Ortega Gasset ve Erich Fromm ile Nedîm'in Aşk Nazariyesine Dair Ortak Husûsîyetler

Tarih boyunca hakkında en fazla söz söylenilen değerlerin başında gelen sevgi/aşk, her coğrafya ve toplumda görülebilen, insanlığın özünü teşkil eden ortak paydasıdır. Bu evrensel duyguyu, bazı sevgi/aşk düşünürleri derinlemesine irdelemiş ve bu olguya bilimsel bir açıdan yaklaşmaya çalışmıştır. Doğu'da ve Batı'da bu konuda yazılmış pek çok eser mevcuttur. Çalışmamızda, aşka dair önemli tespitlerde bulunmuş bir metafizik profesörü olan İspanyol Ortega Gasset'in (ö.1955) "Sevgi Üstüne" adlı kitabı ile psikiyatr Erich Fromm'un (ö. 1980) "Sevme Sanatı" adlı eseri ele alınmıştır. Her ne kadar aşka dair söylemleri umumi düşüncelerden ibaret olsa da bazı noktalarda öznel fikirlere sahip olduklarını belirtmemiz gerekir. Bu iki filozofun aşk nazariyesi çoğu noktalarda örtüşmektedir. Gasset ve Fromm'un aşka dair tespitlerinden çoğu, Dîvân şiirindeki aşk anlayışı ile paraleldir. Bu doğrultuda beşerî aşkın en önemli temsilcilerinden olan Nedîm (ö.1730) daha fazla ön plana çıkmaktadır. İki filozofun nesir halinde sunduğu aşka dair düşünceler, Nedîm'in mısralarında görülmektedir. Birbirinden farklı özelliklere sahip her üç şahsiyet arasında yapılan mukayeseli çalışma sonucunda tespit edilen müştereklikler; sevgi, sevgili âşık ve rakip başlıkları altında tasnif edilerek ortaya konulmuştur. Sonuç bahsinde ise benzer noktalar, yirmi madde halinde sıralanmıştır. İlgili görüşlerin ekseriyetinin öznel görüşler olmadığını kabul etmekle beraber, elde edilen veriler, aşkın evrenselliğinin bir nebze de olsun somutlaştırılması açısından dikkate değerdir.

On Similarities and Erich Fromm to Ortega Gasset's Love Thoughts With Nadim

Throughout history, in the community and geograohy love most about each of these is said from the beginning that value and can be seen in the community, although some nuances to have one common denominator, which constitutes the very essence of humanity. This has been examined in depth some sense of universal love and thinkers have tried to approach this phenomenon from a scientific point of view. In the East and West, there are many works written about it. In this study, a professor of metaphysics to some important conclusions about the love of Spanish Ortega Gasset's "Love on top" with his psychiatrist Erich Fromm's book "The Art of Loving" his work is discussed. Although composed of public opinion discourse on love, though we should mention that at some point they have subjective ideas. The theory of these two philosophers love coincides in many points. Many of Gasset and Fromm's views about the love, sofas are in line with the concept of love in poetry. This is the direction in which the most important representatives of human love Nadim come to the fore. Thinking about love as presented in prose of the two philosophers, it is seen in the verse Nadim. The commonality with different characteristics are found in the comparative study carried among the three personalities of love, it has put forward lover and are classified under headings. The results mentioned in similar spots are arranged in twenty substances. While accepting the idea that a little force in adapting to Nadim their respective opinions, the data obtained, you get a little bit of love is remarkable in terms of universality embodied.

PDF

___

BACHELARD, Gaston (1995) Ateşin Tinçözümlemesi (Çev: Nail Bezel) Ankara: Öteki Yayınevi
BELL, Joseph Norment (2010), İslam'da Aşk Tasavvuru Hanbelîlik Örneği (Çev: Yücel Aşıkoğlu) İstanbul: İnsan Yayınları.
BENAZUS, Hanri (2003), Sevginin Gizemi (Haz: Çağlayan Erendağ) İstanbul: Sistem Yayıncılık.
BUSCAGLIA, Leo (1992), Sevgi İçin Doğmak (Çev: Mehmet Harmancı) İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
________ (1993), Sevgi (Çev: Nejat Ebcioğlu) İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
CHAPMAN, Gary (2004), Beş Sevgi Dili (Çev: Betül Çelik) İstanbul: Sistem Yayıncılık.
EKİCİ, Mustafa (2006), Hıristiyanlık'ta ve İslam'da Sevgi Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üni.
DOWRİCK, Stephanie (2000), Sevginin Halleri (Çev: Gürol Koca) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
FİNKİELKRAUT, Alain (1995), Sevginin Bilgeliği (Çev: Ayşen Ekmekçi) İstanbul: Ayrıntı Yayınları
FRAGER, Robert (2006), Aşktır Asıl Şarap (Çev: Ömer Çolakoğlu) İstanbul: Keşkül Yayınları.
FROMM, Erich (1985), Sevme Sanatı (Çev: Işıtan Gündüz) İstanbul: Say Yayınları.
________ (1990), Sevginin ve Şiddetin Kaynağı (Çev: Yurdanur Salman, Nalan İçten) İstanbul: Payel Yayınları.
GASSET, Ortega (1996), Sevgi Üstüne (Çev: Yurdanur Salman) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
ILLOUZ, Eva (2013), Aşk Neden Acıtır Sosyolojik Bir Açıklama (Çev: Özge Çağ- lar Aksoy) İstanbul: Jaguar Kitap.
İBN ARABÎ (2013), İlahî Aşk (Çev: Mahmut Kanık) İstanbul: İnsan Yayınları.
İBN HAZM (2014), Güvercin Gerdanlığı (Çev: Mahmut Kanık) İstanbul: İnsan Yayınları.
MACİT, Muhsin (1997), Nedîm Dîvânı Ankara: Akçağ Yayınları.
MASLOW, Abraham (2001), İnsan Olmanın Psikolojisi (Çev: Okhan Gündüz) İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
MAY, Rollo (2010), Aşk ve İrade (Çev: Yudit Namer) İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
MAZIOĞLU, Hasibe (1988), Nedim Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
MEAD, Margaret (2002), İlkel ve Uygarlaşmış Biçimlerde Kıskançlık (Aşkın Anatomisi,
Derleyen: A. Krich, Çev: Mehmet Harmancı) İstanbul: Say Yayınları.
OKUYUCU, Cihan (2010), Dîvân Edebiyatı Estetiği İstanbul: Kapı Yayınları.
PALA, İskender (1995), Ah Mine'l-Aşk Cogito (Aşk Sayısı) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 81-103.
POLAT, Mehmet Nuri (2011), İlahi Dinlerde Aşk Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üni.
SCHOPENHAUER, Artur (2003), Aşkın Metafiziği (Çev: Veysel Atayman) İstanbul: Bordo Siyah Klasik Yayınlar.
SİMMEL, Georg (1995), Aşk Üzerine Parçalar Cogito (Aşk Sayısı) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 163-189.
STENDHAL (1998) Aşk Üzerine (Çev: Mehmet Mukadder Yakupoğlu) Ankara: Mor Yayınları.
SOYSALDI, İhsan (2015), Tasavvufta Aşk İstanbul: Rağbet Yayınları.