Azmi BİLGİN

Dede Korkut Kitabı’nda Tanrı Tasavvuru

Dede Korkut Kitabı Oğuzların destanlaşmış konar gö-çer hayatlarından çeşitli kesitleri anlatmakta ve on ikihikâyeden meydana gelmektedir. Dede Korkut’un kendisiise göçebe Türkler arasında bilge kişiliği ile yüceltilipkutsallaştırılan büyük bir Oğuz büyüğüdür. O, Oğuzboylarının atası kabul edilir ve aynı zamanda çok güçlü birhalk ozanıdır. Yalnız yaşadığı dönemden değil, geçmiş vegelecekten de haberler verir. Dede Korkut hikâyelerindeTürklerin inançları, ahlâki değerleri, töreleri, yiğitlikleri çokcanlı bir dille anlatılır. Dede Korkut Kitabı’nda anlatılanhikâyelerde İslamiyetin temel inançları çeşitli vesilelerle dilegetirildiği gibi İslamiyet öncesi Türk inanışları da zamanzaman bu hikâyelere yansır. Bu makalede Dede Korkuthikâyelerine yansıyan Tanrı tasavvuru ele alınarak buhikâyelerde İslami unsurların sathi olmadığı ortayakonulmaya çalışılmıştır.

Concept of God in the Book of Dede Korkut

The book of Dede Korkut comes from the twelve stories that describe various sections of Oguzlar's epic confucian life. Dede Korkut himself is a great Oghuzese who is sanctified and sanctified by the wise personality among nomadic Turks. He is considered the father of the Oghuz boy, he is also a very powerful poet. Not only from the time he lived alone, but also from the past and the future. In Dede Korkut stories, the beliefs of the Turks, their moral values, their patriotism, their prowess are told very vividly. In the stories described in the book of Dede Korkut, the basic beliefs of Islam are expressed in various ways, and pre-Islamic Turkish beliefs are reflected in these stories from time to time. In this article, the idea of, God reflected in the stories of Dede Korkut is discussed and it is told that the Islamic elements are not the surface of these stories.

PDF

___

BİLGİN, Azmi (2016), “Dede Korkut Kitabı’nda Mistik Ögeler”, Türk Tasavvuf Edebiyatı: Makaleler, Ankara: TDK Yay.
GÖKYAY, Orhan Şaik (1973), Dedem Korkudun Kitabı, İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı.
GÖKYAY, Orhan Şaik (1994), “Dede Korkut”, DİA, C. 9, 77-80.
KAÇALİN, Mustafa (2006), Dedem Korkut’un Kazan Bey Oğuz-nâmesi, İstanbul: Kitabevi Yay.
ÖZÇELİK, Sadettin (2014), Dede Korkut: Metin, Sözlük, Ankara.
TEZCAN, Semih ve Hendrik Boeschoten (2001), Dede Korkut Oğuznameleri, İstanbul: YKY Yay.
YEŞİLYURT, Temel (2008), “Rü’yetullah”, DİA, C. 35, 311-314.
YILDIRIM, Dursun (1973), “Dede Korkut ve Yunus Emre'de Hayat, Tabiat, Tanrı ve Ölüm” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XX, 37-47.