Erhan DUMAN

İLERİ TEKNOLOJİK ÜRÜN İHRACATI, EKONOMİK BÜYÜME, DIŞ TİCARET VE AR-GE YATIRIM HARCAMALARININ ANALİZİ: TÜRKİYE VE 7 ASYA ÜLKE ÖRNEĞİ

Günümüz bilgi toplumu ve küreselleşme sürecinin meydana getirdiği ekonomik yapıda ar-ge yatırım harcamaları önem arz etmektedir. Bu önem ar-ge faaliyetlerinin katma değeri ile ileri teknolojik ürünlerin üretimine katkı sağlamasından kaynaklanmaktadır. Bu durumun ar-ge faaliyetlerini hızlandırması ve ekonomik büyümeyi istikrarlı bir yapıya dönüştürmesinde etkili olması beklenmektedir. Yeni ekonomik düzen emek yoğun üretimden ziyade teknolojik üretim ile gerçekleşmektedir. Bu üretim sürecinde ekonomiler bilim-teknoloji politikalarına büyük önem vermektedir. Bilim-teknoloji politikaları sayesinde ülkeler rekabet seviyelerini artırmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada Türkiye ve 7 Asya ülkesinde ileri teknolojik ürün ihracatı, ekonomik büyüme, dış ticaret ve ar-ge yatırım harcamaları arasındaki ilişki 2010-2020 dönemine ait veriler kullanılarak yatay kesit bağımlılığını içeren panel veri analiz yöntemiyle araştırılmış ve ekonometrik modeller oluşturulmuştur. Model 1’de, ar-ge yatırım harcamalarındaki %1 birimlik artış ileri teknolojik ürün ihracatını %5.41 artırmaktadır. Model 2’de, ileri ürün ihracatındaki %1 birimlik artış dış ticareti %2.21 birim artırmaktadır. Model 3’te, ekonomik büyümedeki %1 birimlik artış ar-ge yatırım harcamalarını %0.72 artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ar-ge Yatırım Harcamaları, İleri Teknolojik Ürün İhracatı, Ekonomik Büyüme, Dış Ticaret Dengesi

ANALYSIS OF ADVANCED TECHNOLOGICAL PRODUCT EXPORTS, ECONOMIC GROWTH, FOREIGN TRADE AND R&D INVESTMENT EXPENDITURES: THE CASE OF TURKEY AND 7 ASIAN COUNTRIES

R&D investment expenditures are important in the economic structure created by today's information society and globalization process. This importance stems from the added value of R&D activities to the production of high-tech products. This situation is expected to be effective in accelerating R&D activities and transforming economic growth into a stable structure. The new economic order is realized with technological production rather than labor-intensive production. In this production process, economies attach great importance to science-technology policies. Thanks to science-technology policies, countries aim to increase their level of competition. In this research, the relationship between advanced technological commodity exports, economic growth and R&D investment outlays in Turkey and 7 Asian countries was investigated by panel data analysis method including the horizontal section dependency using the data of the period of 2010-2020 and econometric models were created. In Model 1, a 1% increase in R&D investment expenditures increases exports of advanced technology products by 5.41%. In Model 2, a 1% increase in exports of advanced products increases the foreign trade balance by 2.21%. In Model 3, a 1% increase in economic growth increases R&D investment expenditures by 0.72%.

Keywords:

R&D Investment Expenditures, Advanced Technology Product Exports, Economic Growht, Foreign Trade Balance,

PDF

___

Aghion, P. ve Howitt, P. (1992). A model of growth through creative destruction, NBER working paper series, 3223,1-50. Erişim adresi https://www.nber.org/system/files/working_papers/w3223/w3223.pdf
Bassanini, A. ve Scarpetta, S. (2001).The driving forces of economic growth: panel data evidence for the OECD countries. OECD Economic Studies, 33(2), 9-56. Erişim adresi https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00168383/document,
Canbay, Ş. (2020a). Türkiye’de özel sektör ile kamu sektörüne ait araştırma ve geliştirme (ar-ge) harcamalarının kişi başına düşen gelir üzerine katkısı bulunuyor mu?. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 5(10), 38-52.
Canbay, Ş. (2020b). Türkiye’de savunma harcamaları ile araştırma ve geliştirme (ar-ge) harcamalarının iktisadi büyümeye etkisinin kısa ve uzun dönemli analizi. Savunma Bilimleri Dergisi, 19(37), 1-24.
Dağlı, İ. ve Ezanoğlu, Z. (2021). Ar-ge, patent ve ileri teknoloji ihracatının ekonomik büyümeye etkileri: oecd ülkeleri için dinamik panel veri analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, 10(1), 438-460.
Duman, E. (2018). Teknolojik-ekonomik büyüme modelleri. İstanbul: İksad Publication House.