Duygu ZORLU

Ev tipi solunum destek cihazlarının kullanımı etkin mi?

Giriş ve Amaç: Kronik solunum yetmezliği olan hastalara, hastane yatışlarını azaltmak, uzun süreli yatış komplikasyonları önlemek, yaşam kalitesini ve sağ kalımı artırmak amacıyla, ev tipi solunum destek cihazları rapor edilmektedir. Çalışmanın amacı, maliyetli olan ev tipi solunum destek cihazlarına hastaların uyumlarını, cihaz uygulamalarını dolayısıyla cihazların kullanım etkinliklerini değerlendirmektir. Hastaların cihaz, kullanım takibi ve uygulama eksikliklerine dikkat çekerek ve bu konuda iyileştirmelere katkı sağlanması hedeflenmiştir. Yöntem ve Gereç: Şubat 2020 boyunca, Göğüs hastalıkları poliklinik başvurusu olan ve primer kronik solunum yetmezliği tanısıyla (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), Astım, İnterstisyel Akciğer Hastalığı (İAH), Konjestif Kalp Yetmezliği (KKY)) evde oksijen konsantratörü (USOT) ve/veya Bilevel Positive Airway Pressure (BIPAP) cihazı bulunan ve çalışmaya katılıma gönüllü 147 hasta değerlendirilmiştir. Evde oksijen konsantratörü bulunan 76 ve BIPAP‘ı bulunan 22 olmak üzere toplam 98 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların, cihaz kullanım özellik ve alışkanlıkları değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmada, en az 15 saat/gün önerilen, oksijen konsantratörü kullanımı ortalama 6,5 saat/gün olarak tespit edilmiştir. Düzenli hekim kontrolü ile günlük cihaz kullanım süresi ve düzenli cihaz bakımı ve ayarı durumları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (sırasıyla p=0,001 ve p=0,005). BIPAP kullanımında, böyle bir ilişki saptanmamıştır. BIPAP günlük kullanım süresi de yeterli bulunmamıştır. Tartışma ve Sonuç: Evde oksijen konsantratörü bulunan 76 ve BIPAP‘ı bulunan 22 olmak üzere 98 hasta ile yapılan çalışmada, 50 (%65,8) erkek ve 26 (%34,2) kadın hasta değerlendirilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 69.8 ± 9.8 idi. Ev tipi solunum destek cihazlarının kullanımının ve bakımının etkin olmadığı tespit edilmiştir. Bu durum ise; hastaların sık acil başvurularına ve hospitalizasyon gerekliliğine neden olmaktadır. Cihazların kullanımını etkinleştirmek için, hastaların doğru teknikte ve sürede cihaz kullanımları, cihazla ilgili gerekli bakım, onarım ve ayar takipleri, hasta poliklinik kontrollerinde mutlaka sorgulanmalı, hasta ve yakınlarına tekrar hatırlatılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Kronik solunum yetmezliği, oksijen tedavisi (USOT), non-invaziv mekanik ventilasyon (NIMV), ev tipi solunum cihazları.

PDF

___

Mahler DA, Horowitz MB. Clinical evaluation of exertional dyspnea. Clincs in Chest Med. 1994;15:259-269.
20. Özalevli S, Uçan, ES. Farklı Dispne Skalalarının Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Karşılaştırılması. Toraks Dergisi. 2004;5(2)
21. Bajaj A, Rathor P, Sehgal V, Shetty A. Efficacy of noninvasive ventilation after planned extubation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Heart Lung. 2015;44(2):150-157.