Resulullah Döneminde Kadın ve Kadın Eğitimi

Kadın, tarih boyunca en çok istismar edilen ve horlanan varlık olmuştur. Antik Yunan düşüncesinden itibaren, genel olarak çoğu toplumlarda kadınların düşük, aşağılık ve utanç verici bir varlık olduğu düşünülmüştür. İslam’dan önceki dönemde kadın, normal bir eşya gibi muamele görmüş, alınıp satılmıştır. Hz. Muhammed (SAV)’in yaşadığı dönemdeki Arap toplumunda da bu durumun devam ettiği görülmektedir. Kadının toplumdaki konumunun, onun aynı zamanda değerinin de bir ifadesi olduğu göz önüne alındığında, İslam’ın kadına verdiği değeri ortaya koyabilmek için, onun toplumdaki genel yerini belirlemek gerekmektedir. Eğitim de bu alanlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada, Resulullah (S.A.V) döneminde kadının eğitim ve öğretim alanında nasıl yer aldığı temel mesele olarak ele alınmaktadır. İslam’ın kadına yaklaşımının temelini oluşturan bakış açısı, ayet, hadis ve peygamberin uygulamalarından örneklerle ortaya konulmuştur. İslam kadının bir insan olarak değerli olduğunu ortaya koyan yeni bir dünya anlayışını inşa etmeye başlamıştır. Bu anlayışın bir yansıması da, eğitim alanında görülmektedir. Resulullah (S.A.V) döneminde kadın, toplumunun her alanında kendine yer bulduğu gibi, eğitim ve öğretim sahasında da yer almaya başlamıştır. Eğitim ve öğretimden istifade etmek adına kadın ve erkek ayırımı gözetilmemiştir. Resulullah (S.A.V), kadınların eğitimi için özel alanlar tahsis ettiği gibi, onların eğitimi için özel günlerde zaman da ayırmıştır. Hz. Peygamber, eğitimli kadınları çeşitli yerlerde görevlendirmiş ve onlara sosyal roller vermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, Eğitim, Öğretim, Kadın Eğitimi

Woman and Woman Education in the Time of Prophet Muhammad (PBUH)

Women are being abused and humiliated the most in history.. Since Ancient Greek thought, it was generally understood that woman is a creature that inferior, worthless, and a disgrace in many societies.Women in the period before Islam, it is treated like a normal shop, it was bought and sold. It seems that this situation also continued through the Arabian society in which the Prophet Muhammad lived. When we consider the position of woman in society it is an indication of woman’s value and we must determine the general position of woman in society in order to show how Islam cherishes woman. Education appears to be one of these fields. How woman played a role in the field of training and education in the time of Prophet Muhammad is mentioned as a main topic in this study. The underlying attitude and viewpoint of Islam regarding woman is presented by examples from verses, hadiths, and application of Prophet Muhammad. Islam has started to build a new world sense that presents woman as valued humans. Reflection of this sense is seen in the education field. The period of the Prophet, women found its place in all areas of society, espeically in education and training field began to take place. No distinction was made with regard to training and education between women and men and it’s benefit. The Prophet allocated special areas for women's education at the same time on special occasions he would give them undivided attention. The Prophet Muhammad (Peace Be Upon Him), appointed educated women in various places and gave them social roles.

Keywords:

Woman, Education, Teaching, Woman Education,

PDF

___

• Ahmed b. Hanbel (1995). Müsned. Tah: Ahmed Muhammed Şakir, Kahire: Daru’l-Hadis, 1.Tab.
• Ahmed Emin (1975). Fecru'l-İslam. Beyrut: Daru'l-Kutub, 11. Bsk.
• Akyüz, Vecdi (ed) (1995). Bütün Yönleriyle Asr-ı Saatet'te İslâm. İstanbul: Beyan Yay.
• Belazurî, Ebul'l-Abbas Ahmed b. Yahya b. Cebbar (1987). Futuhu'l-Buldan. Tah. Abdullah Uneys et-Tabba' ve Ömer Uneys et-Tabba', Beyrut: Müessesetu'l-Mearif.
• Beyhakî, Ebu Bekr Ahmed b. Hüseyin b. Ali (Ts). Sünenü’l-Kübrâ. Tah. Muhammed Abdulkadir Atâ, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiye.
• Buharî, Ebu Abdullah Muahmmed b. İsmail (1400). Sahih. Tah. Muhibuddin el-Hatib, Kahire: el-Mektebetu’s-Selefiye, 1. Bsk.
• Canan, İbrahim (1988). Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi. Ankara: Akçağ Yay.
• Darimî, Ebu Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Fadl (2000). Sunenu’d-Darimî. Tah: Hüseyin Selim Esed ed-Daranî, Riyad: Daru’l-Müğnî.
• Durmuşoğlu, Kadriye (2014). “Batı’da Kadın ve Aşk”. Hece Dergisi, Batı Medeniyeti Özel Sayısı, 210-212: 575-597.
• Ebu Avane Yakub b. İshak el-İsferainî (1998). Musnedu Ebi Avane. Tah. Eymen b. Arif ed-Dımaşkî, Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1. Tab.
• Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as es-Sicistanî (Ts). Sünenü Ebi Davud. Tah. Muhammed Nasıruddin el-Elbanî, Riyad: Mektebetu’l-Me’arif.
• Ebu Nu’aym Ahmed b. Abdullah el-İsfahan (Ts). Ma’rifetu’s-Sahabe. Tah. Kâmil b. Yusuf el-Azazî, Daru’l-Vatan.
• Garaudy, Roger (2015). İslam ve İnsanlığın Geleceği. Çev. Cemal Aydın, İstanbul: Pınar Yay. 9. Bsk.
• Gözütok, Şakir (2014). Resulullah (a.s.m.) Döneminde Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Nesil Yay.
• Günaltay, Şemseddin (1997). İslam Öncesi Araplar ve Dinler. Ankara: Ankara Okulu Yay.
• Hakim en-Neysaburî, Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah (1990). Müstedrek alâ Sahihayn. Tah. Mustafa Abdulkadir Ata, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye,1.Bsk.
• Heysemî, Nuruddin Ali b. Ebubekir (1994). Mecmu’u’z-Zevaid ve Menbau’l-Fevaid. Beyrut: Daru’l-Fikr
• İbn Abdilberr Ebu Ömer Yusuf b. Abdullah el-Kurtubî (2002). el-İsti’ab fî Ma’rifeti’l-Ashab. Tah. Adil Mürşid, Ürdün: Daru’l-A’lâm, 1. Tab.
• İbn Esir Ali b. Muhammed b. Abdülkerim el-Cezerî, (Ts). Usdu’l-Ğabe fî Ma’rifeti’s-Sahabe. Tah. Ali Muhammed Muavviz, Adil Ahmed Abdülmevcud, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
• İbn Hacer el-Askalanî, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali (2008). el-İsabe fî Temyizi’s-Sahabe. Tah. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Kahire: Merkezu Hicr, 1.Tab.
• İbn İshak, Muhammed b. İshak b. Yesar (1981). Siretu İbni İshak. Tah. Muhammed Hamidullah, Konya: Hayra Hizmet Vakfı Yay.
• İbn Mace, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvinî (Ts). Sünen. Tah. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut: Daru'l-Fikr.
• İbn Münzir (Ts). Lisanu’l-Arab. Kahire: Daru’l-Me’arif.
• İbn Sa'd, Muhammed (Ts). Tabakatu'l-Kübrâ. Beyrut: Daru Sadr.
• İbnu’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed (1992). el-Muntazam fî Tarihi’l-Muluk ve’l-Umem. Tah. Muhammed Abdulkadir Ata, Mustafa Abdulkadir Ata, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Tab.
• İbnu'l-Esir, İzzu'd-Din Ebu'l-Hasan Ali b. Muhammed el-Cezerî (1989) Usdu'l-Ğabe fî Ma'rifeti's-Sahabe. Beyrut: Daru'l-Fikr.
• İsbehanî, Ebu’l-Ferec Ali b. Hüseyin, (Ts). Kitabu’l-Ağanî. Beyrut: Cami’u Tasvibat ve Istidrakat.
• İshak b. İbrahim b. Muhalled b. Raheveyh el-Hanzelî el-Mervezî (1991). Müsnedu İshak b. Raheveyh (Ahkamu’l-Muhakkik Alâ Ba’di’l-Ehadis kitabıyla birlikte). Tah. Abdulğafur b. Abdulhak el-Belûşî, Medine: Mektebetu’l-İman.
• İshak b. İbrahim b. Muhallid b. Raheveyh el-Hanzalî (1991). Musnedu İshak b. Raheveyh. Tah. Abdulgafur b. Abdulhakk el-Beluşî, Medine: Mektabetu’l-İman, 1. Tab.
• Kettanî, Muhammed Abdulhayy b. Abdilkebir (Ts). Nizamu'l-Hukumati'n-Nebevîyye et-Teratibu'l-İdariyye. Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-Arabî.
• Koçyiğit, Talat (1981). Hadis Tarihi. Ankara: İlim Yay.
• Malik b. Enes (Ts). el-Muvatta. Tah. Muhammed Fuad Abdulbaki, Beyrut: Daru İhyâi’t-Turasi’l-Arabî.
• Matter, E. Ann (2006). “Church”. Women and Gender in Medieval Europe an Encyclopedia. Ed: Margaret Schaus, USA: Routledge Press.
• Münavî, Muhammed Abdurrauf (1994). Feydu'l-Kadir Şerhu el-Cami'i's-Sağir min Ahadisi'l-Beşîri'n-Nezîr. Tah. Ahmed Abdusselam, Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye.
• Meriç, Cemil (2014). Umrandan Uygarlığa. İstanbul: İletişim Yay. 21. Bsk.
• Montainge (2004). Denemeler. Ter: Orhan Akıcı, İstanbul: Beda Yay.
• Muhammed Hamidullah (1984). İslâm Müesseselerine Giriş. Çev: İhsan Süreyya Sırma, İstanbul: Bir Yay.
• Muhammed Hamidullah (1993). İslam Peygamberi. Çev: Salih Tuğ, İstanbul: İrfan Yay. 5. Bsk.
• Muhammed İlyas Abdulğanî (1997). Buyutu's-Sahabe Havle'l-Mescidi'n-Nebevîyyi'ş-Şerif. Medine, 2. Bsk.
• Müslim, Ebu Hüseyin Müslim b. Haccac en-Neysaburî (1426). es-Sahihu’l-Müslim 1426. Tah. Ebu Kuteybe Nazar Muhammed el-Fariyabî, Riyad: Daru Tayyibe.
• Neseî, Ebu Abdurrahman ibni Şuayb (1988). es-Sünen. Tah: Abdulfettah Ebu Ğudde, Beyrut: Daru’l-Beşairi’l-İslamî, 3. Tab.
• Neşşâr, Ali Sami (1999). İslam’da Felsefi Düşüncenin Doğuşu. Çev. Osman Tunç, İstanbul: İnsan Yay.
• Özdeş, Talip (2005). Kur’ân ve Cinsiyet Ayırımı. Ankara: Fecr Yay.
• Ragıb el-İsfehanî, Ebu’l-Kasım Hüseyin b. Mukammed (Ts). el-Müfredat fî Garibi’l-Kur’ân. Tah. Muhammed Seyyid Geylanî, Beyrut: Daru’l-Ma’rife.
• Razî, Muhammed Fahruddin b. Diyauddin Ömer (1981). Tefsiru’l-Kebir Mefatihu’l-Gayb. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1. Tab.
• Safedî, Selahuddin Halil b. Aybek (2000). el-Vafî bi’l-Vefeyati Tah. Ahmed Arnavut & Türki Mustafa, Beyrut: Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 1. Tab.
• Taberanî, Ebu'l-Kasım Süleyman b. Ahmed (1985). el-Mu'cemu'l-Kebir. Tah. Hamdi Abdulmacit es-Silfî, Beyrut: Daru İhyai't-Turasi'l-Arabî, 2.Bsk.
• Tirmizî, Ebu İsa Muhammed b. İsa (Ts). Sünenu't-Tirmizî. Tah. Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut: Daru't-Turasi'l-İlmiyye.
• Yusuf Kardavî (1985). er-Resul ve'l-İlm. Beyrut: Müsessetu'r-Risale, 3. Bsk.
Zerkeşî, Bedruddin (2002). Hz. Aişe’nin Sahabeye Yönelttiği Eleştiriler. Çev. Bünyamin Erul, Ankara: Kitabiyat Yay.