eğitiminin başında ve sonunda olan öğrencilerin hasta haklarına ilişkin tutumları: Kocaeli Örneği, Türkiye Klinikleri 20 (3):139-45.
4. Bezirgan-Gözmener, S. Şenol, S. ve İntepeler, Ş. S. (2019). Hemşirelik öğrencileri için kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunması tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1), 21-30.
5. Dülger, M. V. (2015). Sağlık hukukunda kişisel verilerin korunması ve hasta mahremiyeti. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 43-80.
6. Dyke SO, Dove ES, Knoppers BM. (2016). Sharing health-related data: a privacy test? Genomic Medicine,1(16024):1-6.
7. Grady C, Cummings SR, Rowbotham MC, McConnell MV, Ashley EA, Kang G. (2017). The changing face of clinical trials: Informed consent. The New England Journal of Medicine, 376(9):856-67.
8. Güney Kızıl, E. Beyece İncazlı, S. Erken, S. Güntürkün, F. ve Özkan, B. (2015). Hemşirelerin görevlerini bilme, benimseme ve yerine getirme durumları: İzmir örneği, Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 12 (3): 215-223.
9. Hemşirelik ulusal çekirdek eğitim programı (HUÇEP), 2014. http://www.hemed.org.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=547&Itemid=178 Erişim tarihi: 30.06.2020
10. http://www.kisiselsaglikverileri.org erişim tarihi: 22.06.2020
11. Kaya, H., Işık, B., Şenyuva, E., Kaya, N. (2017). Personal and professional values held by baccalaureate nursing students. Nursing Ethics, 24, 716-731.
12. Kızılcık Özkan, Z., Eyi, S., Mayda, Z. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin hasta mahremiyetini korumaya yönelik davranışlarının belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 312-320.
13. Kim, M. S., Kyung, M. (2018). Influence of perception of patient rights and ethical values on biomedical ethics awareness in nursing students. Journal of East-West Nursing Research, 24, 1-9.
14. Kişisel sağlık verileri hakkında yönetmelik, (2019). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/06/20190621-3.htm Erişim tarihi: 30.06.2020
15. Kişisel sağlık verilerinin işlenmesi ve mahremiyetinin sağlanması hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik, (2017). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 30250 tarih:24 Kasım 2017.
16. Kişisel verilerin korunması kanunu. (2016). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6698.pdf Erişim tarihi: 21.06.2020
17. Leino-Kilpi H. Valimaki M., Dassent T., Gasull M., Lemonidou C., Scott A. Arndt M. (2001). Privacy: a review of the literature. International Journal of Nursing Studies. 38, 663-671.
18. Soysal, A. Kuşcu, F.N. (2018). Hasta hakları: Üniversite öğrencileri üzerinde bir uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 7(1): 102-111.
19. Süzek, H. Eksen, M. Özkan, N. (2004). 2002- 2003 Eğitim öğretim yılında muğla sağlık yüksekokulunda okuyan öğrencilerin hasta hakları konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 1(1):1303-5134.
20. Teke, A. Uçar, M. Demir, C. Çelen, Ö ve Karaalp, T. (2007). Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin hasta hakları konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6 (4), 259-266.
21. Türk Hemşireler Derneği, (2009). Hemşireler için etik ilke ve sorumluluklar. https://www.thder.org.tr/uploads/files/hemsire-brosur.pdf
22. Yataklı tedavi kurumları tıbbi kayıt ve arşiv hizmetleri yönergesinde değişiklik yapılmasına dair yönerge. (2007). https://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=228:yatakli-tedavkurumlari-tibbkayit-ve-arv-hmetleryerges&catid=8:ygeler&Itemid=34 Erişim tarihi: 30.06.2020
23. Zeybek Ünsal, Ç. Örnek Büken, N. (2018). Biyotıp araştırmaları ile ilgili olarak, “kişisel verilerin korunması kanunu” ve “kişisel sağlık verilerinin işlenmesi ve mahremiyetinin sağlanması hakkında yönetmelik” ne diyor? Türkiye Klinikleri J Med Ethics Law Hist-Special Topics, 4(1):82-90.